BLW yani bebek liderliğinde beslenme son 10 yılda çok dile getirilen ve popüler olan bir katı gıdaya geçiş yöntemi.
Aslında hep vardı, anneler BLW’yi hep yapardı. Ancak adının konulması ve belli bir tanımın içine oturtulması son yıllara dayanıyor.
BLW’de beslenme bebeğin kontrolündedir. Ebeveyn, ayına uygun yiyecekleri parmak boyutuna getirerek bebeğe sunar. Bebek nasıl ve ne kadar yiyeceğine kendisi karar verir. Arada kaşık yok, ebeveyn müdahalesi yok. (Acil durumlar dışında tabii ki.)
BLW yanlıları bu yöntemin bebeğin tüm hayatı boyunca sahip olacağı yeme alışkanlıklarını olumlu yönde desteklediğini söylüyor. Ayrıca ebeveyn ve bebek klasik bir yemek mücadelesine girmediği için ilişkiler de zorlanmıyor. Karşıt görüştekiler ise daha çok güvenlik risklerinden dem vuruyor.
Yazımızda konuyu tüm yönleriyle ele almaya çalıştık. Bizim yaklaşımımızda hiçbir şeyin altını çok fazla çizmeye gerek olmadığı yatıyor. Yani ister BLW yapın ister klasik yöntemle bebeğinizi besleyin, sizin özelinizde seçtiğiniz yöntemin sağladığı fayda ve zararlar nedir, araştırın.
Bebek ve siz mutlu ve rahat mısınız? Buna bakın.
Yazımızın BLW ile ilgili sorularınıza cevap olmasını umuyoruz.
BLW Nedir?
BLW (baby led weaning) yani bebek liderliğinde beslenme, bebekleri katı gıdayla tanıştırma yöntemlerinden biri.
Katı Besinler Kılavuzu’nda bebeklerin katı gıdaya geçiş süreciyle ilgili her türlü detay bilgiye ulaşabilirsiniz.
Bu yöntemde yetişkinler püre haline getirdikleri ya da ezdikleri katı besinleri kaşık ile bebeğe yedirmez. Çünkü işin içinde püreler, ezmeler ve daha fazlasını yedirmek için girişilen ebeveyn-bebek mücadeleleri yok.
6. aydan itibaren bebek (ki bu da bebekten bebeğe değişebilir), gelişim basamaklarına uygun gıdalarla kendi kendini beslemeye başlar.
Yöntemin amacı, bebeğin karnını doyurması değil besinlerle tanışması.
Zaten bildiğiniz üzere 1 yaşına kadar bir bebeğin ana besin kaynağı, anne sütü ya da ihtiyacına göre düzenlenen formül mamasıdır.
Aklınıza şöyle bir soru gelebilir: Bebeğimin katı gıdaya geçiş sürecinde klasik yöntem yerine BLW’yi neden tercih etmeliyim?
Bu yöntemin pek çok avantajı var.
Öncelikle, bir bebeğin kendi kendine beslenmeye başlaması ve gıdalara dokunması onları tanımasını sağlar. Bebek dokunur, koklar, tadar, doyunca bırakır yani bebek duyularını çalıştırır, bebekte bedensel farkındalık oluşur.
Aşağıda kendi kendine beslenmenin hem bebek hem de ebeveynleri açısından faydalarını bulacaksınız:
Bağımsızlık: Bebek yetişkinlerden bağımsız bir şekilde yemek yemeyi öğrenir. Yemek yemek tamamen bebeğin kontrolündedir.
Gelişim: Bebek kritik motor ve oral becerilerini geliştirir.
İştah kontrolü: Yiyecek miktarı ve karnı doyunca durmak bebeğin yetkisindedir.
Kolaylık: Bebek genellikle sizin yediklerinizi yer. Klasik yönteme göre bebeğe daha az sayıda özel yemek hazırlarsınız.
Çeşitlilik: Bebek doku, koku ve tat açısından farklı besinleri dener. Bu durum sonraki aşamalarda yemek seçmeyen bir çocuk olmasına etki edebilir.
Ekonomiklik: Bebek gerçek besinleri yer. Pahalı özel gıdalara, özel rende, blender gibi mutfak gereçlerine ihtiyaç yoktur.
Aile yemeklerine katılım: Bebek sizinle birlikte masada yerini alır ve erken bir zamanda aile yemeklerinin parçası olur.
Sosyallik: Bebekle birlikte restorana gidebilir, ona uygun bir menü seçebilirsiniz.
