Anne sütüyle beslenen sağlıklı bir bebek, memeyi doğru kavrarsa ve sık sık emerse düzenli olarak kilo alır.
Ancak aksi bir durum söz konusuysa, yani sütünüz bolca gelmesine rağmen bebeğiniz yavaş ya da düzensiz kilo alıyorsa, bebek büyük olasılıkla yeterince beslenemiyordur.
Bir bebeğin sağlıklı büyümesi için yeterli ve dengeli beslenme önemli bir konu.
Bu yazıda bebeğin sağlıklı kilo alımına odaklandık. İyi okumalar…
Anne Sütüyle Beslenen Bebeğin
Kilo Alımı Nasıldır?
Her bebek kendi hızında büyür.
Kilo alımı bebekten bebeğe değişir.
Gelişimin belli kilometre taşları olsa da her bebeğin bu kilometre taşlarına ulaşma zamanı farklıdır.
Ancak özellikle ilk aylarda bebeklerin kilo alımı bir yere kadar belli bir düzeni takip eder.
Yani,
- Genellikle ilk 5 gün içinde bebekler doğum kilolarının yaklaşık yüzde 10’unu kaybeder.
- Bebekler yaklaşık 10-15 gün içinde kaybettikleri kiloyu geri alırlar. Böylece doğum kilolarına ulaşırlar.
- Sonraki 3 ay ve sonrasında bebekler, günde yaklaşık 28-29 gram almayı sürdürürler.
Bebek İlk Yılında Ortalama Ne Kadar Büyür?
Her yenidoğan bebeğin gelişim süreci diğerinden farklıdır.
Bazı bebekler diğerlerine göre daha yavaş büyür. Bazılarının gelişimi çok hızlıdır.
Bebek;
- İyi ve düzenli beslendikçe
- Düzenli sağlık kontrolünden geçtikçe yaşıtlarına oranla daha yavaş kilo alması genellikle sorun oluşturmaz.
Ancak şunu da göz ardı etmemek gerekir: Kilo alımı, anne sütüyle beslenen bebeğin yeterince beslendiğine dair en iyi göstergedir.
Bir bebek, doktorunun öngördüğünden
daha yavaş kilo alıyorsa, bu bebeğin
yeterince süt emmediği anlamına gelebilir.
Yenidoğan bebeğiniz doğumdan sonraki iki hafta içinde doğum kilosuna ulaşmadıysa ya da düzenli kilo artışını yakalamadıysa, emzirme ile ilgili bir sorun yaşıyor olabilirsiniz.
Peki bebeğin düzenli kilo alıp almadığını nasıl takip edeceksiniz?
Bir bebeğin kilosunu evde tartmak doğru sonuçlar vermeyebilir.
Biliyorsunuz yaşamın ilk 1 yılında düzenli doktor kontrolleri önemli.
Bu nedenle her ay yapacağınız doktor ziyaretlerinde bebeğin kilosunun düzenli olarak tartıldığından, boyunun ölçüldüğünden emin olun.
Bebeğim Neden Kilo Almıyor?
Anne sütüyle beslenen bir bebeğin düzenli kilo alamamasının pek çok nedeni olabilir.
Bebeğiniz özelinde bilgiyi size ancak onu takip eden doktoru verebilir.
Aşağıda da bu konuda fikir edinmenize yardımcı olabilecek nedenleri bulacaksınız:
Bebeğin memeyi yeterince kavrayamaması
Memeyi güçlü ve doğru şekilde kavraması bebeğin sütü yorulmadan ve zorlanmadan memeden çekmesi anlamına gelir.
Bebek memeyi doğru kavrayamıyorsa ya da sadece meme ucunu ağzına alıyorsa, yeterince süt ememez.
Düzensiz emme saatleri
Yenidoğan bebeğinizi her 2-3 saatte bir emzirmeniz gerekir. Bu özellikle bebeğin yaşamının ilk 6-8 haftasında büyük önem taşır.
Uzmanlar yenidoğan bebek ilk haftalarda daha sık beslenmek isterse, bebeği emzirmek gerektiğini söylüyor.
Kısa emzirme seansları
Yenidoğan bebek her bir memede yaklaşık 8-10 dakika emmelidir.
Bebek büyüdükçe emzirme seansları daha kısa sürebilir. Çünkü bebek daha kısa sürede beslenmek için ihtiyaç duyduğu sütü emer.
Doğumun ardından ilk haftalarda bebeğin memenizde uyumak yerine mümkün olan en uzun süre aktif emmesi için elinizden geleni yapmaya çalışın.
