Cilt kuruluğu neredeyse her bebeğin maruz kalabildiği bir durum. En sık rastlanan nedenleri aslında yetişkinlerle aynı: Kış aylarında soğuyan ve kuruyan hava; sık tekrarlanan sabunlu, köpüklü uzun banyo saatleri.
Yaz aylarında ise klor ve deniz tuzunun bebek cildi üzerinde olumsuz etkileri olabildiği bir gerçek.
Altta yatan özel tıbbi bir durum olmadıkça kışa özel cilt bakımıyla cilt kuruluğunun önüne genellikle geçilebiliyor.
Yazımızda bebeklerde sık karşılaşılan cilt kuruluğunu ve bu konuda neler yapılabileceğini anlattık. Yenidoğan cildini anlamak için birtakım ipuçları verdik.
Lütfen Kış Aylarında Bebek Bakımı yazımıza da göz atmayı unutmayın.
Bebeklerde Cilt Kuruluğunun Nedenleri Nelerdir?
Cilt kuruluğu bebeklerde sık rastlanan sorunlardan biridir.
Pek çok nedeni olabilir. Ve nedenlerine yönelik tedavi uygulandığında bebeklerde cilt kuruluğunun kolaylıkla üstesinden gelinebilir.
Şimdi bu sorunun en yaygın nedenlerine bakalım.
Çevresel etkenler
Kışın soğuk havası cilt kuruluğunun temel nedenlerinden. Ayrıca nem eksikliği de cildi kurutur. Kış aylarında evlerde kalorifer kullanımının artmasıyla ortamdaki nem azalır. Uzmanlar kışın iç mekanlarda nem oranının yüzde 50 civarında olması gerektiğini söylüyor. Diğer yandan yazın deniz suyunun ve klimalı ortamların da cilt kuruluğuna yol açması mümkün.
Uzun banyo saatleri
Bebeği çok sık yıkamak, her yıkamada köpük, sabun, şampuan kullanmak cilt kuruluğuna neden olabilir.
Sabun gibi temizleyiciler cildin doğal yağ yapısını bozabilir. Ayrıca çok sıcak banyo suyu, cilt kuruluğunun en büyük etkenlerinden.
Çamaşırlar ve giysiler
Bebeklerin çamaşırlarının bebek cildine dost, kimyasal ürünler içermeyen deterjanlarla yıkanması gerekir. Bebeğin Çamaşırları Nasıl Yıkanmalı yazımızda bu konuda detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz. Sert kumaştan üretilmiş ya da yıkama nedeniyle sertleşmiş giysiler veya havlular da bebeğin cildinde kuruluk yaratabilir.
İlaçlar
Bazı ilaçların cilt üzerinde olumsuz etkilere yol açması mümkün. Kuruluk da bu etkilerden biri.
Kozmetikler
Alkol ve kimyasal içerikli ürünler kuruluğa neden olabilir. Bebek cildinde kullandığınız ürünlerin kimyasal içerikte olmamasına dikkat edin.
Genetik faktörler
Anne ve babanın cilt sorunları genetik aktarım yoluyla bebeğe geçebilir. Yani anne ve baba cilt kuruluğu yaşıyorsa, bebekteki durum da bundan kaynaklı olabilir.
Altta yatan sorunlar
Çok nadir de olsa bebekteki cilt kuruluğunun nedeni altta yatan tıbbi bir sorun olabilir. Örneğin diyabet ya da tiroit problemleri gibi.
Bebeklerde Kuru Cilt Nasıl Görünür?
Bebeklerde kuru cilt sorunu kendisini aşağıdaki şekillerde belli eder:
- Sertlik
- Pullanma
- Kaşıntı
- İnce çizgiler
- Çatlaklar
Bedenin her yerinde görülebilen kuruluk bebeklerde özellikle eller, ayaklar, yüz ve dudaklarda göze çarpar.