Eğlence: Bebekler gıdalara dokunmak, onları araştırmak ve tatmak ister. Bunun duyuların gelişmesi yanında eğlenceli bir yönü de vardır.
Bazı ebeveynler BLW’yi kaşıkla besleme yani klasik yönteme tercih eder. Bazıları ise her ikisini de uygular.
Uzmanlar bu konuda doğru ya da yanlışın olmadığını, önemli olanın bebeğe sağlıklı beslenme alışkanlıkları için temel oluşturmak olduğunu söylüyor.
Bebek mümkün olan en fazla çeşitlilikte sebze ve meyveyi tanımalı, beslenmek bebek için
bir mücadele olmamalı.
BLW Nasıl Uygulanır?
BLW’nin en güzel yanlarından biri ailece masaya oturma imkanı tanıması.
Başlangıçta bebek için kase, tabak kullanmayın. Çünkü muhtemelen bebek tabak ya da kaseyi ya yere atacak ya da içindekileri dökecek.
- Yemek saati geldiğinde bebeği mama sandalyesine oturtun
- Mama sandalyesinin tablasına parmak ya da lokma boyutuna getirdiğiniz yiyecekleri koyun.
- Siz de masada yerinizi alın.
- Siz yemeğinizi yerken, bırakın bebek yiyeceklerle ne istiyorsa yapsın.
- Bebek yiyecekleri ağzına götürecek, ağzından çıkaracak, elleriyle ezecek, yere atacak ve bilin bakalım neler olacak: Etraf epey kirlenecek. Tabii ki bebeğin üstü başı da.
- Bebeğin gelişimi için harika bir süreç içinde olduğunuzu kendinize hatırlatın. Etrafın kirlenmesine, yiyeceklerin bir miktar ziyan olmasına takılmayın. Her geçen gün az da olsa bir ilerleme kaydedecek bebeğiniz, unutmayın
- Bebeğe bardakta su sunmayı unutmayın. Onun da dökülmesini göze aldığınızı kendinize hatırlatın.
BLW Yönteminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Genel olarak 6. ayına gelmiş bebeğinizin kendi kendini nasıl besleyeceği konusunda şüpheleriniz olabilir.
Ancak şuna inanın ki olayın “ilk şokunu” atlatan bebek, sizi kendi kendini besleme konusunda şaşırtacak. Bebeğin bu konudaki becerisinden etkileneceksiniz.
Ortalığın kirlenmesi, yemek saatinin uzaması gibi durumlara takılmıyor ve BLW yönteminin faydalarına öncelik veriyorsanız, gelin bu yöntemin temel prensiplerine göz atalım:
- 1 yaşına kadar bebeklerin temel besin kaynağı anne sütü ya da uygun içerikteki formül mamasıdır. BLW’ye başlayın ancak bu yöntemin bir katı gıdalarla tanışma aracı olduğunu hep hatırlayın. 6 aylık bebek bu şekilde karnını doyurmaz.
- Parmak gıdaları öğün zamanlarında bebeğinize önerin. Ve seçimi ona bırakın. İsterse yer; istemezse bebeğin üzerinde baskı uygulamayın.
- Bebeğe yumuşak gıdalar teklif edin. Özellikle başlangıçta önerdiğiniz besinlerin bebeğin parmaklarıyla daha rahat kavrayabileceği dokuda besinler olmasına dikkat edin. Bebek gıdaları parmakları arasına sıkıştırabilmeli, kolaylıkla çiğnemeli ya da dişetleri arasında ezebilmeli. Çiğ havuç ya da elma dilimi gibi sert ya da gevrek yiyeceklerden başlangıçta uzak durun.
- Besinleri bebeğin gelişim dönemine göre hazırlayın. 6 aylık bebeğe kalın şerit ya da çubuk haline getirebileceğiniz; bebeğin kolaylıkla avuçlayabileceği ve ağzına götürüp yiyebileceği gıdalar teklif edin. Bebek genellikle 9. ay ya da sonrasında kıskaç gibi kavrama becerisini geliştirmiş olur. Bu aşamadan itibaren bebeğinize küçük lokmalara bölünmüş yiyecekler sunabilirsiniz.
- Birlikte yemek yiyin. Bir masa etrafında toplanmak, sakin ve yavaş yavaş yemek yemek güzel bir aile ritüeli oluşturur. Ve ritüellerin bebeğin gelişimindeki rolü büyüktür. Yemek yemek bir sosyal aktivitedir.