Ağrı ve huzursuzluk
Bebek herhangi bir doğum komplikasyonu ya da pamukçuk gibi bir ağız içi enfeksiyon nedeniyle rahatsızsa, yeterince iyi ememez. Bu durum bebeğin yavaş kilo almasına yol açabilir.
Annenin sütünün az olması ya da geç gelmesi
Bazı annelerin göğüslerinden süt gelmesi zaman alabilir. Süt üretiminde biraz gecikme olabilir.
Annenin süt vermeye, bebeğin de süt emmeye alışmasıyla beraber göğüslerdeki süt üretimi tetiklenir; bebek tam randımanlı beslenmeye başlayabilir.
Bazı annelerde ise durum daha farklıdır; süt üretimi kronik olarak azdır.
Bunun ardında pek çok farklı neden yatabilir. Bebeğin az kilo alması ya da kilo kaybı annenin memesinden gelen süt miktarına bağlı olabilir.
İyi haber şu ki süt üretimi kolaylıkla artırılabilir.
Çok yaygın olmasa da bazı tıbbi nedenler de süt üretiminin azlığına neden olabilir.
Her koşulda doktorunuzdan fikir almanız önemlidir. Doktor kontrollerinizi lütfen aksatmayın.
Bebeğin Az Kilo Almasının Sebepleri
Yenidoğan ya da daha ileri dönemdeki pek çok bebek anne sütünü emer ve düzenli olarak da kilo alır.
Ancak bazı bebeklerde beslenme ile ilgili sorunlar yaşanır. Bu durum bebeğin kilo kaybetmesi, nispeten az kilo alması ya da kilo alamaması ile sonuçlanır.
Şimdi bebeğin yeterince beslenememesinin olası nedenlerine bakalım:
Prematüre doğum
37. haftadan önce doğan bebeklerin gücü ya da enerjisi, beslenmek ve büyümek için gereken miktarda sütü emmeye yetmez.
Bebek kısa sürede memede uyuyakalabilir ya da süt emmeyi zorlaştıran tıbbi sorunlarla uğraşıyor olabilir.
Oral (ağızla ilgili) zorluklar
Burada iki yönlü zorluk yaşanıyor olabilir. Birincisi annenin göğüslerinden diğeri de bebeğin ağız yapısından kaynaklı sorunlar.
Annenin göğüslerindeki süt kanalları tıkalıysa göğüsler sertleşir, ağrı ve acı ortaya çıkar. Bebek emmek üzere göğse tutunamaz. Ayrıca annenin göğüs uçlarının büyük olması da bebeğin emmesini zorlaştırabilir.
Madalyonun diğer tarafında ise bebeğin ağız yapısıyla ilgili durumların emmeyi zorlaştırabilmesi yer alır.
Örneğin bebeğin ağzı küçükse, dil bağı (ankliglossi) veya yarık dudak ve damak sorunu yaşıyorsa bebek annenin memesini kavramakta güçlük çeker.
Sarılık
Yenidoğan sarılığı bebeğin emmede güçlük yaşamasına neden olur.
Reflü
Reflüsü olan bebekler emdikten sonra kusar.
Bu şekilde bebek sadece beslenmesi için gereken süt miktarının bir kısmını çıkarmış olmaz, aynı zamanda reflü nedeniyle oluşan asitin boğazında ve yemek borusunda yarattığı hassasiyet nedeniyle emmekte güçlük çeker.
Hastalık hali
Hasta olan ya da herhangi bir enfeksiyon yaşayan bebek, doğru düzgün ememez. Kilo almakta güçlük çeker ya da kilo kaybı yaşayabilir. Özellikle ishal veya kusma durumlarında bunun olması olasıdır.
Nörolojik sorunlar
Down sendromu gibi durumlar bebeğin memeyi kavrama ve düzgün beslenme yeteneğini sekteye uğratabilir.
Bebeğim Kilo Almıyor. Ne Yapmalıyım?
Bebeğinizin kilo almadığını ya da olması gerekenden az kilo aldığını düşünüyorsanız, ilk yapmanız gereken bebeğin doktoruna danışmak.
Doktorunuz muayene sırasında bebeğin boy ve kilo ölçümünü yapar. Sizi bebeğin büyümesiyle ilgili bilgilendirir. Bebeğin kilo alımıyla ilgili bir farklılık tespit ettiğinde size yapılabilecekleri anlatır.
Bu stratejiler şunlar olabilir:
Bebeğin memeyi doğru kavradığından emin olun
Çoğu bebek yaşamının ilk günlerinde anne memesini kavramakta zorluk çeker.
