Bebeğin gelişim evrelerini izlemek mutluluk verici. O ilk gülüşü görmek, ilk sesleri duymak, ilk adımları takip etmek muazzam bir keyif.
Ne var ki gelişimin bazı basamakları endişeyi de getirip ebeveynin kalbine yerleştiriyor. Diş çıkarma evresi bunlardan biri.
Bir sabah kalkıp bebeğin alt damağındaki o inci gibi iki dişi görmek ne kadar hoş bir sürpriz olurdu değil mi?
Bu, zaman zaman oluyor. Bazı bebekler hiçbir belirti göstermeden ilk dişlerini çıkartabiliyor. Hatta sonrakiler de sessizce bebeğin ağzında yerini buluyor.
Ancak bazı bebeklerde durum tam tersi. Uykusuz geceler, huzursuz ağlamalar, belki biraz ateş ve öksürük bebeği de ebeveyni de yorabiliyor.
Bir de madalyonun diğer yüzü var. Beklenen ilk diş çıkarma aralığı olan 4-7. ayda bebek hiç diş çıkarmıyor. 1 yaşını geçiyor, ortada süt dişi yok. Al sana başka bir endişe.
Bu yazıda diş çıkarma sürecinden temel sorunlara kadar pek çok soruyu sorduk ve cevapladık.
Bebeklerde Diş Çıkarma Dönemi Ne Zamandır?
Bebekler ilk dişlerini genellikle 4 ve 7. aylar arasındaki bir zaman diliminde çıkarır.
Ancak sizin bebeğiniz daha erken ya da sonraki bir zamanda diş çıkarabilir. Ve bu da normaldir.
Yani bebeğiniz 7 ya da 9 aylık olup hiç diş çıkarmadıysa panik yapmayın. Bebeğin genel gelişim evreleriyle ilgili soru işaretleri taşıyorsanız mutlaka takip eden doktoruyla görüşün.
Bebekler en çok 6. ay civarında
diş çıkarmaya başlar.
20 adet süt dişinin tamamlanması
ise yaklaşık 3 yaşını bulur.
Healthline uzmanları bebeğin diş çıkarma sürecinin kalıtımsal özellikler taşıyabileceğini söylüyor.
Yine de 1 yaşını geçip de hiç diş çıkarmamış bir bebeğiniz varsa, kaygılarınızda haklısınız.
Bebeğinizi takip eden doktordan bu konuda bilgi almaktan çekinmeyin.
Hele ki bebeğiniz 18 aylıksa ve hiç süt dişi yoksa mutlaka bir pediatrik diş hekimine başvurun.
Bebeklerde Diş Çıkarma Belirtileri Nelerdir?
Bebeklerde diş çıkarma süreci ağrılı ve zor olabilir. Ancak bu durum asla bir hastalık süreci olarak görülmemelidir.
Aşağıda bebeklerde en sık rastlanan diş çıkarma belirtilerini bulacaksınız.
Unutmayın her bebeğin diş çıkarma süreci farklı olabilir. Sizin bebeğiniz aşağıdaki belirtilerden bazılarını gösterebilir ya da hiçbirini göstermeyebilir.
- Kabarık ve hassas diş etleri
- Huzursuzluk ve ağlama
- Çok hafif ateş
- Sert şeyleri ısırma, çiğneme isteği
- Bebeğin ağzının suyunun akması (salya), öyle ki bazen bebeğin yüzünde kızarıklık bile oluşabilir.
- Bebeğin ellerini sürekli ağzına götürmesi
- Bebeğin kulak ve yanağını kurcalaması, kaşıması
- Bebeğin yemek veya uyku düzeninde değişiklik
Bebeğinizde bu belirtileri gözlemliyorsanız ve kaygı duyuyorsanız, mutlaka bir doktordan görüş alın. Bebeği biraz olsun rahatlatmak için neler yapabileceğinizi danışın.
Önemli Not: Genel kanının aksine bazı hastalıklarla ilişkili olabilecek durumların diş çıkarma süreciyle ilişkisinin kanıtlanmadığı doktorlarca söyleniyor.
Peki nedir bunlar?
- ishal,
- kusma,
- yüksek ateş,
- öksürük,
- nefes tıkanıklığı
- ciltte kızarıklık
- diş etlerinde kanama
- yüzde şişme ve iltihap
Bu belirtilerin ortaya çıkması durumunda mutlaka doktorunuzla iletişime geçin. Bunlar diş çıkarma belirtileri değildir.
Bebeğimizin Diş Çıkarmak Üzere Olduğunu Nasıl Anlarız?
Diş çıkarma süreci her bebek için farklı olabilir. Bazı bebekler bu sürece girdiklerine dair net belirtiler gösterirken, bazı bebeklerin hiç ipucu vermediği durumlara da rastlanır.