Orta karar cilt kuruluğu bebeğe genellikle rahatsızlık vermez. Ancak çok kuru cilt bebeğin konforunu ciddi anlamda bozar. Çünkü ileri seviye kurulukta ciddi kaşıntı ve çatlak oluşabilir.
Bebeklerde Cilt Kuruluğu ve Egzama Arasındaki
Fark Nedir?
Bebeklerde cilt kuruluğu ve egzama birbirinden ayırması zor iki durum.
Egzama cilt kuruluğu yapabilir. Cilt kuruluğu egzamayı andırabilir. Belirtileri hemen hemen aynı olabilir. Ancak uzman bir doktor egzama ile cilt kuruluğunu ayırt edebilir.
Genel olarak bakıldığında egzama, diğer adıyla atopik dermatit aile öyküsünde egzama olan bebeklerde daha çok görülür.
Çoğunlukla yüzde, ellerde, boyunda, saçlı deride, dirseklerin iç kısmında ve dizlerin arkasında göze çarpmakla beraber vücudun başka bölümlerini de etkileyebilir. Tahriş, kimi zaman kızarık ve kaşıntılı döküntüler olarak ortaya çıkar.
Egzamanın alevlenme dönemleri vardır. Bunda beslenmenin, çevresel etkenlerin yanı sıra duygusal değişimlerin de etkisi büyüktür.
Egzamalı bölgelerin görünümü daha belirgindir: Cilt kuruluğu sert ve pullu bir görünüm yaratabilir. Ancak egzamalı ciltte iltihaplanma olabilir. Cilt pembe veya kırmızı görüntü alabilir. Özellikle alevlenme döneminde su dolu mini kabarcıklar ortaya çıkabilir.
Egzama farklı bölgelerde kendini gösterebilir: Hem egzama hem de kuruluk bebeğin el, ayak ve dudaklarında görülebilir. Egzamanın, kuruluğa yatkın olmayan kulak arkası, saçlı deri, dirseklerin iç kısmı ve dizlerin arkasında görülmesi de yaygındır.
Egzama hava soğuk ya da kuru olduğunda tetiklenmeyebilir: Cilt kuruluğu soğuk ve kuru havada tetiklenir. Aynısı egzama için de geçerli olabilir. Ne var ki nem (ter, salya ya da süt), toz, sert kumaşlar, bazı sabun veya deterjanlar da egzamayı tetikleyebilir.
Egzamanın her bebekte farklı etkileri olabileceğini unutmayın.
Bebeklerde Cilt Kuruluğu Tedavisi
Bebeğinizle ilgili karşılaştığınız her sorun veya durumda en doğru bilgiyi bebeği takip eden doktorunuzdan alabileceğinizi unutmayın.
Cilt kuruluğu her ne kadar belli dönemlerde bebeklerde sık karşılaşılabilen, geçici bir sorun olsa da bazı zamanlar bebeğin konforu bundan çok etkilenir. Kaşıntı ve çatlakların ortaya çıktığı durumlar özellikle doktor takibi gerektirir.
Diğer yandan kışın gelişen hava şartlarının yol açtığı cilt kuruluğunu basit bazı yöntemlerle siz de önleyebilirsiniz.
Bebeğin banyolarını kısa tutun: Uzun süreli, sıcak banyolar bebeğin cildinin sahip olduğu doğal nemi alıp götürebilir. Bu nedenle özellikle kış aylarında banyoyu 10 dakika ile sınırlayın.
Bebeğin küvetini ılık su ile doldurun.
Haftada yalnızca bir kez sabun ya da şampuan kullanın.
Kullandığınız tüm ürünlerin bebeğin doğal cilt yapısını bozmayacak içerikte yani kimyasaldan uzak olmasına dikkat edin.
Sıra bebeği kurulamaya geldiğinde hareketleriniz yumuşak olsun.
Temiz içerikli bir deterjanla yıkanmış yumuşacık havluyu bebeğinize sarın ve hafif hareketlerle bedenini silin.
