Uyku konusu önemli.
Hem bebek hem de ebeveyn için.
Sağlıklı bir uyku sürecinin insan bedeni üzerindeki etkileri muazzam.
Ebeveyn zaten öncelikle bebeğin sağlıklı büyümesi ve gelişimi için uyku konusuna kafa yoruyor.
İkinci olarak da kendi fiziksel, zihinsel ve ruhsal sağlığı için.
Bu yazıda uyku konusunda biraz daha derinleşiyor, uyku döngülerini araştırıyoruz. Çünkü bir bebeğin uykusunu anlamanın yolu uyku döngülerini bilmekten geçiyor.
Yazıda farklı uzman görüşleri bulacaksınız. Pediatrik uyku konusunda dünyaca bilinen bir uzman olan ancak uyku eğitimi konusundaki yaklaşımı bazı çevrelerce çokça eleştirilen Dr. Richard Ferber bu uzmanlardan biri.
Bu yazıda Ferber’in bebek uyku süreleri gibi uyku ile ilgili araştırma sonuçları var. Bilgiler Türkçe’ye çevrilmiş olan Çocuklarda Uyku Sorunları ve Çözümleri kitabından.
Diğer uzmanımız Doğal Ebeveynlik denince akla ilk gelen isim olan Aletha Solter. Bilinçli Bebek kitabı bebekleri anlamak konusunda sağlam bir kaynak.
Bir de tabii Uyku Kılavuzu var. Uyku ve bebek ilişkisiyle ilgili çok fazla bilgiye ulaşacağınıza eminiz. İyi okumalar…
Yenidoğan Bebek Kaç Saat Uyur?
Yenidoğan bir bebek 24 saat içinde yaklaşık 16 saat uyur. Boston Çocuk Hastanesi Pediatrik Uyku Bozuklukları Merkezi Direktörü Dr. Richard Ferber’e göre tipik aralık 14-18 saattir.
Bazı bebekler daha az ya da daha uzun süreyle uyuyabilir.
Bebeğin ilk aylarda yaşamı uyku-beslenme döngüsünde geçer. Bu nedenle tek bir uyku süresi en fazla 2-3 saat olur. Çünkü bebek çabuk acıkır.
Yenidoğan Bebeğin Uyku Döngüsü
Yenidoğan bebeğin 2 uyku evresi vardır: Aktif (hızlı göz hareketi-REM) uyku ve sakin uyku (Non-REM).
Aktif uykuda bebeğin beyni gün boyu kaydettiklerini işleme sokar. Böylece bebeğin bilişsel ve fiziksel becerileri gelişir.
Bebek uykuya dalar dalmaz REM uykusuna (aktif uyku) girer. Bu aşamada bebek kolaylıkla uyandırılabilir.
Yaklaşık 20 dakika sonra bebek sakin uyku fazına geçer. Bebek otomobil koltuğunda ya da pusetinde uyuyakaldıysa, yatağa taşımak için en uygun zaman derin uyku zamanıdır.
Yenidoğan bebeğin bir uyku döngüsü yaklaşık 45-50 dakikadır.
Bebek 3 aylık olduğunda ilk önce Non-REM aşamaya geçer. Bebeğin uykusu artık bir yetişkininkine benzemek üzere farklı bir aşamaya doğru evrilir.
Yenidoğan Bebek Neden Çok Uyur?
Yenidoğan bebek günde ortalama 16 saat uyur.
Çünkü büyümesi ve gelişmesi için uykuya ihtiyacı çoktur. Çabuk yorulur. Çabuk acıkır. Ve tüm ihtiyaçları acildir.
Bu yüzden yenidoğan dönemi, bebeğin anne karnı dışındaki ortama uyum çabaları ve hızla devam eden gelişim süreciyle hem bebek hem de ebeveynleri için yoğun ve heyecanlıdır.
Yenidoğan İçin Uykunun Önemi
Uyku gelişimin temel taşlarından biridir.