Yani bir sabah bebeğiniz size gülümserken ağzının içinde inci gibi bir diş görmeniz mümkün.
Genellikle alt öndeki iki diş, ilk çıkan dişlerdir.
Ve genel olarak en sık karşılaşılan diş çıkarma belirtisi de bebeğin diş etlerinin kırmızı ve kabarık olmasıdır.
Bebeğin diş çıkarmak üzere olduğunu belirten diğer işaretlere gelince…
- Bebek her zamanki haline göre daha huysuz, hassas ve huzursuz olabilir.
- Bebek sık sık yanaklarını ve kulaklarını tutabilir.
- Bebek eline geçen sert nesneleri çiğnemek, ısırmak eğiliminde olabilir.
- Bazı bebeklerde çok hafif ateş görülebilir.
- Bebekte her zamankinden fazla salya olabilir.
- Bebeğin bir yanağı kızarabilir.
- Bazı bebeklerde iştahsızlık ve kilo alımının yavaşladığı görülebilir.
Halk arasında diş çıkaran bebeğin ishal ve yüksek ateş gibi belirtileri olabileceği konuşulsa da uzmanlar bu konuda tıbbi bir kanıt olmadığını söylüyor.
Bebeğin Dişleri Hangi Sırayla Çıkar?
Süt dişlerin ne zaman ve nasıl çıkacağı her bebek için farklı olabilir. Bazı uzmanlar genetik aktarımın da bu konuda etkin olabildiğini söylüyor.
Ancak genel olarak rastlanan şu ki ilk önce ön alt süt dişler çıkma eğilimindedir.
Genellikle bebeğin diş çıkma sıralaması aşağıdaki gibidir:
- Alt öndeki kesici dişler bebeklerde ilk önce çıkma eğilimindeki dişlerdir. Genellikle 4-7. ay arasında belirirler. Bu iki diş genellikle aynı zamanda çıkar. Ama belli bir arayla çıktıkları da görülür.
- Daha sonra üst orta kesici dişler belirir. Genellikle zamanlaması 8-12. aylar arasıdır.
- Üst yan kesici dişler, üst orta dişlerin sol ve sağ yanında 9-13. aylarda çıkar.
- Alt yan kesici dişler, alt orta kesicilerin sol ve sağ tarafında 10-16. aylarda belirir.
- Üstteki ilk azı dişleri genellikle 13-19. aylar arasında çıkmaya başlar.
- Alttaki ilk azı dişleri genellikle 14-18. aylar arasında çıkar.
- Üstteki köpek dişleri (üst kesiciler ve üst ilk azı dişleri arasında) genellikle 16-22. aylar arasında çıkar.
- Alttak köpek dişleri (alt kesiciler ve alt ilk azı dişleri arasında) genellikle 17-23. aylar arasında çıkar.
- Üst ve alt ikinci azıların çıkışı ise genellikle 25-36. aylar arasına denk gelir.
- Bebeğin 20 adet süt dişinin çıkışının tamamlanması genellikle 3 yaş civarını bulur.
Önemli Not:
Yukarıda okuduğunuz diş çıkış sıralaması genel ve en sık rastlanan durumu yansıtır. Sizin bebeğinizin dişleri bu sıralamada ve bu zamanlamada çıkmayabilir.
Büyümeye ve gelişime dair her durumun bebek özelinde değerlendirilmesi gerektiğini hep aklınızda tutun.
Lütfen bebeğinizi arkadaşınızın, komşunuzun, akrabanızın bebeğiyle kıyaslamayın.
Yukarıdaki sıralamada bazı dişlerin çıkış zamanı birbiriyle çakışıyor görünüyor. Bu ne demek biliyor musunuz? Aynı anda birkaç diş birlikte çıkabilir.
Kabaran Bebek Dişi Ne Sürede Çıkar?
Kabaran bebek dişinin ne sürede çıkacağına dair kesin bir bilgi yok.
Bebeğin diş etini ellediğinizde içerideki dişi hissedebiliyor musunuz?
Uzmanlar kabarık diş eti gibi belirtilerin genellikle diş patlamadan yaklaşık 4 gün önce ortaya çıkabildiğini söylüyor.
Diş eti kabardıysa, dişin ortalama
4 gün sonra çıkması mümkündür.
Siz yine de bu konuyu doktorunuzla konuşup bebeğiniz özelinde bilgi almayı ihmal etmeyin.
Bebeklerde Diş Çıkarma Kaç Gün Sürer?
Bebeklerde diş çıkarmanın kaç gün süreceğine dair herkese uyabilecek bir bilgi vermek mümkün değil.
Çünkü her bebeğin süreci kendine özel.
Ancak araştırmalara göre bir dişin çıkış süreci 8 günden fazla sürebilir. Diş patlamadan 4-8 gün önce belirtiler kendini gösterebilir.
