Bebekler emme refleksiyle doğar.
Bazıları daha anne karnında parmaklarını emmeye başlar.
Emmek bebeklerin beslenmesini ve büyümesini sağlayan doğal bir içgüdüdür.
Ayrıca rahatlatıcı ve sakinleştiricidir.
Bebeğiniz beslenme aralarında emmek ihtiyacı içindeyse emzik kullanımı yardımcı olabilir.
Ancak unutulmamalıdır ki emzik asla beslenmenin yerini tutmaz.
Bebeğin rahatlayıp sakinleşmesinde anne sevgi ve ilgisinin yerini ise hiçbir şey dolduramaz.
Emzik kullanımıyla ilgili bu yazımızda ebeveyn sorularına cevap verebilmeyi umuyoruz.
Emzik Gerekli mi?
Bebeğe emzik sunmak tamamen ebeveynin inisiyatifinde bir konudur.
Bebek beslenme ihtiyacının yanı sıra güvende hissetmek ve rahatlamak için de emmek isteyebilir.
Bu noktada ebeveyn olarak emzik kullanımını tercih edebilirsiniz.
Diyelim ki bebeğiniz beslendi. Tüm ihtiyaçlarının karşılandığından eminsiniz.
Ancak bebeğin emme ihtiyacı olduğunu görüyorsunuz.
Parmaklarını ağzına götürüyor, üzerindeki örtünün kenarını emiyor.
Bebeğin rahatlamaya ve sakinleşmeye ihtiyacı olabilir.
Genellikle bu durumlarda ebeveynlerin tercihi emzik kullanımı olabiliyor.
Emzik kullanmaya ne zaman başlamalı?
Emzik kullanmanın bebeğin ve sizin hayatınıza kolaylık ve rahatlama getireceğini düşünüyorsanız, zamanlamaya karar vermek önemli bir konu.
Amerikan Pediatri Akademisi, annenin bebeğini emzirmesi durumunda, bebeği emzikle tanıştırmak için ilk 3-4 haftanın geçmesini öneriyor.
Böylece bebeğin beslenme rutini oturmuş, annenin süt üretim kapasitesi de gelişmiş olur.
Emzik kullanmanın yararları nelerdir?
Dünyanın saygın tıp kurumlarından Mayo Klinik uzmanlarına göre
emzik, bazı bebekler için beslenme aralarındaki en büyük rahatlama aracı.
Uzmanlar emzik kullanımının faydalarını şöyle sıralıyor:
• Huysuzlanan bir bebeği sakinleştirebilir. Bazı bebekler emerken dünyanın en mutlu bebeği olurlar.
• Kolik veya reflü yaşayan bebekleri sakinleştirmede etkin olabilir. Emme refleksinin yatıştırıcı etkisiyle kolik veya reflü yaşayan bebek rahatlayabilir.
• Geçici bir dikkat dağıtıcıdır. Diyelim ki bebek iğne olacak ya da bebekten kan alınması lazım. Emzik kullanımı bu noktada yardımınıza koşabilir. Bebeğin acı duyumunu azaltarak onu daha rahat bir pozisyona getirebilir.
• Uykuya dalmada yardımcı olabilir. Bebeğiniz sakinleşmek ve rahatlamakta zorluk yaşıyorsa, emzik faydalı bir yardımcıdır. Emziğin bebeğin uyku süresinin uzunluğu ya da kısalığında bir etkisi yoktur.
• Uçakla seyahat sırasında bebeği rahatlatabilir. Basınç farkı yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde de sorun olabilir. Bebek bile isteye yutkunmak, esnemek ve sakız çiğnemek gibi faaliyetleri yapamayacağına göre emzik kullanmak uçuş sırasında kulaklarındaki basıncı azaltmak için yardımcıdır.
• Ani bebek ölümü sendromu riskini azaltabilir. Özellikle ani bebek ölümü sendromu için riskli olan dönemde, bebeğin derin uykuya dalmasını önleyerek fayda sağlar. Ani Bebek Ölümü Sendromu-Detaylı Açıklayıcı Anlatım yazımızda detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
• Doğum sonrası depresyon yaşayan anneler için rahatlatıcı olabilir. Bir araştırmaya göre emzik kullanımı, doğum sonrası depresyon yaşamaya meyilli ve emziren anneler açısından rahatlatıcı bir unsur görevi görebilir. Bebeğin ağlamalarını azaltarak dışarıdan gelen tepkilere karşı savunmasız haldeki annenin rahatlamasını sağlar. Bu şekilde emzirme aralarını uzatabilen anne zaman kazanır; annenin stres yükü azalır.