Bebeğin bedeni hafif ıslakken nemlendirici kullanmanız, nemi bebeğin bedenine hapseder.
Nemlendirici krem, losyon, yağ uygulayın: Yukarıda da yazdık. Bebeğin bedenine her banyodan sonra mutlaka hipoalerjenik, kokusuz bir nemlendirici uygulamaya özen gösterin. Bu uygulamayı günde birkaç kez yapabilirsiniz.
Bebeğin susuz kalmamasına dikkat edin: Bebekler ve Çocuklarda Susuzluk (Dehidrasyon) yazımızı mutlaka okuyun. Bebeğin anne sütü ya da formül mama yoluyla yeterince sıvı aldığından emin olun. Doktorunuza danışmadan bebeğe su vermeye sakın kalkışmayın. Özellikle 6 aydan önce buna çok dikkat edin.
Evinizin sıcaklığını ve nemini iyi ayarlayın: Kalorifer yoluyla ısıtılan hava, nemini kaybeder. Hava nemlendirme cihazları kış aylarında suni olarak ısıtılan havaya nemini kazandırmak için iyi bir seçenek. Kalorifer peteklerinin üzerine su koyarak da havayı yumuşatabilirsiniz.
Soğukta dışarı çıkarken bebeğin giyimine dikkat edin: Soğuk ve kuru havaya maruz kalan cilt, kuruluğa daha yatkındır.
Önlem olarak dışarı çıkarken bebeğin yanaklarına ve dudaklarına nemlendirici sürebilirsiniz.
Bebeğin başını ve ellerini şapkayla, eldivenle soğuk havanın etkilerinden koruyabilirsiniz.
Salya ve sümük için tetikte olun: Salya ve sümük bebeğin cildini tahriş edebilir, soğuk havada cildin kuruyup çatlamasına yol açabilir. Yanınızda daima bebeğin salyasını silecek, sümüğünü temizleyecek mendiller bulundurun.
Havuz ya da deniz sonrası bebeğe ılık duş aldırın: Bu, klorun ve deniz tuzunun bebek cildi üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle alınması gereken bir önlem. Evet yanlış okumadınız, yazın dahi bebeğin cildi klor ve tuz nedeniyle kuruluk yaşayabilir.
Yenidoğan Bebeklerde Cilt Neden Soyulur?
Çoğu kişi yenidoğan bebeklerin cildinin yumuşacık, pürüzsüz olması beklentisi içindedir. Bunun aksi bir görüntü genellikle ebeveynleri endişeye sürükler.
Bebeğin cildinin pul pul soyulması ise endişeleri artırır. Ama sakin olun! Yenidoğan bebeklerde cilt soyulması genellikle hamileliğin doğal bir sonucudur.
Medical News Today uzmanları doğumu takip eden 1-2 haftada bebeğin cildinin soyulmasını normal buluyor. Bazı uzmanlar ise soyulmanın ilk 3 ay devam edebileceğini söylüyor.
Peki yenidoğan bebeğin cildi neden soyuluyor?
Öncelikle şunu iyi bilmek gerekiyor ki yenidoğan döneminde rastlanan cilt sorunlarının temel nedeni bebeğin cildinin henüz gelişimini tamamlamamış olması. Çoğunlukla geçici olan bu sorunların kaynaklarını aşağıda bulacaksınız.
Verniks kazeoza
Fetüs (bebeğin embriyo ile doğum arasındaki evresine verilen ad) rahimde amniyotik sıvının içindedir.
Gebeliğin son 3 ayında derisinin üzerinde oluşmaya başlayan beyaz kremsi tabaka olan verniks, bebeği içinde bulunduğu amniyotik sıvıdan korur.
Verniks, termoregülasyonun sağlanması, enfeksiyonlara karşı bariyer oluşturması ve ciltten sıvı kayıplarının önlenmesinde etkilidir.