- Bebeğin beyin gelişiminin büyük bölümü uyku esnasında gerçekleşir.
- Bebeğin beyni gün boyunca öğrendiklerini uyku esnasında düzenler.
- Uyku azlığı gelişimsel sorunlara neden olabilir.
- Uyku bebeğin beslenmesini, davranışlarını, tepkilerini vs. belirler: İyi uyuyan bebek daha iyi beslenebilir. Sakinleştirmesi daha kolaydır. Bebek daha uyumlu bir hal içinde olur.
Yenidoğanda Uyku
Yenidoğan bebekler günün büyük bölümünü uykuda geçirir.
Ancak her bir uykunun süresi birkaç saati geçmez.
İşte ironi de burada yatar. Bebek günün büyük bölümünü uykuda geçirse de kısa aralıklarla uyuyup uyandığından ebeveynler için uygun saatlerde uyumaları mümkün olmaz.
Bu durum da uykuyu, yenidoğan bakımının en zor bölümü haline getirir.
Düzensiz bir programla ilerleyen günün sonunda ebeveyn hem yorgundur hem de endişeli: Bu bebek az mı uyudu çok mu?
Çoğu yenİdoğan bebek gece ve gündüz yaklaşık 8’er saat uyur.
çoğu bebek en fazla
3 saatte bİr beslenmek İçİn uyanır.
MedicalNewsToday’de yayımlanan makaleye göre yenidoğan bebekler için verilen uyku süreleri aslında çok geniş bir aralıkta.
Çünkü bazı bebekler sadece 11 saat uyurken bazılarının uykusu 19 saate kadar çıkabiliyor.
Ayrıca bir bebek hasta olduğunda ya da günlük rutinlerinde bir değişim olduğunda daha fazla ya da daha az uyuyabiliyor.
Uzmanlar yenidoğan ve uyku konusunda dikkat edilmesi gereken temel noktalardan birinin bebeğin tek seferde 3 saatten fazla uyumasına izin vermemek olduğunu söylüyor.
Yani bebeğin uykusu 3 saati doldurduysa uyandırmanızı öneriyorlar. Çünkü bebeğin karnını doyurması gerekiyor.
- Bu kadar küçük bir bebeğin midesi de küçük olduğundan,
- Bebek beslenirken hemen yorulduğundan, beslenmeyi de kısa sürede bitirir.
Gelişimsel açıdan özellikle ilk haftalarda bu uyku-yemek döngüsü çok önemli.
Ancak,
- Bebeğiniz tek seferde 3 saatten fazla uyumaya meyilli bir bebekse,
- Bebek doğum kilosuna ulaştıysa,doktorunuzla bebeğin uykudan uyandırılmasının gerekliliğini tekrar görüşün.
Bebeğim Fazla mı Uyuyor?
Arada sırada normalden fazla uyuyan bir bebek için, ortada başka semptomlar yoksa, endişe etmeye gerek yok.
Sağlıklı bir bebek,
- Büyüme atağı
- Soğuk algınlığı
- Aşı
- Solunum yolundaki küçük bir enfeksiyon nedeniyle günlük uyuduğu uykudan fazlasını uyuyabilir.
Yukarıdaki durumlar ve bebeğin genel hali sizde kaygıya neden oluyorsa mutlaka doktorunuzla iletişime geçin.
MedicalNewsToday makalesinde bazı bebeklerin,
- Sarılık
- Yetersiz beslenme nedeniyle de fazla uyuduğunu anlatıyor.
Sarılık konusunda detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Yeterli beslenemeyen bebekler susuz kalabilir, kilo kaybı yaşayabilir ve halsizleşebilir.
Anne sütüyle ya da formül mamayla beslenip yeterli besin alamayan bebeklerde durum şöyledir:
- Bebek uykulu bir haldedir, tepkisizdir.
- Günde 4 bezden daha az sayıda bez ıslatırlar.
- Beslenme seansı sonrası rahatlamış görünmezler.