- Bebeğin dönemine uygun yiyecekleri kendi menünüze dahil edip bebeğe sizinle aynı yemekleri yeme zevkini tattırabilirsiniz.
- Bebeğe bol çeşitlilikte gıdalar sunun. BLW’nin temel amacı bebeği katı gıdalarla tanıştırmaktır. Bu aşamada farklı doku, tat, renk ve kokuda yiyecekler bebeğin bol çeşitlilikte beslenmesine ve ileride yemek seçen biri olmamasına destek sağlar.
- Bebeğinize her öğünde mutlaka demir açısından yüksek bir gıda sunmayı ihmal etmeyin.
BLW’ye Ne Zaman Başlanmalı?
BLW yönteminde bebek parmak boyutunda kesilmiş katı gıdaları,
- kendi elleriyle
- kendi hızında ve
- istediği miktarda yer.
BLW’ye başlamak için bebeğinizin hazır olup olmadığını ve bazı becerilerinin gelişip gelişmediğini gözlemlemeniz gerekir.
Gözlemlerinizi mutlaka bebeği doktoruyla görüşün.
Sağlıklı gelişim sürecindeki çoğu bebek 6 aylık olduğunda,
- kendi kendini besleyecek ve
- mama sandalyesinde desteksiz oturabilecek beceriler ile
- başını dik tutabilecek güçte boyuna sahip olur.
Tıpkı klasik yöntemde olduğu gibi BLW’ye başlamak için de bu beceriler gerekir.
Ayrıca bebeğinizin katı gıdaya başlamak için hazır olup olmadığını buradan okuyabilirsiniz.
BLW’nin Faydaları Nedir?
BLW’nin bebek açısından gelişimsel ve davranışsal pek çok faydası vardır.
Şimdi sırasıyla onları araştıralım:
- BLW sayesinde bebek dokunarak, koklayarak, tadarak gıdaları öğrenir. Bebek farklı doku, tad, koku ve renkteki gıdaları duyularıyla aracılığıyla tanır. Ve bunun bebek açısından uzun vadede pek çok yararı vardır.
- BLW ile kendi beslenmesini kontrol eden çocuk açlık ve tokluk hislerini anlamaya başlar. Bunun gelecekteki beslenme alışkanlıklarının doğruluğu açısından faydası büyüktür.
- BLW obeziteyi önlemek açısından büyük bir destektir. Çünkü iyi yeme alışkanlıklarının oluşmasını sağlar.
- BLW ile beslenen bir bebek, yiyecekler birbiriyle karışmadığı için her birinin tadını teker teker öğrenir.
- BLW ile geniş çeşitlilikte gıdayla tanışan çocuk, ileride daha az yemek seçme davranışı gösterir.
- Uzmanlar BLW yöntemiyle beslenen bebeklerin tatlıya daha az düşkün olduğunu söylüyor.
- BLW yöntemiyle beslenmeyi bebeğinin kontrolüne veren yetişkin, klasik yönteme göre daha az ısrarcıdır. Bunun pek çok yararı olur. Öncelikle bebek daha duyarlı bir beslenme modelinin içindedir. Ne kadar yiyeceğine kendi karar verir. Yetişkin ve bebek ilişkisi yemek miktarı, yiyecek niteliği nedeniyle gerilmez. Aslında yemeği bebeğin kontrolüne bırakan ebeveynin de kendini özgür bir alanda bulan bebeğin de yemek saati nedeniyle gerginliği olmaz ya da çok daha az olur.
- Bakım veren yetişkin açısından bebeğe menü hazırlamak daha kolaydır. Püreler, özel gıdalar için ekstra uğraş vermek gerekmez.
BLW Yönteminin Dezavantajları Nelerdir?
BLW yönteminin dezavantaj olarak görülebilecek yönleri de yok değil.
Bu yönlere geçmeden önce BLW’ye başlamak için göz önünde bulundurulması gerekenlere bakalım:
- Her bebek kendi hızında büyür. Öncelikle bunu aklımızda tutalım. Bir bebeğin katı gıdalara geçebilmesi için sindirim sisteminin belli bir olgunluğa erişmesi gerekir. Bu zaman en erken 4. aydır. Ayrıca BLW için bebeğin el-göz koordinasyonunun belli oranda gelişmiş olması gerekir. Bunun için de en erken zaman 6. aydır
- Prematüre bebeklerde de BLW yapmak için yine bebeğin gelişimini göz önünde bulundurmak gerekir. Yani prematüre bir bebek 6. ayda desteksiz oturamayabilir ve yiyecekleri eline almak, onlarla bir etkileşim içine girmek durumu olmayabilir. Bu çok normaldir. Ve BLW için mutlaka doktorunuzdan görüş almanız gerekir.