Rahimde sıvı bir ortamda bulunan bebeğin cildinin doğum sonrası kuru havaya alışması zaman alır.
Bu nedenle doğum sonrası ilk birkaç hafta bebek cildinde kuruluk, kabuklanma ve soyulmalar görülebilir.
Uzmanlar bebek cildinin rahmin dışındaki dünyaya adaptasyonu açısından verniks tabakasının bebeğin üstünden hemen temizlenmesini, yani doğumun hemen ardından bebeğin yıkanmasını doğru bulmaz.
Verniksin ve soyulmanın miktarı, bebeğin doğum süresine bağlıdır.
Doğum sırasında bir bebeğin cildinde ne kadar çok verniks varsa, soyulma o kadar az olur.
Soyulma, verniks tabakası bebeğin cildinden uzaklaştığında başlar.
Zamanında doğum
Yenidoğan cilt soyulmasının boyutu bebeğin doğum zamanına bağlıdır. Prematüre bebeklerde normal doğum zamanında dünyaya gelen bebeklere göre daha fazla verniks vardır. Bu nedenle soyulma daha azdır.
Aynı şekilde 40 haftadan önce doğan bebeklerde normal doğum zamanında ya da 40. haftadan sonra doğan bebeklere göre daha az cilt soyulması görülür.
Peki neden?
- Anne rahminde daha çok zaman geçiren bebeklerin cildi daha az miktarda verniks ile kaplı olur.
- Bu da bebeğin cildinin amniyotik sıvıya daha fazla maruz kalması anlamına gelir. Ki bunun sonucunda da bebeğin cildinde daha fazla soyulma olabilir.
Ancak şu da unutulmamalıdır ki bir bebek ne zaman doğarsa doğsun, cildinde biraz kuruluk ve soyulma olması normaldir.
Diğer nedenler
Yenidoğan bebeklerin cildinde başka nedenlere bağlı olarak da soyulma görülebilir.
Daha az rastlanan bu nedenler ise şunlardır: Egzama, iktiyoz (balık pulu hastalığı)
Yenidoğan Bebeğimin Cildi Çok Kuru.
Ne Yapabilirim?
Yenidoğan bebeklerin doğumu takip eden birkaç hafta cilt kuruluğu yaşamasına, ciltlerinin soyulmasına sık rastlanır.
Genellikle geçici bir durum olan yenidoğan cilt kuruluğunda bebeğinizi nasıl destekleyebileceğinizi aşağıda okuyacaksınız:
Soğuk havayla teması azaltın
Soğuk hava kurudur ve bebeğin cildinin kurumasına yol açabilir.
Soyulma, ciltte çatlaklar, kızarıklık bu durumun göstergeleri olabilir. Bebeğin teninin soğukla temasını azatmak iyi olabilir.
Hava nemlendirici kullanın
Havadaki nem miktarının yüzde 50 civarında olması kuru, çatlak cilt oluşumunu engeller.
Banyo süresini kısaltın
Banyonun rahatlatıcı etkisi yadsınamaz. Ancak özellikle kış aylarında uzun banyo saatleri bebek cildi üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir.
Çünkü uzun süreli banyo, bebeğin cildindeki doğal yağ dokusunu su ile sürükleyip götürebilir.
Kısacası, banyo saatlerini 10 dakika ile sınırlayın ve sert sabunlar, banyo köpüklerini kullanmaktan kaçının.
Bebeği ılık su ile yıkayın
Sıcak su bebeklerde cilt kuruluğuna yol açabilir. Bu nedenle bebek banyosunda suyun ılık olmasına dikkat edin. Ayrıca banyonun hemen ardından bebeğin cildini nemlendirmeyi ihmal etmeyin.
Kollodial yulaf banyosunu deneyin
Araştırmaya göre yulafın toz haline getirilmesiyle elde edilen kollodial yulaf unu, enflamasyon (iltihaplanma) ve kaşıntıyı azaltıyor. Cildi nemlendirip rahatlatıyor.
