Bebeklerde iştahsızlık sıklıkla karşılaşılan bir durum. Genel olarak bebeğin yemek yemeye karşı ilgisini kaybetmesi olarak tanımlanır.
Bebeklerde Doyma yazımızda sadece emzirme ya da formül mama ile beslenme esnasında karşılaşılabilen farklı durumlardan söz etmiştik. Bebeğin açlık ve tokluk belirtilerini masaya yatırmıştık.
Bu yazıda katı gıdaya başlangıç ve sonrasında çocuklarda karşılaşılan iştahsızlık durumunu ele alacağız.
Bebeğin katı gıdaya geçişiyle başlayan süreç kimi zaman gerçek bir macera.
Çoğu zaman,
- ağzındaki yiyecekleri püskürtme,
- yiyeceği beğenmediği için ağzını adeta kilitleme,
- kasedeki haşlanmış sebzeleri oraya buraya fırlatma,
- tüm öğünü ağzında biriktirme gibi durumlar gündelik hayatın bir parçası haline gelebilir.
Ve siz, saçınızdaki brokoli parçalarını temizlemeye çalışırken diğer yandan bebeğinizin ağzına son bir parça yiyeceği tıkıyor olabilirsiniz.
Yapmayın, sakin olun.
Unutmayın, yemek yemek bir mücadele alanı değil; sağlıklı yaşamın temellerinden biri.
Bebeğiniz yaşının gerektirdiği şekilde büyüyor ve gelişiyorsa endişelenecek, kendinizi hırpalayacak bir neden genellikle yok.
Bu yazıyı size biraz olsun farklı bir bakış açısı kazandırmak, endişelerinizi azaltmak için hazırladık. Keyifli okumalar.
Bebek Beslenme Düzeni ile ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Katı Besinler Kılavuzu ise bebeklerin katı gıdaya geçiş süreci ile ilgili çok detaylı bilgi sunuyor. Buradan okuyabilirsiniz.
Bebeklerde İştahsızlık Ne Demek?
Bebeklerde iştahsızlık bebeğin genel olarak beslenmeye karşı ilgisini kaybetmesi, yemeği reddetmesi olarak tanımlanabilir.
- Sıklıkla karşılaşılabilen bir durumdur.
- Aniden ortaya çıkabilir.
- Kısa sürede ortadan kalkabilir.
- Pek çok neden iştahsızlığa yol açabilir.
Bir bebeğin iştahı günden güne, aydan aya değişebilir.
Öncelikle bunun normal bir durum olduğunu kabul etmek gerekir. Özellikle büyüme atakları bebeklerde iştah değişiminin en temel nedenlerinden biridir. Bebeklerde Büyüme Atakları ile ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Bebeklerde İştahsızlık Belirtileri Neler?
Bebeklerde iştahsızlık pek çok nedenden kaynaklanabilir. İştahsızlık hastalık kaynaklı ise davranış değişimi ilk işaretlerden biridir.
İştahsızlık durumu yaşayan bebeklerde genel olarak görülen belirtiler şöyledir:
- Huzursuzluk
- Kusma
- Öksürük
- Salya artışı
- Sevilen besinleri reddetmek
İştahsızlık zamana yayıldığında ve sebeplerini bilmediğinizde bir sorun.
Uzun süren iştahsızlık durumunda bebeğinizi her zamankinden yakın gözleme almanızı, fark ettiklerinizi not edip en kısa sürede çocuk doktoruna başvurmanızı tavsiye ederiz.
- Genel olarak aile ortamınızda değişik bir durum yaşanıyor mu?
- Bebeğin düzeniyle ilgili farklı bir uygulamayı mı gittiniz?
- Bebeğin ateşi var mı?
- Sıvı alımı nasıl?
- Tepkileri her zamankinden farklı mı?
- Huzursuz mu?
- Dışkılaması nasıl?
- Uyku düzeni farklı mı?
- Nefes alışverişi nasıl?
- Vücudunun belli bir bölgesine dokunduğunuzda ağlıyor mu, rahatsız oluyor mu? gibi durumlar açısından gözlem yapmanız önemli. Ve bu arada tabii ki bebeğe bakım veren yetişkinler olarak sizde durumlar nasıl?
Bebeklerde İştahsızlık Neden Olur?
Sağlıklı, mutlu ve düzenli büyüme içindeki bir bebeğin yaşadığı geçici iştah kaybı normal olarak kabul edilir.
Aslında bebeklerde iştah kaybı gelişimsel bazı süreçlerde sıklıkla görülebilir. Her zaman altta ciddi nedenler yatmaz.
Aşağıda gelişimsel süreçler dahil bebeğin iştah durumunu etkileyebilecek pek çok nedeni bulacaksınız.
1. Büyüme
İlk 6 ayda bebekler hızlı büyür. 6-12 ay arasında büyüme yavaşlar. 12-18 aylar arasında ise büyüme hızının iyice düştüğüne tanık olursunuz.
Yani bu durumda 15 aylık bir bebeğin 12. aya göre daha az yemesi normal kabul edilebilir.
Çünkü bebek büyüme hızının düşmesine bağlı olarak daha az kaloriye ihtiyaç duyabilir.
2. Diş çıkarma
Geçici iştah kaybının en sık rastlanan nedenlerinden biri diş çıkarmadır. Diş çıkarma ile ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
- Bebek diş etlerindeki ağrı nedeniyle daha az yeme eğiliminde olabilir.
- Ağzının içindeki rahatsızlık, bebeğin yemekleri ısırmaya çalışması ya da biberon memesini emmeye çalışması ile artabilir.
- Diş çıkarma bebeğin diş etlerinin şişmesine yol açabilir. En ince dişler bile bebekte acıya neden olabilir.
Bu dönemde bebeğinizin sıvı alımına dikkat etmeniz ve diş etlerini rahatlatacak bazı uygulamalarda bulunmanız önemli.
Tolere edebileceği soğuklukta yoğurt, meyve, buzdolabında soğutulmuş bir diş kaşıma halkası gibi seçeneklerle bebeği rahatlatmayı deneyebilirsiniz.
Uzmanlar diş çıkarma nedeniyle oluşan iştahsızlığın genel olarak 2 hafta içinde normale dönmesi gerektiğini söylüyor. Aksi durumda bir doktora başvurmanız önemli.
3. Boğaz Ağrısı
Viral enfeksiyonların neden olabileceği boğaz ağrısı da bebekte iştahsızlığa yol açabilir. Bebeklerde solunum yolu hastalıkları hakkında detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
- Boğaz ağrısı bebekte yutkunma zorluğu yaratabilir.
- Ağrının yanı sıra bebekte ateş, boğazda şişlik gibi olağandışı durumlar fark ederseniz hemen çocuk doktorunuzu arayın.
4. Hava sıcaklığı
Hava sıcaklığına bağlı vücut ısısı artışı, bebekte tere ve huysuzluğa neden olabilir. Bu durum da bebeğin iştahını etkiler, bebek beslenmekte zorlanır. Özellikle sıcak havalarda sıklıkla rastlanan bir durumdur.
Aşağıda alabileceğiniz birkaç önlemi bulacaksınız:
Bebeği Serinletin
Hava rahatsız edici oranda sıcak olduğunda bebek yemek yemek istemez.
