Bebeklerde Doyma: Sık Duyulan Sorular ve Ebeveynlerin Endişeleri

Bebeklerde doyma konusunu ele aldığımız bu içerikte sık sorulan soruları ve annelerin endişelerini okuyacaksınız.

Annelerin en temel endişelerinden biri bebeklerinin yeterince beslenip beslenmediği, doyup doymadığıdır.

Oysa bebek çeşitli belirtilerle doyduğunu ebeveynine anlatır.

Bebeğin işaretlerini takip etmek de ebeveynlik endişelerini azaltır.

Makalemizde bebeğin doyma belirtilerinden sık acıkmasına ve endişe yaratabilecek pek çok konuya dair ipuçları bulacaksınız.

Bebeğin Doyduğunu Nasıl Anlarım?

Her bebek ihtiyaçlarını anlatmanın bir yolunu mutlaka bulur ve genel olarak bebekler doyduklarında benzer belirtileri gösterir.

Bir annenin bebeğinin davranışlarını anlamak, bebeğini daha iyi tanımak için zamana ihtiyacı vardır.

Genel olarak bir bebek doyduğunda,

• Anne sütü ile besleniyorsa başını memeden başka bir yöne çevirir.
• Dudaklarını kapatır.
• Emmesi yavaşlar ya da emmeyi bırakır.
• Beslenmek yerine etraftaki uyaranlarla ilgilenmeye başlar.
• Memenin/biberonun ucunu bırakır, bir daha da almak istemez.
• Uykuya dalar.

Bebeğim Doymuyor Ne Yapmalıyım?

Bebeğin yeterince beslenememesi kadar doymaması da ebeveynde endişe yaratabilecek bir durumdur.

Bu durumun ardında pek çok neden yatabilir. Şimdi onlara bir göz atalım.

 

Yeterince Süt Alamamak

Bebeğiniz yeterli kilo alamıyorsa belki de yeteri kadar beslenemiyordur (anne sütü ya da formül mama). Bebeğin kilosuyla ilgili bir kaygınız varsa, doktorunuza mutlaka danışın.

Yeterince beslenememekten kaynaklanan bir kilo kaybı söz konusuysa, verdiğiniz süt miktarını artırmak için doktorunuzdan destek alın.

---

Akşamları Azalan Anne Sütü

Gün boyu yorulan annenin sütünün akşamları bir miktar azalması gayet normal bir durumdur.

Bebeğin akşamları huzursuz olması ve daha sık emmek istemesinin sebeplerinden biri bu durum olabilir.

Bebek kilo alıyorsa, huzurluysa, bezini günde 4-6 kez ıslatıyorsa yeterince besleniyor demektir.

Ancak akşamları yeterince doymamasından kaynaklı huzursuzluk durumuna çare olarak günü yeniden planlayabilir, bebeği akşamları daha sık emzirebilirsiniz.

---

Büyüme Atağı

Bebeğiniz formül mamayla besleniyorsa büyüme ataklarında biraz daha fazla mamaya ihtiyaç duyabilir.

Mamayı bir miktar artırmak bebeğin rahatlamasına yol açar.

Anne sütüyle beslenen bebekler de büyüme ataklarında daha sık emmek ister.

Bebek ne kadar sık emerse annenin süt yapımı da o oranda artar.

İyi haber, büyüme atağına bağlı huzursuzluk birkaç gün içinde geçer. Bebeğin beslenme alışkanlıkları da normale döner.

Beslenme alışkanlıkları normale dönmez, ancak bebek kilo almaya devam ederse, açlık durumunun ardında başka nedenler aramak gerekebilir.

Bebeğimin Ağlama Sebebi Açlıktan Başka Ne Olabilir?

Bir bebek ağladığında ebeveynlerin aklına ilk olarak açlık gelir. Ancak durum her zaman bu kadar basit değildir.

Bazen açlık belirtileri başka bir durumun belirtileri ile karıştırılabilir.