Çok nadir durumlarda bebeğin tıbbi bir nedenle fazla uyuması mümkün olabilir. Örneğin solunum ve kalp sorunları uykuyu ekileyebilir.
Bu arada prematüre bebeklerin uyku düzenlerinin normal doğum zamanında dünyaya gelen bebeklerden farklı olduğunu unutmayın. Prematüre bebeklerle ilgili daha fazla bilgi için Prematüre Bebek Nedir?
Bebeklerin Uyku Döngüsü Ne Zaman Uzar?
Bebeklerin uyku döngüsü yaklaşık olarak 6. ayda uzar.
Çoğu uzmana göre 6. ay itibariyle bir bebek gece boyu uyumaya psikolojik olarak hazırdır.
Bu konuda daha fazla bilgi vermeden önce konuyu anlayabilmek için uyku döngüsü ne demek, bakalım.
Ardından bir bebeğin uyku döngüsü nasıldır, ne kadar sürer ve ne zaman uzar konusuna geri dönelim.
Uyku Döngüsü Nedir?
Uyku, belirli bir düzen içinde birbirini izleyen ve tekrarlayan değişik evreleri içerir. Bunlar,
- hızlı göz hareketlerinin olduğu REM (rapid eye movement) ve
- göz hareketlerinin yavaş olduğu ya da kaybolduğu Non-REM evreleridir.
Bu evreler gecede birkaç kez tekrarlanır. Tüm evrelerin bir sefer gerçekleşip tamamlanması bir uyku döngüsünü oluşturur.
Non-REM: Kendi içinde uykunun derinliğine bağlı olarak 4 bölüme ayrılır.
- Uyanıklıktan uykuya 1. Non-REM evresiyle geçilir. Bu evrede kaslar gevşemeye başlar. Uyku sürecinin yaklaşık % 5-10’luk bölümünü oluşturur.
- 2. Non-REM evresi beyin dalgalarının daha yavaşladığı bir evredir. Derin uykudan önceki hafif uykudur. Beyin dalgaları teta dalgaları olarak yayılım yapar. Uyku sürecinin yaklaşık % 45-55’ini oluşturur.
- 3. ve 4. Non-REM evreleri derin uyku olarak bilinir. Beyin artık delta dalya boyundadır. Yani beyin aktivitesi çok daha yavaştır, nabız ve solunum hızı azalır, vücut ısısı düşer, kaslar iyice gevşer. Dinlendirici etkisi en çok olan iki evredir. Uyku sürecinin yaklaşık % 15-20’lik kısmını oluşturur.
REM Evresi: Uykuya daldıktan yaklaşık 90 dakika sonra ilk REM evresine girilir.
- Rüyaların büyük bölümünün görüldüğü evredir.
- Merkezi sinir sistemi, diğer sistemler ve metabolizmanın uyanıklığa yakın faaliyet gösterdiği evredir.
- Gözler hızla hareket eder.
- Bu evrede göz ve solunum kasları dışında diğer tüm kaslar gerginliğini kaybeder. Zaten aksi durumda rüya sırasında hareket ederdik.
- Yetişkinlerin toplam uyku sürelerinin yaklaşık yüzde 20-25’lik kısmını oluşturur.
REM evresiyle beraber yetişkinlerde uykunun ilk döngüsü (siklus) tamamlanır. Bir uyku döngüsü, yaklaşık 90-120 dakika arasındadır.
Kişiden kişiye değişmekle beraber, bir gece uykusu yaklaşık 4 uyku döngüsünden oluşur. Daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Buraya kadar yetişkinlerde durumu anlattık.
Bebeklerde durum daha farklı.
Bebeklerde Uyku Döngüsü
Dr. Richard Ferber, “Çocuklarda Uyku Sorunları ve Çözümleri isimli” kitabında bebekte uyuma düzeninin doğum öncesinde gelişmeye başladığını anlatıyor.