Sözün özü,
- her bebeğin oral motor becerisi ve el göz koordinasyonu becerisinin aynı oranda gelişmediğini,
- bazı bebeklerin 6. ayda yiyecekleri kendi kendine yemeye hazır olmadığını değerlendirmek gerekir.
Şimdi gelelim BLW’nin dezavantaj olarak görülebilecek yönlerine…
- BLW sabır gerektirir. Katı gıdaya geçiş sürecinde BLW’yi tercih eden ebeveyn, bebeğin özellikle başlangıç aylarında çok az gıda tüketebileceğini göz önünde bulundurması önemli. Çoğu gıda bebeğin midesinden çok giysilerinde, yerlerde, mama sandalyesinde vs. kalacak.
- Titiz ve temizliğe öncelik veren bir ebeveyn iseniz işiniz zor olabilir. Çünkü BLW’de bebek hem kendini hem de etrafı çok kirletebilir. Her öğünde temizlik yapmanız gerekebilir. Bu monoton temizlik sizi psikolojik ve fiziksel olarak zorlayabilir. Buna hazır olup olmadığınızı kendinize sorun. En azından birkaç kere deneyin. Belki mama sandalyesinin altına ekonomik bir banyo perdesi ya da örtü sermek gibi çözümler işinize yarayabilir.
- Kimi zaman bebeğe uygun olmayan bir mamayı verdiğinizde bebek öğürebilir, kusabilir. Bu da sizde gerginlik, kaygı, korku yaratabilir.
- Boğulma BLW yöntemini denemek isteyen ebeveynlerin en büyük kaygılarından biridir. Ancak araştırmalar ortada bir risk varsa püre ya da ezme yiyen bebeklerin de bu riskle karşı karşıya olabileceğini gösteriyor.
Boğulmayı Nasıl Önleriz?
BLW yöntemi söz konusu olunca akla gelen ilk endişelerden biri boğulma.
Ancak araştırmalar gösteriyor ki klasik yöntem ile beslenen çocuklar ile BLW yöntemiyle beslenen çocuklar arasında boğulma riski açısından fark yok.
Aşağıdaki önlemler beslenme sırasında boğulma riskini azaltmak açısından önemli.
- Bebeğin beslenme sırasında mama sandalyesinde desteksiz şekilde dik oturduğundan emin olun.
- Yemek yerken bebeği asla yalnız bırakmayın.
- Bebeğin yiyecekleri kendi başına ağzına götürmesine izin verin. Aynı şekilde bebeğin yeme hızına da karışmayın.
- Bebeğe sunduğunuz yiyeceklerin parmaklarınızın arasında ya da dudaklarınızın arasında kolayca ezilebildiğinden emin olun.
- Yiyecekleri uzunlamasına kesin. Böylelikle bebek yiyecekleri daha kolay kavrar ve ağzına götürür.
- Yuvarlak biçimli, aşırı yapışkan ya da çok hızlı parça veya kırıntılara bölünen yiyecekleri bebeğinize sunmayın.
BLW Yöntemi Doğru mu?
BLW yöntemi doğru mu sorusuna şu açıdan cevaplamak daha “doğru” olabilir: BLW neden iyi bir fikir olsun?
BLW destekçilerine göre bu yöntemin pek çok artısı var. Bakın bakalım aşağıda yazdıklarımız
- Sizin için, bebeğiniz için faydalı mı?
- Öncelikleriniz bunlar mı?
- Ve tabii ki gelişimsel açıdan doktoru bebeğinizi nasıl değerlendiriyor?
Yöntemi destekleyenlere göre,
- BLW, bebeğin bağımsızlığını destekler. Bebeğe bireysel yemek seçimlerini yapma konusunda özgürlük tanır.
- Bebek katı gıdaya geçişin başlangıç aşamasından itibaren farkı doku, tat, renk ve tadlarla tanışır.
- BLW bebeğin gelişimsel aşamalarını temel alır. Katı gıdaları yemek konusunda bebeğe doğal bir yaklaşım sunar.
- Bebeğin çiğneme ve yutma becerilerini destekler.
- BLW bebeklerin ortalığı kirletmesine izin verir. Bu, tüm beslenme deneyiminin önemli bir parçasıdır.
- BLW yöntemiyle beslenen bebekler ileride daha az yemek seçebilir.