Bu da bebeğin o an için ihtiyacını gidermenizi geciktirebilir.

Aşağıda belirtileri açlık ile karıştırılan durumları okuyacaksınız.

Arama- Emme Refleksleri

Bir bebek her ne kadar yetişkin bakımına muhtaç şekilde dünyaya gelse de, küçük reflekslerle kendini korumaya çalışır.

Bu refleksler içgüdüseldir. Hayati öneme sahiptir ve büyük bölümü beslenme ile ilgilidir.

Bebek, dudak çevresine ya da yanağına dokunulduğunda başını o tarafa çevirerek emmeye hazırlık yapar. Bunlar arama-emme refleksleridir.

Bu refleksler genellikle 3-4 aya kadar devam eder. 7. aya kadar devam etmeleri de normaldir.

Otomatik tepkiler oldukları için bebeğin yüzde 100 aç olduğuna dair sinyaller değillerdir.

Bebek aynı zamanda arama-emme reflekslerinin yanı sıra ellerini ağzına götürmeye meyillidir. Bu da doğuştan gelen bir durum olmasına karşın en çok 3. ayda belirginleşir.

Bebek 3. aya kadar kol hareketlerini tam anlamıyla kontrol edebilecek gelişim içinde değildir. Bu nedenle ellerini ve parmaklarını belli bir amaca yönelik olarak emmez.

Kol hareketlerinin tam kontrolünü sağlamadan önce ellerini ya da parmaklarını emmesi rasgeledir.  

Emme Güdüsü

Bebekler oral gelişim aşamasındadır. Yalnızca acıktıklarında emmek istemezler. Aynı zamanda,

• Susadıklarında,
• Yorulduklarında,
• Bir yerleri ağrıdığında,
• Keyif yapmak istediklerinde ya da
• Stres olduklarında rahatlamak için de emmek isterler.

Yorgunluk

Bebekler yorulduklarında sık sık emmek isterler.

Bebekler yaygın olarak uyku ile emmeyi (anne sütü ya da biberon) birbiriyle ilişkilendirir.

Bebeğiniz bunu öğrendiyse yorulduğunda emmek isteyecektir. Çünkü onun için emmek uykuya ulaşmanın bir yoludur.

Yorgunluk Belirtileri: Bebekler farklı şekillerde yorgunluk belirtileri gösterir. Bunları iyi takip etmek gerekir. Yorulduklarında,

• Ellerini yumruk yapar,
• Kollarını ve bacaklarını sallar,
• Yüzünü buruşturur,
• Söylenir gibi sesler çıkarırlar.

Bu belirtiler genellikle sıkıntı ve açlık ile karıştırılır.

Mide Rahatsızlığı

Çoğu sağlıklı bebek, gereğinden fazla beslenmeye bağlı laktoz yüklemesi nedeniyle aşırı gaz ve sık, sıvımsı bağırsak hareketi gibi mide semptomları yaşar.

Bu semptomlar karın ağrısı olarak ortaya çıkar.

Karnı ağrıyan bir bebek aç olarak değerlendirilebilir çünkü kendisini emerek rahatlatmaya çalışıyordur (ki bu geçici bir rahatlama olacaktır).

Aslında fazladan beslenmeler bebeğe daha fazla laktoz yüklemesi ve karın ağrısı olarak geri dönebilir.

Beslenme Modeli

Bebekler çok kolay sık beslenme ya da atıştırma haline girebilir.

Bu şekilde, her beslenme seansında az süt alırlar (anne sütü ya da formül mama), kısa süre sonra da yeniden beslenmek isterler.

Bu durum özellikle bebek beslenmeler sırasında çok uykulu olduğunda yaşanır.

24 saatlik zaman diliminde bebek yeterince beslendiği takdirde, sık sık ancak az miktarlarda emmesinin bebeğe bir zararı olmayacaktır. Ancak anne ya da bakım veren kişi sık beslenme istekleri karşısında zamanla zorlanabilir.  