Ferber’e göre REM evresi (aktif uyku) 6-7. ayda fetüste oluşur. Bir ay sonra Non-REM (sakin uyku) evre ortaya çıkar.
Gebeliğin 8. ayında her iki evre de gelişmiş olur.
REM uykusu bebeğin ilk gelişim aşamalarında çok önemlidir ve yaş ilerledikçe önemi azalır.
Bakalım Ferber bebek ve çocuklarda uyku döngüsüyle ilgili daha ne bilgiler veriyor:
YENİDOĞANDA DURUM
Yetişkinlerde 90-120 dakikada tamamlanan bir uyku döngüsü, bir bebeğin ilk aylarında (0-3 ay) 45-50 dakikada bir tamamlanır.
Bu nedenle bazı bebeklerin öğle uykusu yaklaşık 45 dakika sürer. Bebek bir döngüyü tamamlar ve uyanır, tekrar uykuya dönemez.
Bebeklerin uyku döngüsünün büyük kısmı aktif uykuda geçer. Ve 45 dakikalık uyku döngüsünü tamamladıktan sonra hafif uyanıklık yaşadıkları geçişleri yetişkinlerden daha sık deneyimlerler.
Yenidoğan bir bebek günde ortalama 9 saatini REM evresinde geçirir. Bu nedenle uykuları ağır değildir ve kolay bölünür.
Yaklaşık 5 yaşında REM uykusu süresi ortalama 2 saate düşer.
Zamanında doğan bebeğİn
bİr uyku döngüsünün
yaklaşık % 50’sİ REM, % 50’sİ Non-REM’dİr.
Erken doğan bebeklerde uykunun % 80’i REM’dir.
Yenidoğan bebek uyur uyumaz REM evresine geçer. (Ferber kitabında yaşamın ilk aşamalarında REM’in neden baskın olduğunu bilmediklerini söylüyor. Ancak sakin uyku yani Non-REM için belirli bir beyin gelişimi gerektiğini bildiklerini anlatıyor.)
3. ayda bebek, önce Non-REM evreye geçmeye başlar ve bundan sonra hep böyle devam eder.
Yenidoğan bir bebek günde yaklaşık 16 saat uyur. Ve her bir uyuma birkaç saati geçmez.
20 dakika-5 saat arası sürebilen uyku, REM uykusuyla başlar. Ve her uykunun süresine bağlı biçimde REM ve Non-REM evrelerden geçer.
Bebek birkaç saat iyi uyusa da kısa uyanışlar görebilirsiniz.
İlk zamanlarda bebekte düzenli uyku döngüleri olmaz.
Yenidoğan bebekte 24 saat içinde çeşitli zamanlarda kısa ve uzun uyku süreleri olabilir.
3. AYDA DURUM
Bebek 3 aylık olduğunda uyur uyumaz ilk önce Non-REM evreye geçer. Ve bundan sonra da hep böyle olur.
3-4 aylık bebek günde yaklaşık 13 saat uyur.
Gündüzleri 3 kestirme düzenine döner.
13 saatlik uykunun 2/3’ü gece olur.
Bebek gündüz ve gece farkını algılar.
Bebek artık gece beslenmesinden sabah beslenmesine kadar uyuyabilir.
6. AYDA DURUM
Dr. Ferber 6. ayda hemen hemen bütün bebeklerin uykularının düzene girdiğini ve gece uykularının süresinin uzadığını söylüyor.
Yani bilimsel olarak normal gelişim gösteren bir bebek 6. ay itibariyle “iyi uyumaya” başlar.
Ferber burada da düzen konusunun her çocuğa göre değişebileceğini söylüyor.
Gece uyanmaları zamanla ortadan kalkabilir. Bazı bebekler birdenbire tüm gece uyumaya başlar, sanki gece beslenmelerini aniden unutur.
Ne var ki bazı bebeklerde durum farklıdır.
Ferber, her halükarda 3-6 ay arasında bebeğin gece daha iyi uyumaya başladığını söylüyor.