- BLW’de bebek için yemek hazırlamak daha az uğraş gerektirir. Ayrıca BLW sayesinde bebekler daha erken dönemde aile ile yenen öğünlerin bir parçası olur.
- Bebekler farklı yiyeceklere dokunmak, onları koklamak ve tatmak konusunda doğal bir meraka sahiptir. BLW bunu destekler.
Yukarıda sıraladığımız özelliklerine bakarak BLW’nin sizin ve bebeğiniz için doğru bir yöntem olduğunu düşünüyor musunuz?
BLW Her Bebek İçin Uygun mu?
Bu soruya iki açıdan yanıt vermek gerekir: Bebek ve ebeveyn
Uzmanlar özel bir sorunu olmayan her bebek için BLW’nin uygun olduğunu söylüyor.
Ancak,
- bebekte kilo alma sorunu varsa,
- bebek herhangi bir sağlık sorunu yaşıyorsa mutlaka bebeğin doktorundan görüş almanız gerekir.
BLW’de bebeğin ne kadar yediğini net olarak bilemezsiniz. Çünkü yiyeceklerin büyük bir bölümü bebeğin midesinden çok yerlerde ve bebeğin giysilerinin üstündedir.
Oysa kaşıkla yani klasik beslenmede ebeveyn bir kaseye koyduğu yiyecekleri kaşıkla bebeğe yedirir ve miktarı bilir.
Diğer yandan dağınıklık ve kirlilik her ebeveynin yönetebileceği bir durum olmayabilir.
- Her öğünde yerlerin kirlenmesini,
- Bebeğin üstünün başının yiyeceklerle kaplı olmasını, zorlukla karşılıyorsanız BLW sizin için doğru yöntem olmayabilir.
Başarılı Bir BLW Süreci İçin İpuçları
BLW başlangıçta bebeğe bakım veren yetişkinler için bunaltıcı olabilir.
Aşağıda stres seviyesi düşük, yumuşak bir BLW süreci için ipuçlarına yer verdik.
- Bebeğiniz katı gıdaya geçiş sürecine hazır olduğuna dair belirli işaretler verene kadar bekleyin. Desteksiz şekilde dik oturmak, yiyeceklere ilgi göstermek, sadece süt ya da mama ile yeterince tatmin olmamak bebeğin katı gıda için hazır olabileceğine dair işaretler arasındadır.
- Sürece yumuşak, ince uzun dilimlere ayrılmış sebze ve meyvelerle başlayın.
- Katı gıdaları bebek 9 aylık oluncaya kadar süt ya da mamadan sonra teklif edin. 9. aydan itibaren bebeğe önce katı gıda sonra süt ya da mama sunabilirsiniz.
- Bebeği takip edin. Bebek yemeğe karşı ilgisizse; tok, sıkılmış ya da huysuz ise öğünü bitirin. Daha uygun bir zamanda tekrar denersiniz.
- Çok sayıda seçenek sunarak bebeği zorlamayın. Her öğünde bir iki farklı gıda yeterlidir. Unutmayın bebeğin karnı minicik ve doymak için çok fazla yemesine gerek yok.
- Bebeğinize büyük bir önlük alın. Yemek saatinde bebeği mümkün olan en az ya da en “özensiz” şekilde giydirin. Bebeğin yemek yediği yerdeki zemine bir örtü sermeyi unutmayın.
- Başlangıçta tabak ya da kase kullanmayın. Çok kısa süre içinde tabak ya da kasenin yere atılacağını unutmayın. En iyisi yiyecekleri parçalara ayırıp mama sandalyesinin tablasına koymak.
- Yemek saatini bir eğlence molası olarak düşünün. Bebek farklı renk, koku, doku ve taddaki gıdaları deniyor; yeni bir deneyim yaşıyor.
- Bebeği daha fazlasını yemesi için zorlamayın. Zaten ilk bir yıl bebeğin ana besin kaynağı emdiği süt ya da formül mama. Gerisi teferruat. BLW’nin amacı da bebeği katı gıdalarla tanıştırmak, sağlıklı bir yeme alışkanlığı için zemin hazırlamak.
- Esnek olun. Diyelim ki BLW’ye başladınız. Baktınız o gün için BLW olayını kaldıracak güçte değilsiniz. O zaman ne kendinizi ne de bebeğinizi zorlayın. Kaşıkla besleme o gün için daha iyi geliyorsa, öyle devam edin.
BLW’de Muz Ne Zaman?
Muz bebeğin damağında kolaylıkla ezilebilecek bir meyve.