Susuzluk

Bebekler susadıklarında da emmek isterler.

 

• Bebeğinizi yalnızca anne sütüyle besliyorsanız acıktığında ya da susadığında emzirin.
  

  ---

• Katı gıdaya geçen bebeklere arada sıra az miktarda su içmesini teklif edebilirsiniz.
  

  ---

• Bebek formül mamayla besleniyorsa mamayı doğru hazırladığınızdan emin olun.

Eğer çok yoğun kıvamlı bir mama yapıyorsanız, bebeğiniz susayabilir.

Mamayı doğru miktarlarda hazırlıyorsanız, yine beslenmeler arasında bebeğe su teklif edebilirsiniz.

Bebeğim Doyuyor Mu?

Bebeğin doyup doymadığını anlamak için bebeği ve işaretlerini takip etmek gerekir.

Bebeğin doyup yeterince beslendiğini anlamanın birçok yolu var.

• Bebek doyduysa mutlu ve huzurlu görünür.
• Düzenli ve sağlıklı kilo artışı olur.
• Düzenli bağırsak hareketleri olur.
• Günde yaklaşık olarak 4-6 kez bez değiştirir.
• İyi uyur.
• Uyanık olduğu zamanlar aktif ve keyiflidir.

Bebeğimin Doyduğunu Nasıl Anlarım?

Bebek aç olduğunu anlattığı gibi tok olduğunu da gayet rahat anlatır.

Bebeğin doyduğunu şu belirtilerden anlarsınız;

 

Açlık Belirtileri Kesilir

Bebek doyduğunda,

• Huzursuzluğu azalır,
• Hareketleri sakinleşir,
• Ellerini ağzına götürmeyi bırakır.

---

 

Emmesi Yavaşlar

• Bebek beslenmeyi bitirirken emmeye ara verir,
• Dikkatin dışarı çevirir.
• Sonra kısa emer.
• Yine ara verir ve başka şeylerle ilgilenir.

---

Biberonu ya da Memeyi Bırakır

Bebek doyduğunda başını memeden ya da biberondan başka bir yöne çevirir.

---

Bedeni Rahatlar

Bebek doyunca bedeni gevşer,

Örneğin yumrukları çözülür, ellerini açar.

---

Bir bebeğin beslenme modeli zaman içinde çok değişir.

Örneğin; ilk üç aydan sonra beslenme aralıkları açılır. Ancak büyüme atakları olduğunda daha fazla beslenmek ister.

Bebek büyüdükçe daha uzun süre emebilir

Bu durumlar bebeğe göre değişir.

Bebeğimin Doymadığını Nasıl Anlarım?

İster emzirin ister formül mama ile besleyin, bir bebek doymuyorsa aynı belirtileri gösterir.

Anneye ya da bakım veren kişiye düşen, bebeğin belirtilerini takip etmek ve ihtiyacını zamanında, doğru bir şekilde karşılamaktır.

Bir bebek doymuyorsa bunu annesine anlatmanın birçok yolunu bulur.

Bebeğiniz,

• Kilo almıyorsa,
• Huzursuzsa,
• Sık sık ağlıyorsa,
• Bezini ıslatmıyorsa (günde ortalama 4-6 kereden az) doymuyor demektir.

Bebeğin çok beslenmesi de az beslenmesi de aynı oranda önemlidir.

Bu nedenle bebeğinizin doymadığından şüphe duyuyorsanız mutlaka doktorunuza danışın.

Bebeğim Doymazsa Uyur Mu?

Bir bebeğin uykuya dalamaması ya da uykusundan uyanmasının en sık karşılaşılan nedenlerinden biri açlıktır.

Geceleri bebek ister formül mamayla ister anne sütüyle beslensin karnı doymazsa ya da acıkırsa uyanır.

Büyüme atağı, diş çıkarma gibi dönemlerde de bebeğin beslenme alışkanlıkları değişebilir; daha sık acıkabilir ya da beslenme sırasında daha fazla besine ihtiyaç duyabilir.