Bu durumda;
- Bebeğe pamuklu, hafif giysiler giydirin. Giysiler tenine yapışmasın. Hatta bebeğin alt bezinin dahi kumaş olmasını sağlarsanız çok sıcak havalarda bebeği epey rahatlatmış olursunuz.
- Bebeğin bulunduğu ortamın havadar, gölgeli ve serin olmasına özen gösterin.
- Bebeğe ılık banyo yaptırın.
- Bebeği düzenli olarak temiz, ıslak bir havlu ya da bez ile serinletin.
Bebeğin Yemek Menüsünü Değiştirin
Bebek ona sunduğunuz menüyü sürekli reddediyorsa, farklı bir menü sunmanız yemekle ilişkisini yeniden düzenleyebilir.
Bebeğin menüsünün düzenlenmesinde hava koşulları etkilidir. Çünkü,
- Sıcak havalarda bebekler, enerjiyi vücut ısılarını düzenlemek için kullanmaz. Bu nedenle soğuk havalarda ihtiyaç duydukları miktarda yiyeceğe sıcak havalarda ihtiyaç duymazlar.
- Soğuk havalarda bebeğin vücudu (herkeste olduğu gibi) sıcak kalmak için daha fazla kalori yakar. Yani daha fazla yiyeceğe ihtiyaç duyabilir.
Peki ne yapmak gerekir?
- Sıcak havada bebek daha az yemek yeme eğiliminde olacaktır. Ayrıca kışın sunduğunuz menü bebeğe muhtemelen ağır gelecektir.
- Haşlanmış yaz sebzeleri, ılık çorbalar, ayran gibi alternatiflerle bebeğin menülerini yaz için yeniden oluşturmanızda fayda var.
- Kış aylarındaysa sorun bebeklerin daha uzun süre kapalı ortamlarda kalmasıdır. Bu da bebeğin kalori yakmasının önünde engel oluşturabilir. Bu nedenle kapalı ortamlarda dahi olsanız bebek için aktivite saatleri planlayın. Böylece aktif olmasını sağlayın.
- En önemli nokta bebeğin susuz kalmaması. Hangi mevsim olursa olsun bebeğin yeterince sıvı aldığından emin olun.
5. Gıda Çeşidi
Bazı yiyecekleri sindirmek zaman alır. Bu nedenle bebeğin midesinin dolu olması yemeği reddetme nedenlerinden biri olabilir.
Örneğin lif açısından zengin tam tahıllar, bebeğin midesinin uzun süre dolu olmasını sağlar. Bu nedenle geçici bir iştah kaybı gözlemlenebilir.
6. Katı Gıdaya Geçiş Süreci
6. ayına kadar bebekler genellikle sadece süt ya da formül mamayla beslenir.
6. ay itibariyle de bebeklerin katı gıdaya başlaması önerilir. İşte burası sizin ve bebeğin hayatında önemli bir dönüm noktasıdır. Bebeğe bu süreçte bedeninin katı gıdaya alışması için zaman tanımak gerekir.
Peki bunun için ne yapabilirsiniz?
- Bebeğe gıdaları çok küçük miktarlarda ve onu zorlamadan sunun.
- Bebeğin yemeğe dokunması, yemeği hissetmesi için ortam yaratın.
- İştahıyla ilgili yargılara varmayın.
- Bebeğin yeni gıdayı yememesi durumunda umutsuzluğa düşmeyin. Bebeği ikna etmeye çalışmayın.
- Düşüncelerimiz çoğunlukla gerçek oluyor. Altın kural: Bu bebek iştahsız, bu yemek işi zor olacak diye düşünüp kendinizi, çevrenizi ve en önemlisi bebeği buna inandırmayın.
7. Bağırsak Kurdu Meselesi
Çok sık rastlanmasa da bebeklerde iştahsızlığın bir nedeni de bağırsak kurdu olabilir. Bebekler ve yeni yürümeye başlayan çocuklarda bağırsak parazit ve kurtları bir sorun olarak ortaya çıkabilir.
Bu durum bebekte kusma, ishal ve iştah kaybına yol açabilir. Böyle bir durumda hiç vakit kaybetmeden bir çocuk durumuna başvurmak ve bebeğin gereken tedaviyi almasını sağlamak gerekir.
8. Hastalık Durumu
Hasta bebek yemek yemek istemeyebilir. Bu çok normal.
Bebeğin ateşi varsa, öksürüyorsa, soğuk algınlığı durumu yaşıyorsa ya da midesi kötü haldeyse iştah kaybı yaşaması büyük olasılık.
Bu durumdaki bebeği yemek yemesi için zorlamak ona eziyet olur. Bebeğin bedeni hastalıkla mücadele ederken işin içine bir de sindirimi sokmak durumu zorlaştırabilir.
Peki ne yapmanız gerekir?
- Bebeğe bol bol sıvı sunun.
- Elbette sağlıklı ve hafif bir menü oluşturup bebeğe yemesi için teklif edin.
- Onu yemesi için zorlamayın.
Bakteriyel ve viral enfeksiyonlar da bebeğin gıdalara karşı isteksiz olmasına yol açar.
- Kulak enfeksiyonu,
- Bronşit ve
- Grip gibi sağlık durumları bebeğin kalbinin hızlı atmasına, bedeninin çeşitli yerlerinde ağrılar yaşamasına yol açabilir. Bunlar da iştahsızlığa yol açabilecek, bebeğin yemek yemesini zorlaştırabilecek durumlardır.
Lütfen bu gibi durumlarda tıbbi destek almak, doğru tedavilere ulaşmak için bir tıp kurumuna, bebeğinizi takip eden bir çocuk doktoruna başvurmayı ihmal etmeyin.
Bebeği yemek yemesi için zorlamayın.
Bebeğin susuz kalmamasına dikkat edin.
9. Fazla Sıvı Tüketimi
Bu yazı boyunca bebeğin susuz kalmamasından söz ettik değil mi? Ancak bu demek değildir ki bebek fazla sıvı tüketimine yönlensin.
Çok miktarda meyve suyu, ihtiyaçtan fazla su içmek, mideyi ayran ve süt gibi içeceklerle doldurmak da bebeğin iştahsızlığına yol açan nedenlerden olabilir.
Aslında bebek formül mama ve anne sütü aldığı sürece ekstra su içmeye genellikle ihtiyacı yoktur. Çünkü küçücük mideleri yeterince sıvıyı emme yoluyla almıştır.
10. Gıda İntoleransı
Yumurta, süt, soya ve yerfıstığı gibi gıdalara karşı intolerans, bebekte
- kaşıntı,
- şişkinlik,
- ishal ve iştahsızlık gibi belirtilere yol açabilir.
Bu noktada bir doktor gözetiminde bebeğinizin hassas olduğu gıdaları belirlemeli ve ona göre hareket etmelisiniz.
Ebeveynler bebek herhangi bir gıdaya karşı hassas olduğunda o gıdayı çocuğun hayatından tamamen çıkarmak yönünde harekete geçebiliyorlar.
Aslında gıda hassasiyetlerinin de seviyeleri var. Bu nedenle ezbere hareket etmek yerine bebeğin hassasiyetinin ne boyutlarda olduğunu araştırmalı ve bir uzman gözetiminde bebeğin menüsünü planlamalısınız.