• Prematüre bebeklerin gelişimini olumlu yönde etkiliyor. Araştırmalara göre prematüre bebeklerde emzik kullanımı bebeklerin hastanede kalma süresini kısaltabilir ve biberonla beslenmeye adaptasyonlarını kolaylaştırabilir. Araştırma sonda ile beslenen 32 hamilelik haftasından küçük prematüre bebeklerin emzik kullandıklarında sindirim konusunda ilerleme kaydedebildiklerini gösteriyor.
Emzik kullanmanın zararları nedir?
Emzik kullanmanın bazı eksi tarafları da var. Bunlara dikkat ederek bebeğinizin emzik kullanımını düzenleyebilirsiniz.
• Erken emzik kullanımı bebeğin annesinin memesini emme konusundaki gelişimini engelleyebilir. Bu durum annede göğüs ucu yarası, meme şişmesi, mastit ve süt kanalları tıkanması gibi sorunlara yol açabilir. Annenin memesini emmek ile emzik ya da biberon memesi emmek farklıdır. Emzik kullanımının zamanı konusunda doktor desteği alınmalıdır.
• Bebekte emziğe bağımlılık gelişebilir. Bebeğiniz uyumak için emzik emmeye ihtiyaç duyuyorsa, emziğin ağzından düşmesi durumunda uykusunun bölünmesi riskiyle karşılaşabilirsiniz.
• Erken emzik kullanımı annenin süt üretim kapasitesini etkileyebilir. Bebek doğduktan sonra ne kadar sık emerse annenin bedeni süt üretimi açısından o kadar tetiklenir. Bebek Emzirme yazımızda konuyla ilgili detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz. Ancak bebek annenin memesini emmek yerine emzik tercihi yaparsa, annenin süt üretim kapasitesi olumsuz yönde etkilenebilir. Bu da bebekte kilo kaybı gibi bir sonuca yol açabilir.
• Emzik kullanımı orta kulak iltihabı riskini artırabilir. Finlandiya’da yaklaşık 500 çocukla yapılan bir araştırmada emzik kullanımıyla kulak enfeksiyonları arasında bir ilişki olabileceği ortaya konmuş. Teoriye göre bebek emdiğinde ya da yutkunduğunda kulağının arkasında bir basınç değişimi olur. Bu da sıvıların orta kulağa yönelmesine yol açar. Böylece enfeksiyon durumu ortaya çıkar.
• Uzun süreli emzik kullanımı diş sorunlarına yol açabilir. Yaşamın ilk birkaç yılındaki normal emzik kullanımı uzun süreli diş problemlerine neden olmaz. Ancak daha uzun süreli kullanım çocuğun dişlerinin ve ağzının şeklinin bozulmasına yol açabilir.
Çocuğun en geç 2 yaşına geldiğinde emzik kullanmayı bırakması tavsiye edilir.
Emzik kullanırken dikkat edilmesi gerekenler
Emzik kullanımında ebeveynlerin dikkat etmesi gereken bazı noktalar, sonradan doğabilecek sorunlara önlem olarak düşünülmelidir.
Pek nedir bunlar?
• Bebeğin anne sütüyle beslenme düzeni oturana kadar bebek emzikle tanıştırılmamalıdır. Bebeğinizin erken bir dönemde emzik ihtiyacı içinde olduğunu düşünüyorsanız mutlaka doktorunuzla görüşün. Erken emzik kullanımındaki tek istisna, hastane sürecindeki prematüre bebekler ya da hasta bebeklerdir. Bu bebekleri rahatlatmak amacıyla erken dönemde emzik kullanımına ihtiyaç duyulabilir.
• Bebeğinize emzik sunmadan önce bebeğin aç, yorgun ya da stresli olup olmadığını kontrol edin. Öncelikle bu ihtiyaçları gidermeye çalışın.
• Bir emziği ilk kullanımından önce mutlaka kaynamış suda 5 dakika bekletin. Emziğin soğuduğundan emin olduktan sonra bebeğe verin. Her kullanımdan sonra emziği sıcak suda yıkayın. Emziği kesinlikle kendi ağzınıza sokup temizlemeye çalışmayın. Bu tutum, sizdeki mikropların bebeğe geçmesine yol açabilir.
• Bebeğinize vermeden önce emzikte herhangi bir çatlak, yırtık olup olmadığına bakın. Böyle bir durum varsa o emziği hemen atın. Bebeğe ilaç (ağrı kesici, antibiyotik ya da vitamin gibi) verdikten hemen sonra sakın emzik sunmayın. Çünkü bazı ilaçlar emziğin içindeki materyalin bozulmasına yol açabilir.