Bebeğim Acıkırsa Uyanır Mı?

Bebeğiniz acıkırsa uyanır.

Sağlıklı bir bebek ne olursa olsun açlığını annesine duyurmanın yollarını bulur.

Anne ve bebek arasındaki bağ geliştikçe, anne bebeğini daha iyi tanıdıkça, bebeğin ihtiyaçlarına yönelik sinyallerini de daha iyi okumaya başlar.

Bebek uyumadan önce beslendiyse, beslenmeyi kendisi bıraktıysa ve ardından uykuya daldıysa kesintisiz bir gece uykusu uyuyabilir.

Bebeğiniz gündüz uykularına alışıksa ve karnı tok bir şekilde gündüz uykusuna geçtiyse, içinde bulunduğu gelişim dönemine bağlı olarak yine kendisi için uygun zamanda uyanır ve acıktığını belli eder.

Beslemek İçin Bebeğinizi Uyandırmanız Gerekir Mi?

Yenidoğanlar, yani 4 haftadan küçük bebekler kendi başlarına uyanmazsa, 2-3 saatte bir uyandırılıp beslenmeleri gerekir.

Daha büyük bebekler içinse farklı görüşler hakim.

Kimi uzmanlar bebek 4 haftadan büyükse, normal parametrelerde kilo aldığı, bezini ıslattığı sürece gece uykularından uyandırılmasına gerek olmadığı görüşünde.

Bebeğim Anne Sütüyle Doyar Mı?

Anne sütü eşsiz bir besin kaynağıdır.

Her annenin sütü kendi bebeğinin ihtiyaçlarını karşılayacak içeriğe sahiptir ve doyurucudur.

Her kadın iki bebek büyütecek kadar süt üretme kapasitesine sahiptir.

Anne emzirmeye engel herhangi bir sağlık problemi yaşamadığı sürece kendine güvenip destek gördüğünde bebeğini rahatlıkla emzirebilir.

Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği en sağlıklı beslenme biçimi,

• Bebeğin ilk 6 ay tek başına,
• 6. aydan sonra ise uygun ek besinlerle birlikte
• 2 yaşına kadar anne sütüyle beslenmesidir.

Bu en sağlıklı ve güvenilir beslenme biçimidir.

Bir bebeğin doyduğunun en önemli göstergelerinden biri kilo alımıdır.

Uzmanlar anne sütü alan ancak kilo alımı yetersiz bebeklerle ilgili en sık görülen sorunun hatalı emzirme tekniği olduğunu söylüyor.

Anne sütü ile beslenen bebeğiniz,

• Kilo kaybı yaşamıyorsa,
• Kilo alıyorsa,
• Bezini günde 4-6 kez ıslatıyorsa,
• Bağırsak hareketleri düzenli ve sağlıklıysa,
• Huzurluysa doyuyor demektir.

Aksi bir durum geliştiğinde mutlaka doktorunuza danışın.

Bebeğinizi hatalı tekniklerle emzirmediğinize emin olmak, emzirme ile ilgili detaylı bilgi edinmek için Bebek Emzirme: Temel Bilgiler, Detaylı Anlatımı (Emzirme Düzeni, Pozisyonları, Süreleri) adlı makalemizi okuyabilirsiniz.

Bebeğinizi anne sütü ile besliyorsanız Anne Sütü Yapan ve Artıran 29 Doğal Yiyecek başlığımız da size göre.

Bebeğinizin Aç Olduğunun Belirtileri

Bebekler açlık sinyalleri gösterdiğinde fazla bekletmeden beslenmelidir.

Ağlamak bebekler için artık açlığın dayanılmaz olduğunun göstergesidir.

Erken Açlık Belirtileri

• Dudaklarını emmeye, şapır şupur sesler çıkarmaya başlar.
• Ağzını açıp kapatır.
• Dudaklarını, dilini, ellerini, parmaklarını, ayaklarını, eline geçen oyuncağını ya da üstündeki giysiyi emer.