11. Aşılar
Bazı aşı uygulamalarında bebeğin ateşi çıkabilir. Ateş ve beraberinde aşı yerindeki hafif ağrı bebeğin iştahının kapanmasına neden olabilir.
12. Kabızlık
Bağırsak hareketlerinin bazen bir eziyete dönüştüğü kabızlık durumunda bebek gerçekten zorlanır. Bu nedenle yemek yemek istemeyebilir.
Her yaşta düzenli bağırsak hareketlerine sahip olmak sağlık açısından çok önemli. Bebeğin bağırsak hareketlerinin düzeni de bu nedenle önemsenmesi gereken bir konu.
- Lif açısından zengin menüleri beslenmeye dahil etmek,
- hareket için yeterince zaman ve alan yaratmak düzenli bağırsak hareketleri için atılabilecek adımlardan.
Bebeğinizde kabızlık sorunu yaşıyorsanız çocuk doktorunuzdan gerekli yardımı almayı unutmayın.
13. Kansızlık
Bebeğinizin demir oranı düşükse ya da bebek kansız ise iştahsızlık sorunu yaşayabilir.
Genellikle kansızlık sorunu yaşayan bebekler yorgun hisseder ve güçsüzdürler.
Bu, bebeğin gelişimini önemli ölçüde etkileyen bir sorun olduğu için mutlaka doktor kontrolünde çözülmesi gerekir.
- Kuru ve yeşil yapraklı sebzeler,
- yumurta,
- taze meyveler (dut, muz, çilek, kivi, kiraz az da olsa demir içerirler),
- pekmez,
- kuru erik,
- kuru incir,
- kuru üzüm gibi gıdalar demir içerikleri nedeniyle bebeğin beslenmesine dahil edilebilir.
14. Aşırı Hareket
Fazla hareket ve yorgunluk da iştah kaybının nedenlerinden olabilir.
Aktivite saatleri çok uzun olan bir bebek, yorgunluktan yemek yiyemeyecek hale gelebilir.
Bu durumun önüne geçmek için
- Bebeğin aktivite zamanlarını düzenleyin.
- Aşırı yorgunluk, aşırı uyarılma gibi durumlardan kaçının.
Bebeğim Ek Gıdayı Reddediyor. Ne Yapmalıyım?
Ek gıdaya geçişle birlikte ebeveynlik serüveninde yeni bir dönem başlar.
Bebeği yeni tatlarla tanıştırmak, sağlıklı beslenme alışkanlıkları için sağlam bir zemin oluşturmak artık ebeveynin yeni gündemidir.
Aşağıda katı gıdaya geçiş sürecini kolaylaştırabileceğini umduğumuz önerileri bulacaksınız.
Olumlu yeme ortamı yaratın
Yemek yemek bebek için zorlu bir süreç olmasın. Nasıl mı?
- Yemek saatlerini ailenizin bir masa etrafında toplandığı zevkli bir zaman dilimi haline getirin. Mümkün olduğu sürece birlikte masaya oturun.
- Hazırladığınız yemeği zevkle yeme deneyimini kendi hal ve tavırlarınızla çocuğunuza gösterin.
- Mümkünse yemek hazırlarken bebek/çocuk sizinle birlikte olsun. Yemek hazırlığını keyifli bir paylaşım saatine dönüştürmeye özen gösterin.
- Yeni gıdaları, bebek huzurlu ve sakin olduğunda ona tanıtın. Bebek yorgun veya aşırı uyarıldığında istemediğiniz sonuçlarla karşılaşmanız olası.
- Her öğün için yaklaşık 20 dakikalık bir zaman dilimi sınırı koyun. Bu süre içinde bebek hiç ilgilenmediyse yemeği masadan kaldırın. Ve mümkünse bebeğe yeni bir gıda ya da atıştırmalık önermeyin.
- Bebeğinizi yeni bir besini denemek istemediğinde asla cezalandırmayın. Bu şekilde bebeğin yemek olayını olumsuz şekilde kodlamasına yol açabilirsiniz.
- Bebeği tehdit etmeyin ya da ona rüşvet teklif etmeyin. Amacınız bebeği yeni tatlarla tanıştırmak ve sağlıklı beslenme alışkanlığı oluşturmak. Ödül ve ceza mekanizması hiçbir ortamda işe yaramadığı gibi burada da yaramaz, yanlış ilişkilendirmelere yol açar. Örneğin bebeğe brokoli yediği takdirde çizgi film ile seyredebileceğini vaat ederseniz, yemeği çizgi film için yemeye başlar. Hani nerede sağlıklı yeme alışkanlıkları kazandırma çabası?
Bebeği yeni besinlerle tanıştırırken işin zevkine de varın
Düşünsenize bebeğiniz ilk kez kabak yiyecek, pirincin tadına ilk kez bakacak.
Ben şu an 10 yaşında olan kızıma 6. ayında ilk katı gıdalarını verirken çok heyecanlandığımı hatırlıyorum. Patates ve havuçtu bizim mevsimine göre seçimimiz. Bir ilke tanık olmak, o ilk ifadeyi görmek paha biçilmezdi.
Bir bebeğin büyümesine eşlik ederken en çok dikkat ettiğim konu işin zevkine varmak oldu.
Bunu zaman zaman unutabiliyoruz.
Günlük koşuşturmaca ve yerine getirilmesi gereken görevler, zevk hissimizi yutabiliyor. Bu çok mümkün ve normal.
Ama farkına vardığınızda neşeyi, merak ve heyecanı da günlük yaşamımıza çağırabiliriz. Hele ki bir bebek büyütürken bu sanki daha kolay ve olası.
Bebeğinizi güvenli bir şekilde yeni gıdalarla tanıştırmaya devam edin
Örneğin toplumumuzda bebekler yeşil fasulye ya da enginar vs. yemez gibi bir algı olabilir. Buna takılmayın. Elbette bir bebekten bir bütün enginarı bitirmesini bekleyemezsiniz. Ama küçük bir parça ile bu yeni tatla tanışmasını sağlayabilirsiniz.
Bir de şu var: Bebeklerin yeni tatları kabul etmek ve keyfini çıkarmak için toplamda 10-15 denemeye ihtiyacı olabilir. Bunu da aklınızda tutun.
Çocuğunuza ailenin geri kalanının yediği yemekleri sunun
Tabii ki tuz, baharat ve yağ kontrollerini yaparak. Biliyorsunuz öğrenme sözle değil, deneyimleyerek, aile üyelerini gözlemleyerek gerçekleşiyor. Kendisinden büyük kardeşinin, anne ve babasının yediklerini yemek küçük çocuğunuza mutlaka daha çok zevk verecektir.
Çocuğunuza yeni tatları, bildiği tatlarla birlikte sunun
Örneğin patatesin yanına bebek için uygun şekilde hazırlanmış kabak yemeğinden bir parça koyun.
Bebek herhangi bir yiyeceği reddettiğinde bir hafta içinde bebeğe tekrar bu yiyeceği teklif edin.
Çocuğunuz rehberiniz olsun
Kendisiyle ilgili en doğru bilgiyi size çocuğunuz verir. Bu nedenle küçüktür anlamaz, bilmez demeyip çocuğunuzun işaretlerini ve ihtiyaçlarını gözden kaçırmayın.