• 2 ayda bir emzik değiştirin.
• Emziği asla şeker, bal veya pekmeze batırmayın. Bu, bebeğinizin dişlerine zarar verecek bir yaklaşımdır. Özellikle bal, bebeklerde bir tür gıda zehirlenmesi olan botülizme yol açar.
• Emziği asla bebeğinizin boynuna takmayın. Boğulma ya da ölüme yol açabilir. Bunun yerine kullanımı güvenli klipslerden edinebilirsiniz.
• Asla biberon emziği veya başka maddeleri kullanarak kendi emziğinizi üretmeye kalkışmayın. Bunun da boğulma ve ölüm gibi çok ciddi sonuçları olabilir.
• Bebeğinizin ağzında emzikle emeklemesine, yerde sürünmesine izin vermeyin.
• Emziği yalnızca bebeğiniz konfor ihtiyacı içinde olduğunda verin. Bebeğin tüm gün ağzında emzikle durması konuşma ve diş sorunlarına yol açabilir.
• Bebeğin emziği çiğnemesine izin vermeyin. Emzik parçalanabilir ve parçalar bebeğin boğazına kaçabilir.
Emzik seçiminde dikkat edilmesi gerekenler
Emzik seçimi önemli.
Kullanılan malzeme, emziğin şekli gibi konularda dikkat etmeniz gerekenleri sıraladık:
• Boğulma tehlikesine karşı kırılmaz ve tek parça halindeki emzikleri seçin. İki parça halindeki emzikler parçaların birbirinden ayrılması durumunda hayati tehlike yaratabilir.
• Emzik seçimini bebeğin içinde bulunduğu aya göre yapın. Bebeğin yenidoğan olması, prematüre olması ya da diş çıkarma döneminde olması emzik seçimini etkiler.
• Emziğin şekli, bebeğin burun deliklerini kapatacak şekilde olmamalıdır.
• Emziğin bulaşık makinesinde yıkanabilir olması kolaylık sağlar.
Kullanılan malzemeye göre emzik çeşitleri ise şöyledir:
Silikon Emzik
Bir yaş öncesi ve henüz diş çıkarmamış bebeklere önerilir.
Formu anne memesini andırdığı için ilk kez emzik kullanacaklarda adaptasyonu kolaylaştırır.
Kauçuk Emzik
Diş çıkarma döneminde bebeğin ısırma eğilimi artar.
Kauçuk, keskin darbelere dayanıklı olduğundan diş çıkarma dönemindeki bebeklere önerilir.
Ancak temizlik esnasında suyla teması kauçuğun formunu daha çabuk bozar.
Bu nedenle silikon emziklere kıyasla daha sık değiştirmek zorunda kalabilirsiniz.
Lateks alerjisi yapabilir böyle durumlarda kullanımı kesilmelidir.
Damaksız Emzik
Düz formu nedeniyle 1 yaşından küçük bebeklere önerilir.
• Emmekte problem yaşayan bebeklerin yutmaya alışmasını sağlar.
• Prematüre bebeklerde emme fonksiyonunu geliştirir.
Damaklı Emzik
1 yaşından büyük bebeklere önerilir.
Bebekte diş yapısının bozulacağı endişesine kapılırsanız ortodontik emzikleri inceleyin.
Ortodontik Emzik
Baskıyı diş ve diş etlerine eşit şekilde dağıtır. Bu da ortodontik emzikleri terich edilir hale getirir.
Güvenli emzik kullanımı
Güvenli emzik kullanımı için ipuçları hazırladık. Bebeğinizin sağlığı için bu ipuçlarına çok dikkat edin.
• Tek parça halinde olmayan emziklerden uzak durun. İki parçalı emzikler parçaların birbirinden kopması durumunda boğulmaya yol açabilir.
• Pamukçuk ya da bakteriyel enfeksiyon riskine karşı emzikleri her gün temizleyin. Üreticinin talimatlarını takip edin. Bazı emzikler bulaşık makinesinde yıkanabilir. Ya da siz emziği sabunlu sıcak suda yıkayabilir ve çok iyi durulayabilirsiniz.
• Emziği hiçbir şekilde bebeğin boynuna takmayın. Emziğin ucunu bir klipsle beşik, oto koltuğu, karyola ya da ana kucağı gibi yerlere iliştirmeyin. Boğulma riskine karşı dikkatli olun.