6. ayına gelen bebeğinizin dişleri henüz çıkmadıysa bile bebeğe muz önerebilirsiniz.
Uzunlamasına kestiğiniz yumuşak bir muzu bebeğinize sunun. Ve izleyin bakalım bebek muzdan zevk alacak mı?
7 Aylık Bebeğin Eline Yemesi İçin Ne Verilir?
7 aylık bebeğin yemesi için
- gelişimine uygun olarak elinde kolaylıkla tutabileceği,
- rahatlıkla ağzına götürebileceği,
- henüz dişi çıkmamış olsa da kolaylıkla ağzında ezebileceği ve yutabileceği bir yiyecek seçmelisiniz.
Ayrıca seçtiğiniz ürün,
- mevsimine uygun
- taze
- ilaçsız
- kimyasalsız
- iyi temizlenmiş olmalı.
Aşağıda bebeğe sunabileceğiniz yiyecekler yer alıyor. Bunlar arasında yukarıdaki kriterleri göz önünde bulundurarak seçim yapabilirsiniz.
- Fırınlanmış ya da buharda haşlanmış tatlı patates çubukları
- Buharda pişirilmiş havuç dilimleri
- Kalın avokado parçaları
- Kalın muz dilimleri
- Buharda pişirilmiş brokoli, karnabahar çiçekçikleri
- Kızarmış ekmek şeritleri
- Mozzarella dilimleri
- Şerit halindeki organik tavuk ya da hindi dilimleri
Bebeğe bir yiyeceği sunarken dikkat edilmesi gereken
- Yemesi için bebeği zorlamamak,
- Bebeğin deneyim yaşamasına izin vermek (ellemesine, avucunda sıkmasına, koklamasına vs.)
- Bebeğin kendi gelişimini göz önünde bulundurmak.
6 Aylık Bebek Ne Yiyebilir?
6 aylık bebek parmak ya da lokma boyutuna getirilmiş gıdalarla BLW’ye başlayabilir.
Ayrıca mutlaka bebeğin gelişimini göz önünde bulundurmalısınız. Bebeğin yiyebilecekleri ile ilgili doktoruyla mutlaka görüşmelisiniz.
6 aylık bir bebek,
- Damağıyla rahatlıkla ezebileceği yumuşaklıkta
- Ancak parmaklarıyla kolayca kavrayabileceği uzun kalın parçalara ayrılabilecek sertlikte yiyecekleri yiyebilir.
Bu tarifin karmaşık göründüğü kesin. Fakat aşağıda vereceğimiz örneklerle bu karmaşa çözülebilir.
- Haşlanmış patates ve tatlı patates
- Avokado dilimleri
- Buharda pişirilmiş havuç dilimleri (uzunlamasına kesilmiş)
- Keçi peyniri dilimleri (çubuk haline getirilmiş)
- Buharda haşlanmış taze fasulye
- Buharda haşlanmış brokoli, karnabahar çiçekleri
- Buharda haşlanmış sultani bezelye
- Kalın dilimlere bölünmüş muz
Bebek katı gıdalarla deneyim kazandıkça ve ince motor becerileri geliştikçe biraz daha sert yiyeceklerden küçük parçalar hazırlayabilirsiniz.
3 Gün Bekleme Kuralı Nedir?
3 gün bekleme kuralı katı gıdaya geçiş döneminde uygulanan bir kural.
Yeni bir gıdayı 3 gün boyunca, yanına başka herhangi bir gıda eklemeden bebeğe yedirmeye dayanıyor.
Amacı; yeni bir besinle tanışan bebeğinizi
- oluşabilecek alerjik reaksiyonlar ve
- olası yan etkiler konusunda takip edebilmek.
Ayrıca bu şekilde olası sorunun hangi gıdadan kaynaklandığını tespit etmeniz daha kolay.
Unutmayın katı gıdaya geçiş sabır ve gözlem işi. Çok kolay değil. Bebeğiniz farklı bir evreye atım atıyor ve bilinmezlerle dolu bu evrede siz de bebeğinizi tanıyorsunuz.
3 gün kuralında dikkat etmeniz gerekenler
Aşağıda 3 gün kuralında dikkat vermeniz gereken noktaları bulacaksınız.
- Yeni bir gıdayla tanışan bebeğinizi 3 gün boyunca cildinde oluşabilecek kızarıklık, kabartı gibi belirtiler; mide bulantısı, kusma, öğürme, gaz sancısı gibi durumlar açısından takip edin.
- Eğer bu bulgulardan bir ya da birkaçını gözlemlerseniz hemen o gıdayı kesmelisiniz.