Çocuğun yemeğe dokunmasına izin verin
Evet, size biraz temizlik işi çıkabilir ama bu sürecin uzun olmayacağını düşünerek biraz rahatlamaya bakın.
Çocuğun kendi kendine beslenmesine izin verin.
İhtiyacı olduğunda ona yardım edin.
Çocuk yemeğe ilgisini kaybederse, yorulursa, huzursuzsa, yemek istemiyorsa şefkatli bir şekilde yemeği çocuğun önünden alın.
Bir kez çocuğun sevdiği bir yiyeceği keşfettiğinizde, eliniz hep onu hazırlamaya gidebilir. Şunu unutmayın beslenmede çeşitlilik önemli.
Büyüme ve gelişimin en önemli anahtarlarından biri geniş çeşitlilikte besinlerin bebeğin beslenmesinde yer alması. Bu nedenle uygun zamanı seçip bebeğe yeni besinler teklif etmeye devam edin.
Çocuğun yardım ihtiyacına dair işaretlerini takip edin
Çocuğunuz,
- genel sağlığı açısından iyi durumdaysa
- yaşına uygun şekilde büyüyorsa
- genel gelişim evrelerini yakalıyorsa
- yeterince aktifse
- öğrenmek ve keşfetmek konusunda istekliyse muhtemelen yediği kadar yemek, kendisine yetiyordur.
Ancak ebeveynlik hep bir kuşku içeriyor. Çocukların yeterince beslendiğinden bir türlü emin olamıyoruz. Bu nedenle çocuğunuz,
- çok kısıtlı çeşitlilikte besin tüketiyorsa
- ısrarlı şekilde farklı besin gruplarını yemeyi reddediyorsa
- bir besin grubunu kesinlikle ağzına sürmüyor; huzursuzluk belirtileri gösteriyorsa
- ve de çocuğunuzun genel sağlığı açısından endişeleriniz varsa mutlaka bir çocuk doktoruna, çocuk endokrinoloğuna ya da bir beslenme uzmanına danışın.
En Sık Karşılaşılan Bebek Yeme Sorunları Neler?
Bebeğin sağlıklı beslenmesi önemli. Sağlıklı beslenme her yaşta önemli. Bu nedenle beslenme; üzerinde kafa yormamız ama bunu yaparken çocuğumuzla ilişkimizi yıpratmamamız gereken bir konu.
Aşağıda webmd uzmanları en sık karşılaşılan bebek yeme sorunlarını ve bu sorunlar karşısında nasıl harekete geçebileceğimizi anlatıyor.
Bebeğim Yemeği Reddediyor
Bebekler yemeği pek çok nedenle reddeder:
- Bebeğin karnı toktur.
- Bebek yorgundur.
- Bebek aşırı uyarılmıştır.
- Bebek hastadır.
Bu durumda şöyle bir esneklik işinize yarayabilir: Belki de sizin yedirme planınızla bebeğin içsel motivasyonu uyumlu değildir.
Hiç endişelenmeyin. Sağlıklı bebek aç olduğunda mutlaka yer.
Yani bu şu demek oluyor: Bebeğiniz kaşığa vuruyorsa, kafasını yemeğin tersi yönde çeviriyorsa ya da ağzını kilitliyorsa, karnı tok demektir.
Sadece şundan emin olun: Bebek aç olduğunda sağlıklı yemeklerle karnı doyuyor. Çöp gıdalar bebeğin menüsünde asla yer almıyor.
- Bebeğin kendisinin ne kadar yiyeceğine karar vermesi için alan açın.
- Bebeği zorla asla beslemeyin.
- İşin içinde çıkmakta zorlanıyorsanız mutlaka çocuk doktorunuzla iletişime geçin, bu konuda araştırma yapın.
Bebeğim Yeni Gıdaları Reddediyor
Her çocuk bir dönem besinleri reddeder. Neyse ki çoğu çocukta bu dönem haftalar, hatta aylar sürse de bir şekilde biter.
- Bebeğinize yeni bir gıda sunduğunuzda bu gıdanın ailenin geri kalan üyelerinin yediklerine benzer olmasına özen gösterin. Örneğin aile öğününde havuç salatası yer alıyorsa, bebeğe de buharda haşlanmış havuç önerin.
- Bebeğin öğünleri küçük miktarlarda olsun.
- Yeni bir gıdayı bebeğe sadece 3 kere teklif edin. Bebek reddederse ısrar etmeyin. Abartılı tepkiler vermeyin. Aradan zaman geçtikçten sonra tekrar aynı yiyeceği teklif edersiniz.Bu konuda detaylı bilgilere buradan ulaşabilirsiniz.
Bebeğim Huzursuz ve Yemek Seçiyor
Pek çok ebeveyn aynı sorundan şikayet eder: Bebeğim yemek seçiyor.
Bir bebeğin yemek seçmesinin ardında pek çok neden yatabilir. Örneğin,
- Bebek diş çıkarıyordur.
- Bebek yorgundur.
- Katı gıdaya başlamak için uygun bir dönem değildir.
- Bebeğe önerdiğiniz miktarlar onun yiyebileceğinden fazla olabilir.
- Bebeğe bakan yetişkin olarak stresli bir dönemdesinizdir. Ve bu da bebeğe yansıyor olabilir.
- Ebeveyn olarak bebeğin yemek yemesiyle ilgili beklentiniz çok yüksek olabilir.
- Ebeveyn olarak yemekle kendi ilişkinizi gözden geçirmeniz gerekiyordur.
- Yemek yemeye ve yedirmeye fazla anlam yüklüyor olabilirsiniz.
Bebeğin yemek seçmesi sizin için yorucu olabilir. Şunu unutmayın birşeyin altını ne kadar çizerseniz, o büyümeye devam eder. Ve yemek seçme onu büyütmezseniz nadiren uzun bir zamana yayılır.
Bebeğim Yemek Yerken Öğürüyor
Bebekler çoğunlukla 6. aylarında katı gıdaya geçiş için hazır hale gelir. Ancak bazı bebekler için katı gıda üstesinden gelmesi zor bir durumdur.
- Çiğnemek,
- Yutmak,
- Yiyeceğin dokusunu hissetmek bebek için kolay olmayabilir. Bunun sonucu da genellikle yemek esnasında öğürmektir.
Bebeğiniz katı gıdayı yutmakta zorluk çekiyorsa, kaşığa çok daha az miktarda yemek koyun.
Bebeğiniz öğürmeye devam ediyorsa, doktoruyla görüşün.
Belki de bebeğin katı gıdaya geçiş için biraz daha zamana ihtiyacı vardır. Ya da bebek, doktorun muayene ile fark edebileceği başka sebepler nedeniyle öğürüyordur.
Bebeğim Ortalığı Dağıtıyor
Kimi zaman bebeğin midesine giden yemekten daha fazlasını evin zemininin/parkelerin yediğini düşünüyorsunuz değil mi?
Çünkü bebek yiyecekleri yemek yerine onlarla oynamayı ya da onları yere fırlatmayı daha çok tercih ediyor.
Bu durum daha çok bebeğin 9. ayı civarında ortaya çıkar.
Bebek özgürlük alanı arar, yediklerini de kontrol etmeye meraklıdır. Yiyeceklere dokunmak, onlara temas etmek ister.