• Biberon şişesinin memesini kesinlikle emzik olarak kullanmayın. Boğulma riski ortaya çıkabilir.
• Emziği bebeğin içinde bulunduğu aya göre seçin. Emziği ağzına küçük gelen daha büyük bir bebek, emziği yutup boğulma riskiyle karşı karşıya kalabilir.
• Emziği çatlak, yırtık gibi durumlar için mutlaka kontrol edin. Rengi atan, malzemesi zarar gören emziği çöpe atın.
• Çocuğunuzun dişleri çıktığında düzenli diş kontrollerini yaptırın. Diş hekimine çocuğun emzik kullanımını anlatın ve emziği bırakmak konusunda bilgi alın.
Emziği bırakmak için en doğru zaman
Bebek emzik kullanmaya ne kadar uzun süre devam ederse, emziği bırakması da o kadar uzun sürebilir.
Bebek emziği en rahat 6-7 aylık olduğunda bırakabilir.
Bir hafta içinde azaltarak bebeği hiç emzik kullanmaz hale getirebilirsiniz.
Amerikan Pediatri Akademisi ve Amerikan Aile Hekimleri Akademisi kulak enfeksiyonu gibi riskleri önlemek amacıyla emzik kullanımının 6 ay civarında bırakılmasını önerir.
Ancak bu bir kural değildir. Çünkü emzik stresi azaltmak konusunda etkili bir çözümdür. Ve bazı ailelerin tercihidir.
9. aydan sonra bebekler emziklerine karşı duygusal bağlılık geliştirirler. Yani emzik vermediğinizde bebeğin protestolarıyla karşılaşabilirsiniz.
Çoğu çocuk 2 yaş civarında emziği bırakmaya hazır hale gelir. Daha uzun süreli emzik kullanımının fiziksel ve duygusal sağlık üzerinde olumsuz etkileri olabilir.
Emzik nasıl bırakılır?
Bebeği yaklaşık 2 yaşında sütten keserken belli bir strateji uyguladınız ya da uygulamayı planlıyorsunuz değil mi?
Aynısı 2 yıl boyunca bebeği sakinleştiren, dolayısıyla bebeğin duygusal bir yakınlık içinde olduğu emziği bırakmak için de geçerli.
• Bebeğin emzik kullanımını sınırlayın. Emziği sadece uyku zamanı ve rahatlamak istediğinde bebeğe sunun.
• Çocuğunuzu sürece dahil edin. Emziği özgür bırakmak üzere bir hikaye yazın ve emziği birlkte atmak için çocuğunuzu teşvik edin.
• Çocuk emzik emmediğinde onu yüceltin. Ona büyümekte olduğunu ve onunla gurur duyduğunuzu söyleyin. Ona sarılın, onu kucaklayın.
• Çocuğunuzun duygularını ifade etmesine izin verin. Üzgün ya da kızgın ise onu anlamaya çalışın, duygusal destek verin. Ona sarılın, sevginizi gösterin.
• Çocuğunuz emzik kullanmak konusunda ısrar ederse, pes etmeyin. Emzik kullanmak için büyüdüğünü hatırlatın.
• Emzik kullanmayı bırakan hayvanların ya da başka çocukların hikayelerini anlatın.
• Emzik yerine sakin, rahatlatıcı deneyimler koyun. Örneğin birlikte müzik dinleyin, kitap okuyun.
Emzik kullanımına alternatif doğal yöntemler
Bazı bebekler emzik kullanmak için çok istekliyken bazıları ne yaparsanız yapın emzik kabul etmeyebilir.
Ya da emziği bıraktınız.
Bu durumda bir sakinleştirme aracı olarak gördüğünüz emziğin yerine ne koyabilirsiniz?
Aslında bildiğiniz yöntemler bebeğinizi rahatlatmak, aranızda bağ kurmak için hazır bekliyorlar.
• Masaj
• Yumuşak müzik
• Sallama
• Sh Sh sh sesini çıkarmak
• Bebeği giymek
• Ten tene temas
• Ve tabii ki annenin memesini emmek
Düşüncelerini ve deneyimlerini benimle paylaşan okuyucularım içeriklerimi zenginleştiriyorlar. Önerilerinizi başka insanlara ulaştıracağım için katılımız beni mutlu edecek. Tekrar görüşmek dileğiyle…
Kaynaklar: todaysparent.com, mamanatural.com, caringforkids.cps.ca, verywellfamily.com, thebump.com, aap.org, cochranelibrary.com, mayoclinic.org, parents.com