---

Çok Acıktığına Dair Belirtiler

• Kimin kucağındaysa o kişinin çenesini emmeye çalışır.
• Annenin ya da bakım veren kişinin giysilerini çeker.
• Huzursuzlanır ya da kıvranmaya başlar.
• Nefesi hızlanır.
• Homurdanır gibi sesler çıkarır ve bu sesler giderek yükselir.

---

Artık Açlığa Dayanamadığının Göstergeleri

Öncelikle bebek çok sabırsız bir hale gelmişse onu biraz sakinleştirmeye çalışmak gerekir.

• Başını bir taraftan öbür tarafa çılgıncasına hareket ettirir.
• Ağlar, hem de çok.

---

Bebeğinizin beslenme ihtiyacını zamanında karşıladığınızda;

• Bebeğiniz ihtiyacı olduğunda sizin orada olduğunuzu anlar. Bu sağlıklı bağlanma için temel oluşturur.
• Karnı doyar, susuzluğunu giderir.
• Emziriyorsanız süt yapımınız artar.

Bebeğinizin Tok Olduğunun Belirtileri

Bebek aç olduğunu anlatabildiği gibi tok olduğunu da anlatır.

Anneler ya da bebeğe bakım veren kişiler işaretleri takip ederek bebeğin tok olduğunu anlayabilirler.

• Bebek doyunca yumruklarını açar. Elleri açık ve serbesttir.
• Bedeni artık rahatlamıştır. Kendini gevşekçe bırakır.
• Hıçkırabilir ancak sakin ve rahattır.
• Uykuya dalabilir.
• Ağzından hafif miktarda süt/mama gelebilir.
• Bebek huzurludur.

Bebek Aç Mı? Yoksa Gazı Mı Var Nasıl Anlaşılır?

Gazı olan bebek,

• Ayaklarını karnına çeker,
• Gerinir,
• Karnı şiş olur,
• Bağırsak sesleri duyulur,
• Kusma görülür,
• Kabızlık yaşar,
• Sık kaka yapabilir.

Bebeklerde Gaz Neden Olur?

Gaz hem bebeği hem de ebeveyni oldukça zorlayan bir durumdur.

Uykusuz gecelerin, iç burkan ağlamaların baş mimarıdır.

Detaylı bilgi edinmek için Bebeklerde Gaz makalemizi okuyabilirsiniz.

Bebeğin belli bir gelişim aşamasına gelene kadar çektiği gaz sancılarının nedenlerini bilmek, ebeveynleri önlem almak konusunda destekleyebilir.

İşte bebeklerde gazın olası nedenleri:

Hızlı Beslenmek

Bebek ister anne sütü alsın ister formül mama, hızlı ve sık yudumlarla süt içtiği takdirde gaz sorunu yaşayabilir.

---

Çok Yavaş Beslenmek

Biberonun meme ucu nedeniyle süt ya da mama çok yavaş akıyorsa, bebek ekstra hava yutar. Bu da gaz sorununa neden olabilir.

---

Çok Uzun Süreyle Ağlamak

Bebek çok uzun süre ağladığında çok hava yuttuğu için yine gaz sorunu yaşayabilir.

---

Gaz Yapan Gıdaları Almak

Anne sütü alıyorsa annenin yediği gaz yapan gıda bebeğin emdiği sütü ve dolayısıyla bebeği de etkiler.

Bebek katı gıda dönemindeyse intoleransı olan bir gıdayı yemesi bebekte gaz sorununa yol açabilir.

Bebeğim Emzirdikten Sonra Hala Aç. Ne yapmalıyım?

Yenidoğan bebek için yaşamın ilk günlerinde sık beslenmek olağan bir durumdur.

Çünkü bebek her emmede henüz çok güçlü olmadığından çabuk yorulur, karnı tam doymaz ve kısa süre sonra yeniden acıkır.