6 aylık bir bebek gece vakti ortalama 12-13 saat uyur.
Gece uykusunda kısa süreli uyanmalar olabilir.
Bebek gündüzleri iki kez 1 veya 2 saat kestirir.
Gündüz kestirmelerinin biri sabah, diğeri öğleden sonra gerçekleşir.
6. ayda genellikle akşamüstü uykusu kalmaz.
1 YAŞINDA DURUM
Bebekler büyüdükçe gündüz uykusuna duydukları ihtiyaç azalır.
Uyanık kaldıkları süre uzar.
Gece uykuları daha uzundur ve geceleri daha az uyanırlar.
1 yaşındaki çocukların çoğu günde toplam 12 saat uyur.
12 saatlik günlük uykunun 9-10 saati gece uykusudur.
Bu yaştan sonra birçok çocuk sabah uykusunu bırakır.
Kalan gündüz uykusu genellikle öğle yemeğinden sonradır.
Çocuk artık daha uzun sürelerle uyanık kalır. Bu da gündüz ve gece uykuya geçişi kolaylaştırır.
ÖNEMLİ NOT:
Dr. Ferber dahil neredeyse tüm uzmanlar uyku gereksinimlerinin her çocuk için farklı olabileceğini söyler. Uyku ile ilgili verilen rakamları okurken lütfen bunların yaklaşık ve ortalama değerler olduğunu unutmayın. Çocuğunuzun durumunu onun özelinde bir uzmanla değerlendirin.
Bebek, çocukluğa geçerken
uyku döngülerİnİn süresİ (3 yaş İtİbarİyle) 45-50 dakİkadan 90 dakİkaya yükselİr.
REM uykusunun toplam süresi ve toplam uykudaki REM uykusu süresi oranı azalır. Ve sonunda yetişkin değerine ulaşır.
Uyku Döngüsü Gelişiminde Hangi Faktörler Etkilidir?
Uyku uyanıklık döngüsü gelişimini aşağıdaki faktörler etkiler:
- Gün içi şekerlemeler (uzun/kısa gündüz uykuları)
- Uykuya gidiş saatlerinin düzenli olması
- Düzenli uyku öncesi ritüelleri
- Çocuğun uyku döngüleri arasında uyandığında kendini sakinleştirmesine yardımcı olabilecek araçlar. Örneğin uyku arkadaşı bir oyuncak.
- Uyku odasının temiz havası
- Uyaranların ortamdan uzaklaştırılmış olması
Bebeklerin Uyku Düzeni Nasıl Olmalı?
Bebeklerin uyku düzeni, bebeğin yaş ve gelişimine göre değişiklik gösterir.
0-3 ay arası bebeğin ihtiyaçları ile 6-9 ay arası bebeğin ihtiyaçlarının aynı olması beklenemez.
Gerçi temel ihtiyaçlar hep aynı: Ebeveyn şefkati ve sevgisi, yetişkinlerin duyarlı tepkileri, görülmek ve duyulmak.
Biz burada bebeklerde uyku düzeninin nasıl olması gerektiğini araştıracağız.
Çıkış noktamız da sağlıklı bir bebek için olması gereken ortalama değerler. Lütfen bebeklerin uyku düzeninde pek çok faktörün etkili olabileceğini, her bebeğin bu nedenle aynı olmadığını hep hatırınızda tutun.
2-3 AYLIK BEBEKLERDE UYKU DÜZENİ
Bu dönemdeki bir bebek günde yaklaşık 16 saat uyur. Bazı bebeklerin 18 saate kadar uyuduğu da bilinir.
- Uyku döngüsü ortalama 45-50 dakika arasındadır.
- Her bir döngü aktif uyku ve sakin uykudan oluşur.
- Bebek aktif uyku sırasında hareket eder ve ses çıkarır.
- Bebek sakin uykuda derin uyur.