- Kestiğiniz gıdayı yaklaşık 1 ay sonra tekrar bebeğe sunmalısınız. Miktarın yaklaşık 3 çay kaşığını geçmediğinden emin olun. Hatta miktar daha bile az olabilir.
- Tekrar aynı bulgular ortaya çıkarsa mutlaka çocuk doktorunuzla görüşmelisiniz.
- 6. ayda başlayan 3 gün kuralı 10. aya kadar önemini korur.
- Aile öyküsünde alerji olan bebekler için 12. aya kadar bu kuralı uygulamak yaşam kalitesi açısından rahatlatıcıdır.
3 Gün Kuralı Neden Önemlidir?
3 gün kuralı size ve bebeğinize kazandırdıkları açısından önemlidir.
- Yiyecekleri tanıması, onların tatlarını ve kokularını alması bebeğin beslenme becerisini geliştirir. Bebek sevdiği ve sevmediği gıdaları ayırt etmeye başlar.
- İleriki zamanlarda bebeğinizi bedenine uygun olmayan yiyeceklerden korumak için önlem almış olursunuz.
- Gerekirse bebeğe özel bir beslenme programı hazırlamak için yeterli veri elde edersiniz.
- Bebeğin yiyeceklere verdiği tepkiyi görüp hangi gıdaları ayrı ayrı hangi gıdaları birlikte sunabileceğinizi görmüş olursunuz.
BLW’de İlk Ne Verilir?
BLW’nin bir katı gıdaya geçiş yöntemi olduğundan bu yazıda çokça söz ettik.
Katı gıdaya geçiş zamanı her bebeğin kendi özelinde değerlendirilmesi gereken bir durum. Bu konuda öncelikle bebeğinizi takip eden doktorunuzdan görüş almalısınız.
Bebeğinizin ortalama olarak 6. ayda katı gıdaya geçtiğini varsayalım. Aşağıda Healthline uzmanlarının önerdiği BLW başlangıç gıdalarını bulabilirsiniz.
Lütfen bebeğiniz için mevsiminde, taze, kimyasalsız ve ilaçsız besinleri seçmeye özen gösterin.
- Avokado
- Fırında pişmiş patates ya da tatlı patates (kabuksuz olmak kaydıyla)
- Muz
- Buharda pişirilmiş taze fasulye
- Buharda pişirilmiş sultani bezelye
- Kabuğu ve içindeki zarı ayıklanmış portakal dilimi
- Kıyma
- Haşlanmış katı yumurta
- Yeşil mercimek
- Yulaf
- Somon balığı
- Buharda pişmiş ya da rendelenmiş havuç
- Buharda haşlanmış brokoli
- Etli ve kabuksuz meyveler
- Tatlandırılmamış yoğurt
Bebeğinize demir bakımından zengin besinler sunmayı ihmal etmeyin. Bu besinler bebeğin büyümesi ve gelişimi açısından önemlidir.
- Et,
- Balık,
- Yumurta,
- Yeşil yapraklı sebzeler,
- Fasulye ve bezelye gibi taneliler demir bakımından zengindir.
BLW’de Ne Verilir?
BLW’de bebeğinize demir bakımından zengin, taze, ilaç barındırmayan sebze ve meyveleri verebilirsiniz.
BLW’de amaç bebeğin kendi kendini beslemesini teşvik etmek olduğu için bebeğe,
- Kolaylıkla kavraması için parmak boyutunda uzunlamasına kesilmiş,
- Elinde rahat şekilde tutabileceği ve görebileceği sertlik ile uzunlukta,
- Ağız içinde rahatlıkla ezip yutabileceği yumuşaklıkta yiyecekler verilmeli.
Bu yiyeceklerden bazıları şunlar olabilir:
- Muz, armut, avokado, kivi ve mango gibi olgun meyve çubukları
- Haşlanmış, fırınlanmış tatlı patates, havuç ve kabak gibi sebzele
- Haşlanmış yeşil fasulye
- Haşlanmış sultani bezelye
- Haşlanmış brokoli
- Kıyma
- Somon
- Haşlanmış karnabahar
- Haşlanmış yumurta
- Yoğurt
- Yulaf
Bebek katı gıda konusunda deneyim kazandıkça, gelişimini de göz önünde bulundurarak, gıdaları daha çeşitli hale getirebilirsiniz.
BLW’de Hangi Yiyeceklerden Uzak Durulmalı?
Katı gıdaya geçiş sürecinde bazı gıdalardan uzak durmak gerekir.