Bebeği bu konuda gözlemleyin. Emzirme danışmanları, bebek hemşireleri size bu konuda destek verebilecek kişilerdir.
Bebeği sık sık emzirin
Yenidoğan bebeğinizi her 2-3 saatte bir ve her açlık belirtisi gösterdiğinde emzirin. Bebeklerde acıkma bebeğin açlık belirtileri ile ilgili size fikir verebilecek bir yazı.
Formül mama ile beslenen bebekler yaklaşık 3-4 saatte bir beslenir.
Ancak bu anne sütü ile beslenen bebekler için geçerli değildir. Çünkü anne sütü formül mamaya göre daha kolay hazmedilir.
Emzik kullanmayın
Bebek beslenmek yerine emzik emiyorsa, yeterli oranda anne sütü alamaz.
Çünkü emzik kullanmak yaşamının henüz ilk aylarındaki bebeği yorabilir. Bu yorgunluk bebeğin anne sütünü yeterli oranda emmesini zorlaştırabilir.
Bebeğin anne sütü ile beslenmesi belli bir seviyeye gelene, bebek düzenli kilo almaya başlayanan kadar bekleyin. Sonra dilerseniz emzik kullanabilirsiniz.
Amerikan Pediatri Akademisi emzik kullanımı için
ilk 3-4 haftanın geçmesini öneriyor.
Bebeğin uyumasına izin vermemeye çalışın
Bu başlık yanlış anlaşılmasın. Burada bebeğin zorla uyanık tutulmasından söz etmiyoruz. Aslında söylemek istediğimiz bebeği emmeye ve beslenmeye teşvik etmek.
Yenidoğan bir bebeğin her beslenme seansında yaklaşık 20 dakika kadar emmesi gerekir. Bunu sağlamak elbette zor. Çünkü bebek yorulur ve göğsünüzde uyuyakalır.
Peki siz bu durumda ne yapabilirsiniz? Aşağıdakileri denemek belki işinize yarar.
- Bebeğin ayaklarına nazikçe dokunun. Lütfen çok yavaş ve nazik olun.
- Emzirme pozisyonunuzu nazikçe değiştirin.
- Bebeğin bezini değiştirmeyi deneyin.
- Nazikçe gazını çıkarmak üzere bebeği omzunuza koyun ve sırtından destekleyin.
Süt akışınızı gözden geçirin
Doktor, emzirme danışmanı ya da bebek hemşiresi ile görüştünüz. Bebeğin az kilo alması ya da kilo almaması ile ilgili durumun sizin süt akışınızdan kaynaklandığını düşünüyorsunuz. Bu durumda süt kaynağınızı artırmak ile ilgili olasılıkları değerlendirmeniz yerinde olur.
Örneğin,
- Daha sık emzirmeye çalışın.
- Emzirme aralarında sütünüzü pompa ile sağın.
- Beslenmenizi düzenleyin. Anne Sütü Yapan ve Artıran 29 Yiyecek yazımızı okumayı ihmal etmeyin.
- Su için.
Bebeğim Kilo Almıyor. Emzirmeyi
Bırakmalı mıyım?
Bebeğiniz için güvenli ve sağlıklı olduğu sürece emzirmeye devam etmeniz önemli.
Dünya Sağlık Örgütü anne ve bebeğin herhangi bir sağlık sorunu olmadığı sürece, 2 yıl boyunca emzirmeye devam edilmesini öneriyor.
Ancak bu arada düzenli doktor kontrolleri ve kendi gözlemlerinizle bebeğin büyümesini takip edin.
Durumunuza göre doktorunuza da danışarak emzirme ve biberonla beslemeyi bir arada yürütebilirsiniz.
Emzirme ve formül mamanın bir arada yapılması da yine bir diğer seçenek.
Doktorunuzun yol göstermesiyle bebeğinizi hem emzirip hem de bebeğin ihtiyacına yönelik bir formül mama ile besleyebilirsiniz.
Bir bebeğin doyması ve sağlıkla büyümesi ebeveynliğin en temel endişelerinden. Bebeklerde Doyma yazımız size bu konuda çok yardımcı olabilecek bir kaynak. Lütfen okuyun.
Umarım size fayda sağlayan bir içerik okuduğunuzu düşünüyorsunuzdur ve yorumlarınızla katkıda bulunursunuz. Deneyimlerinizden faydalanmak bizi mutlu edecek ve kendimizi geliştirmemizi sağlayacaktır. Teşekkürler.
Kaynaklar: webmd.com, healthline.com, whattoexpect.com, babycenter.com, mayoclinic.org, raisingchildren.net.au, kidshealth.org, attachmentparentingturkiye.com