- Her uyku döngüsünün sonunda bebek çok kısa bir süre için uyanır (1-2 saniye ile 1-2 dakika arasında). Bebek bu arada ağlayabilir, mırıldanabilir ya da inleyebilir. Bu dönemdeki bir bebeğin bir sonraki uyku döngüsü için yatıştırılmaya ihtiyacı olabilir.
- Yaklaşık 2-3. ayda bebeğin gece ve gündüz uyku düzeni oluşmaya başlar. Bu da bebeğin geceleri daha fazla uyumaya meyilli hale geldiğinin habercisidir.
- 3. ay civarında bebeğin uykusu değişir.
- Uyku döngüsünde evrelerin süresi uzar.
- Bu değişiklikler bebeğin daha az uyanması ve uyku döngüleri arasında uyandığında kendi kendini yatıştırabilmesi anlamına gelebilir.
- 3. ay civarında bir bebeğin gece uykuları uzayabilir. Örneğin tek seferde yaklaşık 4-5 saat uyuyabilir.
3-6. AY UYKU DÜZENİ
Bu dönemdeki bir bebeğin 15-16 saat uykuya ihtiyacı vardır. Ancak ortalama uyku süreleri bu dönemde genellikle 13 saat civarıdır.
- Bu dönemde bebek gündüzleri 2-3 kez kestirebilir. Bazen tek bir gündüz uykusunda 2 saate kadar uyuyabilir.
- Daha uzun sürelerle gece uykusu uyuyabilir. Hatta bebek 6. aya geldiğinde 6 saat kesintisiz uykuya geçebilir.
- Ancak bu dönemde de en çok uyuyan bebeğin bile gece en az 1 kere uyanmasına hazırlıklı olmalısınız.
6-12 AY UYKU DÜZENİ
Bebekler büyüdükçe daha az uyumaya başlar.
Bebek 1 yaşına geldiğinde günde yaklaşık 12 saat uyumaya başlar. Ancak 14-15 saat uykuya ihtiyacı vardır.
- Yaklaşık 6. aydan itibaren bebek geceleri daha uzun süreyle uyumaya başlayabilir.
- Bebek akşam 18-20 arası gece uykusu için hazırdır.
- Genellikle uykuya dalış süresi 30 dakikanın altındadır.
- Bu dönemde bebeğin uyku döngüleri yetişkinlerin uyku döngülerine en yakın hali alır. Ki bunun anlamı geceleri daha az uyanmaktır.
- Bebek gece hiç uyanmayabilir. Ya da eskiye göre daha az uyanır.
- 8. ayda çoğu bebek gece uyandığında kendi kendine uykuya dalabilir. Ancak buna alışmamış ya da gece beslenmeleri devam eden bir bebek için bu pek de mümkün değildir.
- Bu dönemde gündüz uykuları 1-2 arasındadır. Bazı bebekler her bir gündüz uykusunu 1-2 saat uyuyabilir ancak çoğu bebekte gündüz kestirmesinin süresi 1 saatten azdır.
6-12 AY ARASI UYKU DÜZENİNİ NELER ETKİLER?
Yaklaşık 6. ayda bir bebek uykuyu geçişini etkileyebilecek yepyeni beceriler geliştirir.
- Bebek çevresiyle çok ilgilidir. Ortamda ilginç bir durum varsa, uykuya dalmamak için çaba gösterir. Fazla ses ve ışık bebeği uyanık tutabilir.
- Emekleme başladığında bebeğin uyku alışkanlıklarının da değişmeye başladığını gözlemleyebilirsiniz.
- Bebek bu dönemde gözüyle görmediklerinin de var olduğunu öğrenir. Örneğin odadan çıktığınızda, evin başka bir yerinde olduğunuzu bilir. Ve sizi çağırmak için ağlar, sesler çıkarır.
- Ayrılık kaygısı bu dönemde bebeğin daha zor uykuya dalmasına ya da geceleri daha çok uyanmasına neden olabilir. Çünkü uykuya daldığında yanında olmayacaksınızdır.