Ayrıca anne sütü kolay hazmedilir, yağ oranı da düşüktür. Bu nedenle yenidoğanlar günde 12 kereye kadar emzirilirler.

Bebek hızlı büyüme aşamasındadır ve büyümek için besleyici değerleri yüksek süte ihtiyacı vardır.

Anne sütü en iyi besindir ve sık beslenme yenidoğan bebekler için bir gerekliliktir.

Bebeğinizi emzirirken aşağıdakilere dikkat etmeniz,

• Bebeğinizin gerçekten aç olup olmadığını anlamanız,
• Açlık belirtilerinin başka bir duruma işaret edip etmediğini tespit etmeniz

açısından yardımcı olabilir.

• Bebeğin her beslenmede memeden tokluk hissiyle ayrıldığından emin olun

Emzirmenin başında annenin memesinden şekerden zengin, sonuna doğru ise yağdan zengin süt gelir.

Meme boşaldıkça bebek yağdan zengin süt ile beslenir. İşte bu süt bebeğinizin karnını doyurur ve uzun süreli tokluk hissi yaratır.

Bu nedenle uzmanlar annelere, emzirirken önce bir memeyi boşaltmalarını, ardından diğer memeye geçmelerini önerir.

Bebeğiniz bir memeyi boşaltacak kadar emmezse, kısa süre sonra yine acıkır.

---

• Açlık ağlamaları ile rahatlama ağlamalarını birbirinden ayırın

Bazen bebekler annelerinin yanında olmanın getirdiği güvenlik ve rahatlık hissinin peşine düşer. Sanki beslenmek ister gibi davranışlar sergilerler ancak aslında aç değillerdir.

Aradıkları annenin sıcaklığı, verdiği güven, hissettirdiği şefkattir.

Anne bebeğin ten teması ihtiyacını, buna yönelik ağlamalarını açlık olarak yorumlayabilir.

Bebeği tanıdıkça, beslenme saatleri belli bir sisteme oturdukça rahatlama ağlamalarını tespit etmek daha kolay olabilir.

Emzirirken bebekle göz teması kurmak, onunla konuşmak bebeğin anneyle temasa duyduğu ihtiyaca kesinlikle iyi gelir.

---

Bebeğinizin uyku ve beslenme ilişkisine dikkat edin

• Emerek uyuma eğilimi

Bebeğiniz uykuya dalmakta zorluk çekiyorsa emmenin sağladığı konforu arayabilir.

Bu da bebeğin her yorgun olduğunda emme arayışına gireceği anlamına gelir.

Burada asıl nokta bebeğin rahat uykuya dalamamasıdır.

• Bebek her defasında emerek uykuya dalar

Bebek karnı tam doymadan memede uykuya dalar. Bu kısa süre sonra acıkıp uyanacağı anlamına gelir.

Burada esas konu anne sütünün içerik olarak yoğun olup olmaması değildir. Bebek besleyici oranda süt emecek kadar uyanık kalamaz.

Emerek uyuma anne ve bebek için bir sorun haline gelmişse, beslenme rutinlerinde değişiklik yapmak iyi olabilir.

Beslenme sonrası kısa bir aktivite arası; kitap okumak, şarkı söylemek, müzik dinlemek beslenme ve uykunun arasının açılması bakımından fayda sağlayabilir.  

Ayrıca bebek memede uykuya dalarsa, üstünü ya da bezini değiştirerek uyanmasını sağlayabilir ya da onunla konuşup uyku halinden çıkmasına yardım edebilirsiniz.

---

Umarım size fayda sağlayan bir içerik okuduğunuzu düşünüyorsunuzdur ve yorumlarınızla katkıda bulunursunuz. Deneyimlerinizden faydalanmak bizi mutlu edecek ve kendimizi geliştirmemizi sağlayacaktır. Teşekkürler.

Kaynaklar: breastfeeding-magazine.com, babycareadvice.com, babycenter.co.uk