Kimi bebek aynı anda iki diş çıkarabilir. Bu durumda süreç daha uzun olabilir.
Okuduğunuz üzere bu konuda uzmanlar net birşey söyleyemiyor.
Bazı bebekler diş kendini göstermeden önce sadece birkaç gün keyifsizlik yaşar. Ancak bazı bebekler içinse süreç daha uzun olabilir.
Ebeveynler genel olarak diş çıkarma sürecinin zorlu ve ağrılı olduğunu düşünür. Ama önceden diş çıkarmaya dair belirti göstermeyip (özellikle ağrı ve huysuzluk, iştahsızlık gibi) dişi patlayan bebekler de yok değil.
Bebekle ilgili her konuda olduğu gibi diş çıkarma süreci de bebeğe özeldir.
Bebeklik Döneminde Kaç Diş Çıkar?
Diş çıkarma bebeğin normal gelişim sürecinin önemli bir parçasıdır.
Bebeklik döneminin ortalama 4-7. ayları arasında ilk dişler kendini gösterir. Bu zamanlama her bebeğe göre değişse de en sık rastlanan aralık budur.
Süt dişleri olarak bilinen bu geçici dişlerin sayısının 20 olması gerekir.
Bebeklik döneminde 20 adet süt diş çıkar.
Bunların 10 tanesi alt çenede
10 tanesi de üst çenededir.
Bebek yaklaşık 3 yaşına geldiğinde ağzında 20 adet süt dişi olması gerekir.
Bebeklerde Diş Çıkarırken Öksürük Olur mu?
Bebeklerde diş çıkarırken hafif bir öksürük olabilir.
Ama neden? Ona bir bakalım.
Salya bir bebek için diş çıkarma sürecinin ana belirtilerinden biridir.
Bebekler bu süreçte yoğun salya üretirler ve salyanın bir kısmı bebeğin boğazından aşağı akar. İşte bu durum öksürüğe yol açabilir. Bebeklerin diş çıkarma sürecinde hafif öksürmesi bu nedene dayanır.
İlk Önce Köpek Dişi Çıkar mı?
Bebekler yaşamlarının ilk 3 yılında beş farklı çeşitte diş çıkarır.
Ortalamaya bakarak bir bebeğin aşağıdaki sıralamada diş çıkarması beklenir.
- Merkez kesiciler (altta ve üstteki ön dişler)
- Yan kesiciler (merkez kesiciler ile köpek dişlerin arasındakiler)
- İlk azılar
- Köpek dişleri
- İkinci azılar
Genel sıralama yukarıdaki gibidir. Ancak bazı bebeklerde diş çıkarma sıralaması farklı olabilir.
Nadir durumlarda bebeğin önce köpek dişi çıkabilir.
Ancak böyle bir durumun diğer dişlerin çıkmasına engel olup olmayacağını öğrenmek ve bebeğin durumuyla ilgili detaylı bilgi almak için mutlaka doktorunuzla görüşün.
Bebeklerde Diş Sorunları
Healthline uzmanları bebeklerde dişlerin geliş sırasından çok dişler arasındaki boşlukların ve olası bir hastalığı önlemenin önemli olduğuna değiniyor.
Şöyle ki bebek dişleri kalıcı dişlere oranla küçük olduğu için aralarında boşluklar yer alır. Bu boşlukların nedeni kalıcı dişler için yer bırakmaktır.
Çocuklar yaklaşık 6 yaşına geldiğinde süt dişleri düşerek yerlerini kalıcı dişlere bırakmaya başlar. Genellikle ilk önce alt ön kesiciler düşer.
Bebeğin ilk süt dişlerinin çıkışından itibaren dişlerinin birbirine çok yakın olduğundan endişe ediyorsanız mutlaka pediatrik diş hekiminden görüş alın.
Süt dişleri konusundaki bir diğer önemli konu, çürük. Evet, yanlış okumadınız bebeklerin dişleri çürüyebilir. Ve ne yazık ki bu durumla çok sık karşılaşılabilir.
Çürük pek çok komplikasyona yol açabilir.
- Erken diş kaybı
- Enfeksiyonlar
- Gingivitis (diş eti iltihabı)
- Dişlerin üzerinde sarı veya kahverengi noktalar
- Beslenme zorlukları
- Özgüven sorunları çürüklerin yol açabileceği sorunlardan bazılarıdır.
Diş sorunlarına en çok prematüre ve yeterli sağlık hizmeti alamayan bebeklerde rastlanır.
Healthline uzmanları her bebeğin en geç 1. doğumgünü itibariyle bir diş hekimine götürülmesi gerektiğini belirtiyor.
Bebeklerin Dişleri Neden Geç Çıkar?
Bebeklerde süt dişlerinin ilk çıkmaya başlaması genellikle 4-7 ay aralığında gerçekleşir.