Ebeveyn için bu aşama, fazladan iş yükü anlamına gelse de, bebeğin öğrenmesine ve büyümesine destek olması açısından önemlidir. Ayrıca unutmayın özgüven gelişimi de buralardan geçiyor.
Gıda Alerjileri ve Gıda Hassasiyetleri
Bağışıklık sistemini harekete geçiren gıda alerjileri, çocukların yaklaşık yüzde 8’inde görülebilir.
- Aniden ortaya çıkarlar.
- Belirtileri ishal, kusma, döküntü, karın ağrısıdan solunum sorunları ile yüz/vücut kabarmalarına kadar çeşitlilik gösterir.
Çocuklarda genel olarak alerji yapma riski en yüksek gıdalar,
- Süt,
- Soya,
- Yumurta,
- Buğday, tahıllar,
- Yerfıstığı,
- Susam,
- Domates,
- Kivi,
- Çilek
- Kabuklu deniz ürünleridir.
Bebeklerde Besin Alerjisi-Popüler Alerjenler yazımızdan daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Gıda hassasiyeti gıda alerjilerinden daha yaygın bir durumdur. Belirtiler alerjiyle aynı olsa da gıda intoleransı bebeğin sindirim sistemiyle ilgilidir; bağışıklık sistemi ile değil.
En yaygın gıda intoleransları laktoz, tahıl ya da gluten sorunlarını içerir. Belirtiler genellikle,
- ishal
- karın ağrısı
- gaz
- ağrı ve şişkinlik şeklindedir.
Kusma ve Reflü
Hafif (zorlanmasız) kusma, bebeklerde görülen yaygın bir durumdur.
- Beslenirken hava yutan,
- aşırı hızlı emen ve
- beslendikten sonra gazı çıkarılmayan bebeklerde sık rastlanır.
Genellikle bebek 1 yaşına ulaştığında kaybolur.
- Bebeğin geğirmesine yardım ederek,
- fazla beslemeden kaçınarak,
- besleme sırasında bebeği başı hafif dik pozisyonda tutarak ve
- beslenmenin hemen ardından bebeği fazla harekete teşvik etmeyerek kusma durumunu azaltabilirsiniz.
Şiddetli (zorlanmalı) kusma, olgunlaşmamış sindirim sistemi, enfeksiyon, ilaç tedavisi ve araba tutması gibi nedenlerle oluşabilen daha zor bir durumdur.
Bebeğiniz,
- 24 saatten uzun bir süredir kusuyorsa,
- Kusmuğunda kan varsa,
- Ağrı çekiyorsa,
- Aldığı sıvıyı hemen çıkarıyorsa hiç vakit kaybetmeden bir çocuk doktoruna gitmeniz gerekir.
Reflü, mide içeriğinin bebeğin yemek borusuna geri gelmesini ifade eder. Bu durumun yönetiminde etkili olabilecek yöntemler arasında aşağıdakiler yer alır:
- Bebeği her öğünde daha az ve daha yavaş besleyin.
- Beslenme sonrası bebeği en az 30 dakika dik pozisyonda tutun.
- Beslenme sonrası oyun oynamaktan kaçının.
- Bebek uyurken başının hafif dik pozisyonda olmasını sağlayın.
Özetle, bebeklerin yeme sorunları pek çok nedenden kaynaklanabilir. Bu nedenle en iyisi her zaman kaygı verici durumları bebeğinizi takip eden doktorla konuşmaktır.
Özellikle bebek,
- Kilo kaybediyorsa,
- Sürekli huzursuzsa,
- Sıvı kaybı yaşıyorsa,
- Karnında şişlik ve ağrı varsa,
- Israrlı kusma, geğirme ve ishal yaşıyorsa hiç vakit kaybetmeden doktorunuzla görüşmelisiniz.
Çocuğum Hiçbir Şey Yemiyor, Ne Yapmalıyım?
Yürümeye başlayan çocukla ilgili en yaygın ebeveyn kaygılarından biri, çocuğun yeterince beslenmediğidir.
Oysa,
- çok küçük miktarlarda yemek yemek,
- yerken huysuzlanmak,
- yemeği reddetmek en sık karşılaşılan durumlardır.
Özellikle 1 yaş itibariyle büyüme atakları ve aktivite farklılıklarına bağlı olarak çocukların iştahı değişken bir hal alır.
- Yürümeye başlayan çocuklar bebekler kadar hızlı büyümez, bu nedenle daha az gıdaya ihtiyaç duyabilirler.
- Çocukların mideleri küçüktür.
- Küçük bir çocuk dış dünyayla çok ilgilidir, meraklıdır. Bu nedenle önlerindeki yemeğe ilgileri çok kısa sürelidir.
- Küçük çocuklar sınırları zorlama ve ne kadar özgür olduklarını çevrelerine gösterme eğilimindedir.
İştah Dalgalanmalarına Karşı Neler Yapabilirim?
Bebeğiniz servis ettiğiniz tüm bir öğünü yemekte zorlanıyorsa, miktarı azaltmanızda fayda var. Çünkü yürümeye başlayan çocukların öğünlerde küçük miktarlarda yemesi normal kabul edilen bir durum.
- Çocuğunuzu tabağındaki yemeği bitirmesi için zorlamayın. Bu durum öğünlerinizi stres kaynağı haline getirir ve çocuğunuzla ilişkinizi bozar.
- Öğünler arasında çocuğunuza sağlıklı atıştırmalıklar önerebilirsiniz. Meyve, ev yapımı galete gibi.
- Sağlıklı gıdalar önerdiğiniz sürece çocuğunuzun yeterince yememesini kafanıza takmayın. Çocuğun açlıktan midesi kazınmaz. Böyle bir noktaya geldiğinde zaten hemen yemek ister.
- Çocuğun iştah durumunu tek bir günle kesinlikle değerlendirmeyin. Bir haftalık bir süre içinde genel eğiliminin ne olduğuna bakın. Hastalıktan şüphe duyduğunuz takdirde farklı belirtiler olup olmadığını mutlaka kontrol edin. Ve kaygı duyduğunuz herhangi bir durumda mutlaka bir çocuk doktoruyla iletişime geçin.
Bebeğime Sağlıklı Yemek Alışkanlıklarını Nasıl Kazandırabilirim?
Her ebeveynin isteği bebeğine sağlıklı yemek alışkanlıkları kazandırmaktır. Aşağıda bunun için neler yapabileceğiniz yazıyor.
- Çocuğunuza doğru miktarda yemek servis edin. Her bir yaş için her gıdadan tek bir kaşık önerin.
- Sabırlı olun. Yeni besinleri defalarca ve her defasında şefkatle önermeye devam edin.
- Gıda alışverişine, yemeğin hazırlanmasına çocuğunuzu da dahil edin. Örneğin markette gıdaları seçerken çocuğunuza sorun, öneride bulunabilmesi için ortam yaratın.
- Çocukla yaptığınız her türlü aktiviteye samimi bir eğlence katmaya çalışın.
- Çocuğa seçenekler sunun.
- Yeni gıdaları eskilerle birlikte servis edin.
- Çocuğun gıdalara dokunmasına izin verin.
- Çocuğunuza iyi örnek olun.
Bebeğin/Çocuğun Yemeği Reddetmesinin Nedenleri
Bir bebeğin yemeği reddetmesi ebeveyn için stres nedeni olabilir, hele ki bu sürekli tekrar ediyorsa.