Kollodial yulaf unu marketlerde satılıyor. Ancak siz evde yulaf ezmesini rondoda çekerek de bebeğin ılık banyo suyuna ekleyeceğiniz yulaf ununu elde edebilirsiniz.
- Bebeğin banyo küvetini ılık suyla doldurun.
- Yaklaşık yarım fincan yulaf ununu suya koyun ve 1 dakika demlenmesini bekleyin. Su, süt görünümünde olmalıdır.
Bebeğin cildini nemlendirin
Hipoalerjenik, kimyasal içermeyen bir nemlendirici losyon ya da bebeğin cildine uygun bir yağ ile bebeğin cildini her banyodan sonra mutlaka nemlendirin.
Günde en az 2 kere cilt nemlendirmesi yapmanız bebeği büyük ölçüde rahatlatır.
Bebeğin sıvı alımına dikkat edin
Yenidoğan bebek söz konusu olduğunda anne sütü ya da formül mama veya her ikisi yoluyla su alımından söz ediyoruz. Bebeğin yeterince beslendiğinden emin olun.
Kimyasallardan uzak durun
Bebek cildi hassas. Yenidoğan cildi daha da hassas. Bu nedenle bebeğin cildinin kimyasallarla temas etmemesi önemli.
Bebek için kullandığınız her üründe temiz içerik arayışında olun.
Bebeğin tenine değen ürünlerin pamuk olmasına, çamaşırlarının temiz içerikli deterjanlarla yıkanmasına, banyosunda organik sabun ve şampuan kullanmaya özen gösterin.
Bebeğin rahatını ön planda tutun
Bebeği kucağınızda öyle bir tutun ki hassas cildine baskı olmasın.
Yatış pozisyonunu öyle bir ayarlayın ki soyulan ya da kaşınan cildi tahriş olmasın.
Giysilerini çok sıkı seçmeyin ki cildi hava alsın.
Tenine değen ürünlerin pamuklu olmasına özen gösterin.
Bebeklerin Yanakları Neden Kurur?
Bebeklerin yanakları kurur çünkü hassastır.
Genellikle yenidoğan dahil tüm bebeklerin yüz bölgesinde kuruluğa ve soyulmaya rastlanır.
Bunun en temel nedeni bebeğin dış dünyaya adaptasyon sürecidir.
Hamilelik esnasında verniks tabakasıyla amniyotik sıvının içinde, amniyotik sıvının etkilerinden korunur bebek cildi.
Doğum sonrası ise dış dünyaya uyum için zamana ihtiyaç duyar. Çoğunlukla cilt kuruluğu, pullanma bu durumun bir sonucudur.
Diğer yandan;
- Bebeğin bakımında kullanılan ürünlerin içeriği
- Giysilerin kumaşları
- Susuzluk
- Soğuk hava
- Nemsiz ortam
- Suyla aşırı temas gibi durumlar da bebeğin yanak ve yüz bölgesinin genelinde görülen kuruluğa neden olabilir.
Yanak kuruluğu çoğunlukla acil tıbbi müdahale gerektirmeyen, geçici bir durumdur. Gözlem altında tutarak ve bebeğe doğru bakımı vererek üstesinden gelebilirsiniz.
Kuruluk sorunu birkaç hafta içinde düzelmezse ya da daha kötüye doğru bir gidişat gözlemlerseniz mutlaka doktorunuza danışın, zaman kaybetmeyin.
Umarım size fayda sağlayan bir içerik okuduğunuzu düşünüyorsunuzdur ve yorumlarınızla katkıda bulunursunuz. Deneyimlerinizden faydalanmak bizi mutlu edecek ve kendimizi geliştirmemizi sağlayacaktır. Teşekkürler.
Kaynaklar: medicalnewstoday.com, whattoexpect.com, healthline.com, parents.com, webmd.com, mayoclinic.org