Ancak bir bebeğin 1 yaşından sonra ilk dişini çıkarması da rastlanmayan bir durum değildir. 15 aylıkken ilk dişini çıkaran çocuklar vardır.
Diş çıkarma dönemleri her bebekte farklılık gösterebilir. Genetik özellikler, diş etinin kalınlığı, bebeğin kemik yaşı gibi bireysel birçok faktör bunda etkendir.
Bazı bebeklerde D vitamini eksikliği, hormonal problemler diş çıkmasını geciktirebilir.
Aşağıda bir bebeğin dişlerinin hangi sebeplerle geç çıkabileceğini okuyacaksınız.
Kalıtımsal Faktörler
Aile içinde geç diş çıkarma öyküsü varsa bebeğinizin de bu durumu yaşaması sürpriz olmaz.
Eşinizin/partnerinizin ya da sizin ailenizde geç diş çıkarma olup olmadığını aile büyüklerine sorarak öğrenmeye çalışın. Belki de bebeğinizin ilk dişinin gelmekte gecikmesi bu duruma dayanıyordur.
Zayıf Beslenme
Bebek yeterli oranda beslenmiyorsa, diş gecikmesi mümkün olabilir.
Anne sütü, bebeğin dişleri ile kemiklerinin büyümesi ve gelişmesi için gereken kalsiyumu içerir.
Formül mamada genellikle kalsiyum, fosfor ve A, C, D vitaminleri bulunur. Bu içerikler bebeğin tüm gelişimini desteklemenin yanı sıra
- Bağışıklığın ve
- Kemik ile dokuların gelişimi ve onarımına yardımcı olur.
Özellikle kalsiyum sağlam ve sağlıklı dişler için çok önemlidir.
Diğer Sebepler
Diş gecikmesi bazı tıbbi durumlara da bağlı olabilir.
Çene kemiği ya da diş etlerindeki darlık veya yapısal başka bir durum dişlerin çıkacak yer bulamamasına ve böylece diş gecikmesine yol açabilir.
Down Sendromu gibi genetik farklılıklar da sürecin diğer bebeklere oranla farklı gelişmesinin sebeplerinden olabilir.
Hangi Durumda Doktora Başvurmak Gerekir?
Bir bebeğin diş çıkarma sürecinde zorlanması kadar dişlerinin gecikmesi de kaygı verici bir durumdur.
Bu nedenle özellikle ilk 1 yıl düzenli doktor kontrolleri önem taşır.
Diş çıkarma dönemleri her bebekte farklılık gösterebilir. Bu durum genetik özellikler, diş etinin kalınlığı, bebeğin kemik yaşı gibi birçok bireysel faktöre bağlıdır.
Bebeğinizin ilk dişleri 4-7 ay arasında gelmediyse, onu dikkatle gözlemlemeye devam edin.
- Bebek kilo alıyor mu?
- Genel gelişimi nasıl?
- Bebek boğuk bir sesle mi ağlıyor?
- Bebek genel olarak uykulu bir hal içinde mi?
- Kabızlık yaşıyor mu?
Elinize bir defter alın ve bebekle ilgili izlenimlerinizi, edindiğiniz bilgileri not edin.
Aile büyüklerinizden aile genetiğinizde geç diş çıkarma olup olmadığını öğrenmeye çalışın.
Ve elinizdeki bilgilerle doktorunuzun kapısını çalıp sorularınıza cevap arayın. Size en doğru bilgiyi her zaman bebeğinizi takip eden doktorunuz verir.
Bebekte Diş Çıkarmaya Ne İyi Gelir?
Bazı bebeklerde diş çıkarma evreleri zorlu ve sancılı olabilir.
Bu gerçekten bebekten bebeğe göre değişen, hatta bebeğin her diş çıkarmasında bile farklı olabilen bir süreçtir.
Aşağıda bebeğe bu süreçte yardımcı olabilecek, kabarık diş etlerini ve ağzının içindeki olumsuz hissi rahatlatabilecek bazı önerilerimiz var.
Bu öneriler bazen iyi gelebilir bazen gelmeyebilir. Bazı bebeklerde işe yarayabilir, bazılarında daha fazla huzursuzluğa sebep olabilir.
Her koşulda bebeği dikkatle gözlemleyerek aşağıdakileri en az bir kez denemenizi öneririz.
- Ellerinizi iyice yıkayın ve parmaklarınızı ya da parmak boğumlarınızı kullanarak bebeğin diş etlerine onun izin verdiği ölçüde nazik masajlar yapın.
- Buzdolabında soğutulmuş bir kaşık, diş kaşıma halkası ya da emziği bebeğin diş etlerine tutun.