Bu durumu hafifleten tek şey, bebeğin neden yemediğini anlamak.
Amerikalı ünlü çocuk beslenme uzmanı Jill Castle, 5 maddede iştahsızlığın arkasındaki nedenleri sıralamış.
- Kabızlık
- Aynı besinleri yemekten sıkılmak
- Ağrı
- Ters tepen besleme yöntemleri
- Yemek yemeye hazır olma
1. Kabızlık
Bebek sıvı beslenmeden katı gıdaya geçtiğinde kabızlık sorunu baş gösterebilir.
Anne sütü ya da formül mama gibi sıvı gıdaları sindirmesi kolaydır. Ve bu gıdalar bağırsakta rahatlıkla çözünür.
Fakat bu denklemin içine katı gıdayı soktuğunuzda sindirim sisteminin yükü artar.
Bu da işleri yavaşlatıp bebeğin iştahının kaçmasına neden olabilir.
Kabızlık bebeklerde doluluk hissine
yol açar. Bağırsak kanalında yoğun miktarda bulunan dışkı, bebekte iştahsızlığa bu şekilde neden olur.
Kabız bebeğe yardımcı olmak için öncelikle çocuk doktoruna başvurmanız ve yapılması gerekenler konusunda bilgi almanız gerekir. Ya da bir çocuk beslenme uzmanı sizi kabızlığı giderici uygulamalarla ilgili bilgilendirip bebeğinizi özelinde yardımcı olabilir.
- Bebek büyüdükçe daha çok lifli gıdayı öğünlerine dahil etmek;
- suyla iyice seyreltilmiş erik suyu içirmek bebeğe kabızlık konusunda yardımcı olabilir.
2. Bebek Yemek Yemiyor Çünkü Yediklerinden Sıkılmış
Bebeklerin çoğunluğu püre haline getirilmiş besinleri sever. Bu nedenle katı gıdaya geçişin ilk dönemlerinde bakım veren yetişkinlerin en çok tercih ettiği yöntem gıdaları püre haline getirmektir.
Ne var ki yaklaşık 7. ayda bebeklerin artık gıdalara dokunma, ayrı ayrı tatlarını alma deneyimine ihtiyaçları var. Diğer bir değişle bebeğin artık bir üst seviyeye geçmesi gerekir.
Bebekler ve henüz yürümenin ilk aşamalarındaki çocuklar, doğal bir meraka sahiptir. Keşfetmek, yeni gıdaları tatmak isterler.
Onların keşif duygusunun önünü kesmek, dil becerilerinden özgüven ve tabii ki beslenmeye kadar pek çok alandaki gelişimsel ilerlemelerini de geciktirebilir.
Bir araştırmaya göre yaklaşık 9. ayda doğranmış gıdalar ve parmak gıdalar gibi daha dokulu gıdalara geçmekte geciktirilen bebekler, 7 yaşında belirgin oranda yemek seçmeye başlamış.
Bebeğiniz yemek pürelerini ve kaşıkla beslenmeyi reddediyorsa belki de yediklerinden sıkılmıştır. Lütfen bebeğin işaretlerini takip edin.
- Bebeğe parmak gıdalar teklif edin.
- Kendi kendine beslenmesi için fırsat yaratın.
- Bebeğin yediklerinden sıkılması onun daha çok doku, koku ve tat ile temasın yanı sıra bağımsızlık ihtiyacından da kaynaklanıyor olabilir.
3. Bebeğiniz Yemek Yemiyor Çünkü Ağrısı Var
Diş çıkarma, bebeğin iştahının azalmasının en belirgin nedenlerinden biridir. Bebeğin ağzının içi acıyordur.
Ayrıca bebeğin yemek yemesini engelleyen başka ağrı nedenleri de olabilir.
Boğaz ya da kulak ağrısına yol açan bir hastalık, kısa dönemli gıda redlerine yol açabilir.
Reflü ağrıya ve bebeğin dolayısıyla yemeğe ilgisini kaybetmesine neden olabilir.
Kronik bir durum söz konusuysa bebek ağrı ile yemeği ilişkilendirip yemeğe olan ilgisini kesebilir.
Kolik ve gaz, kramp gibi diğer sindirim sorunları da sorun yaratabilir.
Gıda alerjileri ve yemek borusu tahrişine yol açan gıda intoleransları gibi durumlar çocukta ağrı, acı ve rahatsızlığa neden olabilir. Bu da çocuğun daha az yemek yemeye çalışmasına yol açabilir.
Soğuk algınlığı gibi akut bir hastalık bebeği yemekten kesebilir. Çoğunlukla hastalık geçtikten sonra bu durum düzelir.
Bebeğin iştahsızlığının altında daha karmaşık tıbbi bir neden olduğundan şüphe duyuyorsanız mutlaka zaman kaybetmeden bir doktora başvurun.
4. Olumsuz Besleme Deneyimi Yaratıyor Olabilirsiniz
Beslenme her zaman olumlu bir deneyim olmalı. Bu her yaşta bebek ve çocuk için geçerli. Beslenme olumlu olmadığında çocuk, yemek yemekle olumsuz şeyleri birbirine bağlayacaktır.
Örneğin;
- Bebek BLW (baby-led weaning) yani bebek liderliğinde beslenme yöntemiyle öğünlerini yiyorsa ve sık sık öğürüyorsa; bu durum bebeğin beslenme ile ilgili negatif bir bağlantı kurmasına neden olabilir.
- Aynı durum kaşıkla beslenme için de geçerli. Bebek her kaşıktan sonra öğürürse, bu bebeğin beslenmeyi negatif bir durumla bağlamasına yol açabilir.
- Bebeği artık karnı doymuşken birkaç fazla ısırık için zorlarsanız, yemek için mama sandalyesine gelmek bile olumsuz bir bağlantının konusu olabilir.
Bazı bebekler öğürmek konusunda hassas olmayabilir. Ancak bazıları için bu olumsuz bir deneyimdir. Özellikle çevresine, değişim ve dönüşüm dönemlerine karşı hassas ve duyarlı bebekler için. Bebek gıdalara ilgisini kaybedebilir ya da bebeğin yeme isteği olumsuz etkilenebilir.
Peki bu durumları önlemek için ne yapabilirsiniz?
- Bebeğinizi besleme yönteminizi, bu konudaki pratiklerinizi iyice gözden geçirin.
- Bakın bakalım deneyim olumlu mu?
- Bebek uyumlu mu?
- Bebek yemek yemeye karşı istekli mi? Ya da huysuz mu?
- Siz neler hissediyorsunuz? Bebeğinizin beslenme saati geldiğinde gerginlik hissediyor musunuz? Üzerinizde baskı var mı?
Olumsuz bir deneyimi olumlu hale getirmek için önce hangi noktada olumsuzluk yaşandığını bulmak, duyguların farkına varmak lazım. Ancak bu şekilde bebeğiniz için olumlu bir beslenme deneyimi yaratabilirsiniz.
5. Belki de Bebeğiniz Henüz Katı Gıdaya Hazır Değil
Bebekler eşsizdir ve her biri farklı karakterlere sahiptir. Ancak belli bir gelişimsel düzeni de takip ederler.
Gelişimin farklı aşamalarını farklı zamanlarda yaşamaları ve bunu gündelik yaşama yansıtmaları da gelişimsel hazırbulunuşluğu ifade eder.