Bu, seçtiğiniz yöntemden bağımsız bir konudur. Yani bebeğinizi ister BLW ister klasik yöntem yoluyla katı gıdayla tanıştırın, aşağıdaki gıdalara doktorunuz onay vermeden sakın başlamayın.
Bal: Bal, Clostridium botulinum içerebilir. Bu, ciddi bir gıda zehirlenmesine yol açabilecek bir bakteridir. 1 yaşın altındaki bebeklere bal verilmez.
Az pişmiş yumurta: Az pişmiş ya da pişmemiş yumurtada Salmonella olabilir. Salmonella bebeğe zarar verebilecek bir bakteridir.
Pastörize edilmemiş süt ürünleri ve şarküteri ürünleri: Bu ürünler Listeria monogenes adı verilen ve bebeğe zarar verebilen bir bakteri içerebilir.
İnek sütü: 1 yaşından küçük bebeğinize inek sütü içirmeyin. İnek sütü anne sütü ya da formül mama gibi besleyici öğeler açısından zengin değildir. Demir oranı düşüktür ve bebeğin gıdalardan aldığı demirin emilimini azaltabilir.
Az yağlı ürünler: Bebekler yetişkinlere oranla yağ açısından zengin kalorili yiyeceklere daha çok ihtiyaç duyar. Bu nedenle bebekler açısından düşük kalorili, az yağlı ürünler uygun değildir.
Şekerli, tuzlu ya da yüksek oranda işlenmiş gıdalar: Bu ürünler bebek için besleyici değildir. Ayrıca bebeklerin böbrekleri yüksek oranda tuzu tolere etmekte zorlanır. Şeker ise dişlerine zarar verir.
Tüm bunlara ek olarak BLW yönteminde, bebeğin çiğneyemeyeceği büyüklükte ve boğazına takılıp nefes almasını zorlaştıracak yapıda besinlerden uzak durun.
- Belli başlı çiğ gıdalar: Elma, havuç, kereviz sapı, brokoli kökü vs.
- Yuvarlak şekilli gıdalar: Bütün bir üzüm tanesi, cherry domates, sosis, sert şeker vs.
- Sert ya da gevrek yiyecekler: Patlamış mısır, kalın kabuklu ekmek, fındık, fıstık vs.
- Yapışkan yapıda yiyecekler: Marshmallow, fındık ezmesi vs.
Dişi Olmayan Bebek Pankek Yiyebilir mi?
Dişleri henüz çıkmayan bir bebek pankek yiyebilir. Çünkü bebeklerin damakları güçlüdür. Uygun yumuşaklıkta bir besini damağıyla ezip yiyebilir.
Bebek için yaptığınız pankek yumuşak ve ağızda kolayca dağılıyor olmalı.
Aşağıdaki pankek tarifi yumuşak ve ağızda dağılıyor olması açısından bebek için çok uygun. Tarifin İngilizce orijinaline buradan ulaşabilirsiniz.
3 malzemeli pankek
Bir adet olgun muz, yulaf unu, bitkisel süt (badem sütü, hindistan cevizi sütü, kaju sütü vs.)
Tüm malzemeyi blender’dan geçirin. Bir püre elde edeceksiniz. Püreyi kaşık kaşık tavaya dökün ve tıpkı normal bir pankekte olduğu gibi önlü arkalı pişirin.
İpuçları:
Bu pankek yumuşak ve iki damak arasında kolay çiğnenebilir olduğu için BLW açısından güzel bir seçenek.
Geleneksel pofuduk pankeklere benzemiyor. Yumuşak ve nemli bir yapısı var. (Daha pofuduk bir pankek için yarım çay kaşığı kabartma tozunu blender aşamasında ekleyebilirsiniz.)
İçeriği çeşitlendirmek için dilediğiniz eklemeyi yapabilirsiniz. Tarçın lezzet katabilir. Vanilya özütü hoş bir seçenek.
Umarım size fayda sağlayan bir içerik okuduğunuzu düşünüyorsunuzdur ve yorumlarınızla katkıda bulunursunuz. Deneyimlerinizden faydalanmak bizi mutlu edecek ve kendimizi geliştirmemizi sağlayacaktır. Teşekkürler.
Kaynaklar: whattoexpect.com, webmd.com, parents.com, healthychildren.org, health.clevelandclinic.org, nhs.uk, solidstarts.com, thebump.com, babycenter.com, healthline.com, cincinnatichildrens.org, kidspot.com.au, www.delishknowledge.com