- Bebeğe dolaptan çıkardığınız salatalık (tabii bebek katı gıdaya geçtiyse) gibi soğuk yiyecekleri teklif edin. Ve bu süreçte gözünüzü hep bebeğin üstünde tutun.
- Ev yapımı sert ve şekersiz kraker deneyebilirsiniz.
Nelerden Kaçınmalısınız?
Diş çıkarma sürecinde bebeği rahatlatmak için her yönteme başvurmak isteyebiliyor insan. Ama bundan lütfen kaçının. Öncelikle denediğiniz her yöntem için doktorunuza danışın.
Çünkü bebeğin güvenliği ve sağlığı her şeyden önemli.
Diş ağrılarını giderdiği söylenen ya da önerilen pek çok şey bebeğin güvenliği açısından riskli olabilir.
Örneğin:
- İçi su dolu diş kaşıma ürünleri delinip sıvı sızıntısı yapabilme olasılıkları nedeniyle güvenli değildir.
- Kırılabilir plastikten yapılmış ürünler boğulma riski yaratır.
- Çok sert diş kaşıma halkaları bebeğin diş etlerine zarar verebilir.
- Dondurulmuş katı gıdalar bebek için fazlasıyla serttir ve bebekteki hissin daha kötü olmasına yol açabilir.
Kehribar Bebek Kolyesi Ne İşe Yarar?
Diş çıkarma sürecindeki bebeği rahatlatmak amacıyla kehribar kolye kullanımı, çok tartışılan bir konu.
Bazı uzmanlar güvenlik açısından kolye kullanımının tamamen karşısında duruyor. Boğulma gibi büyük bir riskten söz ediyorlar. Pek çok kişi de doğal taşlardan gelen şifaya inanmıyor.
Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi FDA, 2018 yılında yaptığı bir basın açıklamasıyla aileleri diş çıkarma sürecinde bebeklerinde kehribar kolye ve bileklik kullanmamaları yönünde uyardı.
FDA, diş ağrısı ve duyusal uyarım amaçlı kullanılan bu ürünlerden kaynaklanan boğulma, enfeksiyon, ağız yaralanmaları ve şoklara dikkat çekti.
Diğer yandan doğal taşların faydalarına inananlar kehribar kolye ve bilekliklerin bebeklerin diş ağrılarına ve strese iyi geldiğini savunuyor.
Bir tarafta yanlış zamanda yanlış kullanım nedeniyle oluşan ve belki de geri dönüşü olmayan riskler var. Bir tarafta ise doğal taşların faydaları.
Burada dikkat etmeniz gereken güvenlik ve sağlık. Bu tip ürünleri doktorunuza da danışarak kullanmak niyetindeyseniz güvenlik ve sağlık kriterlerine çok dikkat etmeniz gerekir.
Bu kriterlerin en üst noktada sağlandığından emin olmadan asla kolye ve bileklik gibi ürünleri küçücük bebeklerde kullanmayın. 6 aydan küçük bebeklerde bu ürünleri tercih etmeyin.
Kehribar Taşı Nedir?
Kehribar (amber olarak da bilinir) bir çam ağacı türünün milyonlarca yılda fosilleşen reçinesidir.
Kehribar taşı Anadolu’da yaygın olarak kullanılırdı. Ve eski çağlarda bir şifa aracı olarak epey kullanıma sahipti.
- İçeriğindeki amber asit (süksinit asit) nedeniyle doğal antibiyotik görevi görür.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Kan dolaşımını hızlandırır.
- Ağrı dindirir.
- Stresi azaltır.
Kehribar Bebek ve Çocuklarda Nasıl Etkili Olur?
Taş uzmanları bebeğin tenine temas eden taştaki süksinit asidin, bebeğin vücut ısısıyla birlikte kolayca açığa çıktığını söylüyor.
Bu şekilde bebeğin diş çıkarırken hissettiği ağrıyı azaltmanın, huzursuzluğunu gidermenin mümkün olduğu söyleniyor.
Kehribar Kolye ve Bileklik Kullanımının Riskleri Nelerdir?
En büyük risk boğulma.
Örneğin,
- Bebeğin kolyesinin ya da bilekliğinin kopması durumunda taş, bebeğin boğazına ve solunum yoluna kaçabilir.
- Sıkı bir kolye bebeğin boğazını sıkarak boğulma riski yaratabilir.
- Kolye bir eşyaya takılıp yine bebeği boğulma riskiyle karşı karşıya bırakabilir.
- Kehribara karşı hassasiyeti olması nedeniyle bebeğin cildinde, ağzında yara ve hassasiyet oluşabilir.
FDA ilgili yazısında kehribarın içindeki süksinit asidin bebeğin kan dolaşımına bilinmeyen miktarlarda karışabileceğine de değiniyor.
Bebeklerde Diş Çıkarma ve Ateş
Genel kanı, diş çıkarma sürecinin bebekte ateşe yol açtığı yönünde.