Katı gıdaya geçiş söz konusu olduğunda da hazırbulunuşluğun önemi ön plana çıkar.
Bu ne demek?
Bebeğinizin gelişimsel aşamalarını takip ederek bir sonraki adımı ne zaman atabileceğinizi belirlersiniz.
- Bebek katı gıda için hazır mı?
- Yeni tatlar için uygun zaman mı?
Örneğin, genellikle bebekler ilk katı gıdaları için 6. ay civarında hazır olurlar. Ancak bazıları daha erken bir dönemde (4 aydan önce katı gıdaya geçiş önerilmez) ya da daha geç bir dönemde bu aşama için hazır duruma gelebilir.
Önemli olan bebeğin sinyallerini takip etmek. Katı Besinler Kılavuzu’nda konuyla ilgili çok daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.
Bazı bebekler geç açan çiçekler gibidir. Gelişimin basamaklarını daha yavaş çıkarlar. Katı gıda ya da yeni bir gıda ile tanışmak için zaman ihtiyaçları olabilir.
- Çiğnemek ve yemeği ağızda hareket ettirmek bir koordinasyon işidir ve gelişmek için pratik ister. Bebeğin bu konuda zamana ihtiyacı vardır.
- Kimi bebek için dokular rahatsız edicidir. Yemeğin dokusuna alışmak için bebeğin daha çok zamana ihtiyacı olabilir.
- Kimi bebek gıdanın duyusal özelliklerine karşı hassastır. Bir gıdayı gördüğünde, dokunduğunda ya da tattığında öğürebilir.
Bebeğiniz işte bu nedenlerle yemeği reddediyor olabilir. Bu konuyu dert edip kendinizi üzmeyin.
Size düşen bebeğin hazır olduğuna dair işaretlerini takip etmek ve daha fazla yemek deneyimi için bebeğe fırsatlar sunmak.
Diğer yapabilecekleriniz ise şöyle:
- Bebeği yemek sandalyesine oturtun.
- Önüne bir kaşık yemek püresi ya da parmak gıdalar koyun.
- Bekleyin bebek neler yapacak?
- Size düşen bebeğin ortalığa fırlattığı yiyecekleri toplamak olabilir.
- Bebek yemeğini eline aldıysa ya da yiyeceğe dokunuyorsa ona elini ağzına nasıl götüreceğini gösterebilirsiniz.
- Hatırlayın, her zaman olumlu bir tavır içinde olmalısınız. Zorlama yok. Bebeğin liderlik etmesine izin verin.
- Bebeğin hazır olmadığı durumlarda onu zorlarsanız, yemekle ilişkisini olumsuz bir şekilde kodlamasına yol açabilirsiniz.
Çocuğum Yemek Yemek İstemiyor. Neden Olabilir?
Yeme alışkanlıkları söz konusu olduğunda çocukların bir günlerine diğer günlerine uymayabilir. Örneğin,
- Bazı günler hiçbir şey yemez görünürken bir diğer gün sürekli birşeyler atıştırıyor durumda olabilirler.
- Günlerce aynı yiyeceği yerken birdenbire o yiyecekten soğuyabilirler.
- Yeme miktarları ve yeme alışkanlıkları bir çocuktan diğerine değişebilir.
Ancak endişe etmeyin. Çocuğunuzun size tuhaf gelen yeme alışkanlıkları aslında gerçekten tuhaf değil.
Yemek seçmek küçük çocuklar söz konusu olduğunda sıradan bir durum. Bunun en önemli nedeni;
- Çocuğun yemek seçerek hayatındaki bir alanı kontrol etme deneyimi yaşaması. Yemeği reddeden çocuk özgürlüğü deneyimliyor.
Çocukların yemeğe karşı geliştirdikleri en sık rastlanan tavırları aşağıda sıraladık. Belki aşağıdakileri okuyarak çocuğunuzun yemeği reddetmesi ya da iştahsız görünmesinin ardındaki nedenleri görüp yeni tavırlar geliştirebilirsiniz:
- Gıdaları rengine ya da dokusuna bakarak reddetmek
- Birkaç besin seçip sadece onları yemek
- Yeni besinler denemeye yanaşmamak
- Sevdiği besinlere karşı ilgisini birden bire kaybetmek
- Kendi kendine çatal veya kaşıkla beslenmek istemek
Çocuğunuzu yemek yemeye zorlayamazsınız. Zaten zorlamamalısınız.
Ancak;
- evinizde besleyici gıdalara yer vererek
- sağlıklı beslenme alışkanlıkları sergileyerek
- zevkli aile sofralarında buluşarak çocuğunuz için güzel örnek olabilirsiniz.
Çocuğuma Sağlıklı Yemek Alışkanlıklarını Nasıl Kazandırabilirim?
Sağlıklı yemek yeme alışkanlıkları küçük yaşlardan itibaren geliştirilebilir. Çocuğunuza bu konuda destek olmak için aşağıdaki önerilerimizi okuyun.
Doğru miktarda yemeği sunun: Beslenme uzmanları çocuğa, her yaşı için 1 yemek kaşığı yemek sunmayı öneriyor. Örneğin: Çocuk 3 yaşında ise, her bir yemekten çocuğa 3 yemek kaşığı servis edin. Küçük miktarlae, çocuğa daha fazlasını istemek için de fırsat verir.
Sabırlı olun: Yeni besinleri pek çok kez teklif edin. Örneğin çocuğunuz o gıdayı deneyene kadar sakin ve ısrar etmeden 10-15 kez sunabilirsiniz.
Çocuğun katılımcı olmasına izin verin: Markette gıdaları seçmesine fırsat tanıyın. Öğünü hazırlamaya ya da masayı kurmaya yardım etmesinin yollarını yaratın. Bir öğünün masaya gelene kadarki yolculuğuna eşlik etmek çocukta yemeye karşı istek uyandırabilir.
İşleri eğlenceli hale getirin: Sebzeleri kurabiye kalıplarıyla kesin. Çocuğa yaratıcı tabaklar hazırlayın. Çocuğun sevdiği besinlere yeni isimler vermesine önayak olun.
Seçenek sunun: Çocuğun tabağına tek bir sebze koymak yerine, iki sebze arasından hangisini istediğini sorun. Örneğin, brokoli mi istersin karnabahar mı?
Yeni besinleri eskileri ile servis edin: Bu, çocuğa yeni şeyleri denetmek konusunda yardımcı olabilir.
Sağlıklı soslar hazırlayın: Sebzeleri, humus, yoğurt, taze peynir, düşük kalorili salata sosları gibi soslara batırmasına izin verirseniz çocuk yeni yiyecekler denemek için motive olur.
Ona iyi örnek olun: Çocuk aile bireylerinin çok çeşitli sağlıklı yemeklerle beslendiğini görürse, o besinleri denemek konusunda daha istekli olur.
Yemek Saatlerini Mutlu Saatler Haline Nasıl Getiririm?
Yemek saatlerini mutlu saatler haline getirmenin yolu, bakış açınızı ve uygulamalarınızı değiştirmenizden geçiyor.
Bunun için endişe etmeyin, çok büyük şeyler yapmanız gerekmiyor.
Aşağıdaki önerilerimizin işinizi kolaylaştıracağını umuyoruz.
Çocuğu önceden uyarın: Yemek saatinden 10-15 dakika önce çocuğa kısa süre sonra yemek yiyeceğinizi söyleyin. Çocuklar bazen aktivite saatlerinde aşırı yorulmaları ya da aşırı uyarılmaları nedeniyle yemek yemek istemez. Çocuğu yemek saatinin yaklaştığı konusunda uyarmak onun oyundan yemeğe geçişini rahatlatabilir.
Rutin oluşturun: Çocuklar rutinlerden ve düzenden hoşlanır çünkü kendilerini güvende hissederler. Düzenli yemek saatleri oluşturun. Her yemekte aynı yerde oturun.
Yemek saatlerini aile saatleri olarak belirleyin: Çocuğun yemek saatlerinde masada elektronik aletler ya da oyuncaklarla oynamasına izin vermeyin. TV izletmeyin, kitap okutmayın. Ona hep birlikte bir masa etrafında olmanın önemini ve güzelliğini hissettirin. Ona herkes yemeğini bitirene kadar masada oturması konusunda örnek olun.
Eğlenceli yemek saatleri yaratın: Öğünleriniz hoş, eğlenceli olursa çocuk da sizinle birlikte yemek yemek isteyecektir. Masada kesinlikle tartışmayın, olumsuz konuşmalar yapmayın.
Beklentilerinizi gözden geçirin: Çocuğunuzdan yaşının ve ihtiyaçlarının ötesinde davranışlar beklemeyin. Örneğin 3 yaşındaki bir çocuktan elinde çatal ve bıçakla yiyecekleri düzgünce kesip ağzına götürmesini beklemek herkesi zorlar. Zaten pek çok çocuk için kaşık daha kolay yönetilebilir bir araçtır.
Çocuğuma Sağlıklı Atıştırmalıkları Ne Zaman Vermeliyim?
Beslenme uzmanları küçük bir çocuğun günlük öğünlerinin 3 ana öğün, 2 atıştırmalık saatinden oluşması gerektiğini söylüyor. Ve yeni yürümeye başlayan bir çocuktan tek bir öğünde karnını tamamen dolduracak kadar doymasının beklenemeyeceğini ekliyorlar.
Çocuğunuza öğünler arasında küçük, sağlıklı atıştırmalıklar önerebilirsiniz.
Peki bu sağlıklı atıştırmalıklar nasıl olmalı?
- Az yağlı dil peyniri
- Yoğurt
- İnce elma dilimleri
- Ev yapımı kraker
- Balkabaklı toplar
- Yulafla hazırlanmış fırında sebzeli mücver size sağlıklı atıştırmalıkların nasıl olabileceği konusunda örnekler.
Peki çocuğa atıştırmalık sunarken nelere dikkat etmeli?
İlk kural atıştırmalıkların hafif olması. Az yağlı, sağlıklı seçimler çocuk için en faydalısı.
Dikkat edilmesi gereken diğer noktalara gelince…
- Atıştırmalık çocuğun karnını doyurmamalı.
- Yemek saatine 1 saat kala, çocuğa atıştırmalık verilmemeli. Açlığı bastırılmış çocuk, masada yemeğe karşı isteksiz olur.
- Çocuk masada yemeğini yemezse, atıştırmalığı 1-1.5 saat sonra önermeli.
- Çocuk atıştırmalığı yemezse, bir sonraki yemeği masada, normal yemek saatinde olmalı.
- Hem önceki öğünü hem de atıştırmalığını yemeyen çocuk, herhangi bir sağlık sorunu yoksa, bir sonraki öğünde açlık nedeniyle yemeğini yer.
Çocuğa Yemek Sunarken Yapılmaması Gerekenler
Çocuğunuza yemek sunarken bazı davranışlarda kesinlikle bulunmamalısınız.
Nedir bunlar?
- Çocuğu tabağını temizlemeye asla zorlamayın: Çocuk karnının doyduğu anda yemeği bırakır. Ona bunun için izin vermelisiniz.
- Karnı doyan bir çocuğu yemeye devam etmesi, tabağındakileri bitirmesi için zorlamak, çocuğun kendi bedeniyle iletişimine zarar verir. Karnının doyduğunu söyleyen çocuğa kulak verin, bu onun bedenini dinlemesine ve sağlıklı seçimler yapmasına zemin hazırlar.
- Çocuğa tabağındakileri bitirmesi için rüşvet vermeyin.
- Tehdit, ceza ve ödül çocukla ilişkinizin hiçbir noktasında işe yaramaz, sorunlara çözüm getirmez. Bunlar yetişkin çocuk ilişkisinde güç mücadelelerine yol açabilir.
- Çocuğa ancak yemeğini bitirirse tatlı yiyecebileceğini söylemek de bir ödül-ceza yaklaşımıdır. Bu, tatlı yiyeceklerin çocuğun zihninde daha fazla değer kazanmasına yol açar. Ve şekerli yiyeceklere karşı sağlıksız tavırların önü açılmış olur.
- Çocuğunuzun yemeğe karşı tavrından kaygı duyuyorsanız, bunu ona hissettirmeyin. Çocuk dikkat çekmeye çalışıyor olabilir. Ve sizin kaygılı haliniz ne yazık ki çocuğun bu ihtiyacını karşılayabilir. Yani yemek saatlerinde böyle kısır bir döngüye girebilirsiniz.
- Çocuğunuzun büyüme ve gelişimiyle ilgili kaygılarınızı lütfen çocuk doktorunuzla görüşün.
Çocuk Doktorunuza Sorabileceğiniz Sorular
Çocuğunuzun yemeği reddetmesi ya da iştahsız olması sizde kaygıya yol açıyorsa mutlaka bir çocuk doktoruna başvurun.
İştahsızlığın altında yatan neden bir sağlık sorunu olmasa da yemek konusu her ebeveynin en önemli gündem konularından. Uzmanından alacağınız cevepların içinizi rahatlatmasını umuyoruz.
Aşağıda doktorunuza sorabileceğiniz sorular yer alıyor. Bunları okuyun, not alın ve zihninizde başka sorular oluşursa onları da notlarınıza ekleyin. Hazırlıklı şekilde yapılan doktor görüşmeleri her iki taraf için de verim sağlar.
- Çocuğumun günlük besin ihtiyacı ne kadar?
- Çocuğumun gelişimi sağlıklı ve olması gereken düzeyde mi?
- Çocuğumun her gün yemesi gereken besinler neler?
- Çocuğum üst üste kaç gün yemek yemeyi reddederse endişelenmeliyim?
- Hangi durumlar hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmayı gerektirir?
- Çocuğumun yeterince besleyici öğeyi aldığından emin olmak için proteinli içecekler gibi besin desteklerine gerek var mı?
- Yemek seçme konusu bir gün biter mi? Bunun için ne yapabilirim?
Umarım size fayda sağlayan bir içerik okuduğunuzu düşünüyorsunuzdur ve yorumlarınızla katkıda bulunursunuz. Deneyimlerinizden faydalanmak bizi mutlu edecek ve kendimizi geliştirmemizi sağlayacaktır. Teşekkürler.
Kaynaklar: familydoctor.org, jillcastle.com, webmd.com, mayoclinic.org, ncbi.nlm.nih.gov, momjunction.com, raisingchildren.net.au, clevelandclinic.org