Ancak uzmanlara göre henüz bunu destekleyecek bir kanıt yok.
Diş çıkarmak bebeğin vücut ısısında hafif bir yükselmeye neden olabiliyor. Ama bu yüksek ateşin diş süreciyle bağlantısı olduğunu göstermiyor.
Uzmanlar diş çıkarma sürecindeki bebekte yüksek ateş olması durumunda altta yatan bir hastalık olasılığının değerlendirilmesi gerektiğini söylüyor.
Şimdi diş çıkarma ve ateş belirtilerini tekrar inceleyelim. Aşağıdakiler en sık rastlanan belirtiler. Her çocukta durumun farklı olabileceğini unutmayın.
Diş Çıkarma Belirtileri Nelerdir?
- Salya artışı
- Yüzde kızarıklık (genellikle salya artışına bağlıdır)
- Diş eti ağrısı
- Çiğneme eğilimi
- Huzursuzluk ya da duyarlılık
- Uykuya geçişte, uyumada zorluk
Bilinenin aksine diş çıkarma ateşe, ishale, pişiğe veya burun akıntısına yol açmaz.
Ateş Belirtileri Nelerdir?
- Terleme
- Üşüme ya da titreme
- İştah kaybı
- Huzursuzluk
- Sıvı kaybı
- Vücutta ağrılar
- Halsizlik
Neler Bebekte Ateşe Yol Açabilir?
- Virüsler
- Enfeksiyonlar
- Sıcak çarpması
- Bağışıklık sistemini etkileyen belli bazı tıbbi durumlar
- Aşılar
- Bazı kanser türleri
Bebeklerde Ateş konusuyla ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Önemli Not:
Bazı uzmanlar diş çıkarma ve ateş ilişkisini şöyle bir açıdan yorumluyor:
“Bebeklerin diş çıkarma dönemi genellikle 6. ay civarındadır. Bu dönem aynı zamanda bebeklerin enfeksiyon kapma riskinin de artmaya başladığı dönemdir. Çünkü bebeklerin annelerinden aldığı antikor seviyesi düşmeye başlar.”
Sebep ve dönem her ne olursa olsun bebeğinizde ateş, halsizlik, iştah kaybı gibi durumlar fark ettiğinizde zaman geçirmeden doktorunuzla iletişime geçmeyi lütfen ihmal etmeyin.
Bebeklerde Diş Çıkarma Dönemi ve Uyku
Diş çıkarma dönemi bazı bebekler açısından zorlu bir konudur. Sürecin getirdiği rahatsızlık, ağrı ve acının karşılığı uykusuz birkaç gün ve gece olabilir.
Yani durum şöyle: Bebeğiniz ağzının içinde ve diş etlerinde gelişen bu yeni durum nedeniyle huzursuzluk, ağrı ve acı yaşayabilir. Bunun sonucunda uykusu etkilenebilir. Tam düzene oturdu dediğiniz anda uykuda gerileme söz konusu olabilir.
Peki bu durumda neler yapabilirsiniz?
Healthline uzmanlarının görüşlerini aşağıda okuyacaksınız.
Bebeğin diş etlerine masaj yapın
Diş çıkarma sürecinde bebeğin diş etleri hassas ve ağrılı olabilir. Bu da bebeğin gece uykularının bölünmesine nedendir.
Bebeğiniz gecenin bir vakti ağlayarak uyandığında ellerinizi hemen yıkayın ve bebeğin diş etlerine parmak uçlarınız ya da parmak boğumlarınızla masaj yapmayı deneyin.
Diş kaşıma halkaları da masaj konusunda yardımcınız olabilir. Buzdolabında soğuttuğunuz bir diş kaşıma halkası bebeğin ağzının içinde ihtiyaç duyduğu sakinlik ve serinliği sağlayabilir.
Bebeğin ağzının içini ferahlatmaya çalışın
Küçük bir veya birkaç el bezini yıkayın. Bezleri derin dondurucuya koyun. En az 30-60 dakika derin dondurucuda bıraktığınız bezi çıkarın ve bebeğinizin diş etlerine onunla masaj yapın. Ya da diş çıkarma nedeniyle oluşan çiğneme ihtiyacını gidermesi için bebeğe verin.
Plastik diş halkaları da aynı görevi görür. Yalnız bu gibi ürünlerin kaliteli ve hasarsız olmasına dikkat edin. Bu, boğulma riski açısından önemli bir nokta.
Bebeğin çiğneme oyuncağı olun
Bebekleri diş çıkarma döneminde diş etlerini rahatlatmak üzere çiğneme ihtiyacı artar.
Ellerinizi yıkayın ve parmaklarınızı bebeğin ağzına sokun. Bebek çiğneme ihtiyacıyla parmaklarınızı damakları arasında sıkıştırmaya ve biraz olsun rahatlamaya başlayacak.
Beyaz ses kullanın
Bebeğin anne karnında duyduğu seslere eş olan beyaz ses, bebeği rahatlatır ve kendini güvende hissettirir.
Diş eti acısı, diş çıkarma sancıları nedeniyle uykusundan ağlayarak uyanan bebeğinizi rahatlatmak için beyaz ses kullanmayı deneyebilirsiniz.
Bebek Diş Çıkarma Jeli
Bebek diş çıkarma jeli, bebekleri zorlu bir diş çıkarma sürecinden geçen ebeveynlerin başvurduğu bir ürün.
Ağrı kesici ve dolayısıyla bebeği rahatlatıcı etkileri olan bu jelleri uzmanlar genellikle önermiyor.
Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi FDA, bebeği rahatlatmak amacıyla kullanılan diş çıkarma kremi ve jeli gibi ürünlerin risk yarattığını söylüyor. FDA, 2018 yılında yaptığı basın açıklamasında bakın nelere dikkat çekiyor.
Benzokain; ağız sağlığını amaçlayan jel, sprey gibi ürünlerin içeriğinde yaygın kullanılan bir lokal anestezik. Diş ağrılarında, diş eti hastalıklarında, ağız içi yaralarda hastanın ağrısını dindirip rahatlamasını sağlıyor. Ancak benzokain içerikli ürünler bebekler için tehlikeli ve faydasız.
Benzokain jel, sprey, pomat, çözelti ve pastillerin kullanımı bebeklerde ciddi ve bazen ölümcül sonuçlara yol açabiliyor. Methemoglobinemi adı verilen bu durumda; kırmızı kan hücrelerinin oksijen taşıma kapasitesi çok büyük oranda düşüyor.
Önemli Not: Ortada ister diş çıkarma olsun ister başka bir sağlık sorunu; her türlü ilaç kullanımında dikkatli ve hassas olmak gerekir.
Söz konusu bir bebekse herhangi bir destek ürün ve ilaç kullanımında mutlaka güvendiğiniz bir doktora danışın.
Süt Dişlerinin Önemi Nedir?
Süt dişleri, diğer adıyla bebek dişleri ya da birincil dişler çok önemli işlevlere sahiptir. Bunların ilk ikisi bebeğin düzgün beslenmesini ve konuşmanın düzgün gelişimini sağlamaktır.
Aşağıda süt dişlerinin işlevlerini detaylı inceledik.
- Bebeğin süt dişleriyle çiğnemeyi öğrenmesi çene kemiklerinin büyümesi ve düzgün gelişimine yardım eder.
- Süt dişleri, kapladıkları alanı kalıcı dişler için korur, onlar için yer tutarlar. Ve kalıcı dişler sürerken onlara rehberlik ederler.
- Süt dişleri besinlerin olması gerektiği gibi çiğnenmesi ve normal sindirim süreçleri için gereklidir.
- Süt dişleri bebeğin kelimeleri doğru telaffuz edebilmesi için gereklidir. Yani konuşmanın düzgün gelişebilmesi için süt dişlerine ihtiyaç vardır.
- Yüzün normal bir görünümde olmasını sağlarlar.
- Ayrıca sağlıklı süt dişleri çocuğun kendine güveni ve genel sağlığı açısından büyük önem taşır.
Süt Dişleri ile Daimi Dişler Arasındaki Farklar Nelerdir?
Süt dişleri; bebek dişleri, ilk dişler ya da birincil dişler olarak adlandırılır.
Bebek daha embriyo aşamasındayken oluşurlar.
Süt dişleri daimi dişlere göre küçük ve beyazdır. Kalıcı dişlere göre daha beyaz görünürler çünkü süt dişi minesi daimi diş minesine göre daha incedir. Bu nedenle onlar beyaz görünürken kalıcı dişler daha sarı görünür.
Süt dişlerinin kökleri, rahat dökülebilmeleri için daha kısa ve incedir.
Bir bebeğin ağzında olması gereken süt dişi sayısı 20’dir. Bunların 10 tanesi üstü çenede, 10 tanesi de alt çenededir.
Kalıcı dişlerin sayısı ise 32’dir. Çocuk yaklaşık 6 yaşına geldiğinde ilk kalıcı dişi çıkar. Bu dönem itibariyle bebeğin ağzında bir geçiş dönemi başlar. Bu geçiş dönemi bebeğin ağzında hem süt dişlerin hem de kalıcı dişlerin olduğu karma dönemdir.
Bebeğimi Ne Zaman Diş Hekimine Götürmeliyim?
Bebek 1 yaşına geldiğinde mutlaka bir pediatrik diş hekimi ile görüşmeli ve bebeğin muayene olmasını sağlamalısınız.
Çocuk diş hekimi hem bebeğin genel ağız sağlığı ile ilgili verirken hem de size bebeğin dişlerine nasıl bakım yapmanız gerektiğini de anlatır.
Bazı kişiler, çocuk 18-24 aylık olana kadar diş hekimi ziyaretini ertelemeyi uygun görür. Ne var ki diş hekimine ne kadar erken giderseniz o kadar iyi olur. Pediatrik diş hekimiyle kuracağı olumlu ilişki bireyin ömür boyu ağız sağlığına gereken önemi vermesi açısından belirleyicidir.
Lütfen çocuğunuzun ve kendinizin ağız bakımına ve düzenli diş hekimi ziyaretlerine gereken önemi gösterin. Ağız sağlığı kişinin genel sağlığı açısından çok önemlidir.
Bebeklerde Diş Bakımı Nasıl Yapılmalıdır?
Bebeklerde diş bakımı bebeğin ilk çıkan dişleriyle birlikte başlamalı ve düzenli yapılmalıdır.
Yani bebeğin dişleri, ilk çıkan dişle beraber uygun bir fırçayla düzenli olarak fırçalanmaya başlanmalıdır.
Her beslenmenin sonrasında sadece su kullanarak bebeğin dişlerini fırçayla temizleyebilirsiniz.
Uzmanlar genel olarak 0-3 yaş arası bebeklerde fluorid içerikli diş macunu kullanımını önermiyor. Uygun fırça ve su ile yeterli temizliğin ve diş bakımının yapılabileceğini söylüyorlar.
Ne var ki bu yaş aralığındaki bebekler için dilerseniz temiz içerikli, fluorid içermeyen ürünlere de ulaşabilirsiniz.
Bebek diş bakımında önemli nokta bunu bir alışkanlık haline getirmek ve günlük rutinlerin içine dahil edebilmek. Bu şekilde bebeğin bir diş bakım kültürü ve alışkanlığı kazanması için altyapı oluşturuyorsunuz.
Bebeklerde Ağız Bakımı
Bazı ebeveynler için bebeğin süt dişlerini fırçalamak ve ağız bakımını sağlamak yetişkinlerde olduğu gibi bir zorunluluk değil. Çünkü en nihayetinde süt dişler dökülecek ve yerine kalıcı olanlar çıkacak.
Ancak ne yazık ki işler bu kadar basit değil.
Süt dişleri en az kalıcı dişler kadar önemli. Bebeğin besinleri çiğnemesini, düzgün konuşmasını sağlıyorlar. Kalıcı işler için yer tutuyor ve çıkış aşamasında onlara rehberlik yapıyorlar.
Bebeğin ağız ve diş bakımı
çok gerekli ve önemli.
Çürük, iyi bir bakımla önlenebilir bir durumdur. Erken bir dönemde başlayan iyi bir ağız bakımı ve sağlıklı beslenme, diş çürüklerini önemli oranda azaltır.
Aşağıda bebekler için iyi bir ağız ve diş bakımına dair öneriler okuyacaksınız.
Doğumdan itibaren: Bebeğin ağzını ve diş etlerini temiz, yumuşak bir bezle temizleyin. Diş etlerinin içinde zamanı geldiğinde çıkmak için hazırlanan süt dişleri yer alır. Doğumdan itibaren başlayan iyi bir ağız bakımı bebeğin tüm süreçlerinde en büyük destekçiniz olacaktır. Unutmayın sağlık ağızdan başlar.
İlk diş: Bebeğin dişlerini yumuşak bir fırça ve suyla günde iki kere fırçalayın.
12. ay: Bebeği ilk diş hekimi randevusuna götürün.
18. ay: Bebeklere özel üretilmiş, temiz içerikli bir diş macunundan nohut büyüklüğünde bir parçayı fırçanın üstüne sıkın. Bebeğin dişlerini fırçalayın. İşlem bittikten sonra bebeği tükürmesi için teşvik edin. Bebek ağzındakileri yutmasın ya da bebeği ağzını suyla çalkalaması için zorlamayın.
2 yaş: Bebeğin diş aralarını, çürük oluşumunu engellemek amacıyla bebeklere özel diş ipiyle temizlemeye başlayın.
4-5 yaş: Bebeğin artık kendi diş ve ağız bakımını kendisinin yapması için teşvik edin.
Umarım size fayda sağlayan bir içerik okuduğunuzu düşünüyorsunuzdur ve yorumlarınızla katkıda bulunursunuz. Deneyimlerinizden faydalanmak bizi mutlu edecek ve kendimizi geliştirmemizi sağlayacaktır. Teşekkürler.
Kaynaklar: healthline.com, fda.gov, mouthhealthy.gov, whattoexpect.com, mayoclinic.org, webmd.com, nhs.uk
1 comment
Çok teşekkür ederim. Harika bir içerik olmus emeğinize sağlık