Bebek Uyku Kılavuzu’nda da bu konuya dair bilgiye ulaşabilirsiniz.
Bebekler Kaç Dakikada Uykuya Dalar?
Bebeklerin derin uykuya dalması yaklaşık olarak 20 dakika sürer.
Bunun nedeni de bebeklerin uyku döngüsünün yapısıdır.
Bebek uyku döngüsü yetişkinlere göre kısadır. Yani bir yetişkinin bir uyku döngüsü 90-120 dakika sürerken bebeklerde bu süre 45-50 dakikadır.
Yenidoğan bebek uyur uyumaz REM aşamasına geçer.
REM, aktif uyku olarak bilinen evredir. Bebek bu evredeyken gözleri göz kapakları altında hareket eder, seğirmeler ve nefes düzensizlikleri görülür. Bazen bebek gülümser.
Bebeğin sakin uykuya yani daha derin uykuya geçişi, yaklaşık 20 dakika sonra gerçekleşir.
Bebek gözlerİnİ kapattıktan
5-20 dakİka sonra uyanırsa,
derİn uykuya dalamamıştır.
Erken doğan bebeklerde uykunun yüzde 80’ini, normal doğumda zamanında doğan bebeklerde de uykunun yüzde 50’sini REM evre oluşturur.
Bebek 3. ayında ilk önce Non-REM evreye geçmeye başlar ve bundan sonra da hep böyle olur.
Bebekler Kaç Saat Uyumalı?
Bebeğin kaç saat uyuması gerektiğini yaşı ve daha birkaç faktör belirler.
Aşağıda belli ay aralıklarındaki bebeklerin kaç saat uyuması gerektiğini bulacaksınız.
Lütfen bu bölümü okurken her bebeğin farklı olabildiğini, bazı bebeklerin daha az ya da daha fazla uyuyabildiğini unutmayın.
Bebeğinizin yetersiz uyuduğunu düşünüyor ve bu durumun gelişimini etkilediğini düşünüyorsanız, mutlaka doktorunuzla görüşün.
0-3 Ay Arası Bebekler
Yenidoğan bebeklerin günde 16 saat uyuması beklenir. Daha az ya da daha fazla uyuyan bebekler vardır. Bu dönemdeki bir bebek için tipik aralık 14-18 saattir.
Her bir uyuma birkaç saati geçmez (2-3 saat). Çünkü bebeğin en fazla 3 saatte bir beslenmesi gerekir.
Gece ve gündüz uykularının sayısı bebeğe göre değişir. Yenidoğan ile 3 ay arası bebeklerden belli bir uyku düzeni beklenmez.
3 aylık bebeklerin toplam uyku süreleri 13 saattir. Gündüzleri 3 kez kestirirler.
4-6 Ay Arası Bebekler
4-6 ay arası bir bebek en az 12-14 saat arasında uyumalıdır.
Bu dönemdeki bir bebeğin gece uykusu kesintisiz 5-6 saat olabilir.
6. ayda bebeğin gündüz kestirmeleri 2-3’e düşer. Bu dönemde bebeğin uykusu da düzene girer. Bebek 6. ayda en az yaklaşık 12-13 saat uyumalıdır. Ve bu uykunun büyük bölümü gece uykusudur.
7-11 Ay Arası Bebekler
Bu dönemdeki bebekler yaklaşık 12 saat uyumalıdır.
Gündüz kestirmelerinin sayısı genellikle 2’dir.
Prematüre bebekler ve uyku
Prematüre bebeklerin uykuları normal doğum zamanında dünyaya gelen bebeklerden farklıdır.
Prematüre bebekler uykularının yüzde 80’inde REM uykusundadır. Sakin uykuda kısa süre kalırlar.
Toplam günlük uyku süreleri 22 saate kadar çıkabilir. Bu durumu belirleyen elbette hangi haftada dünyaya geldikleridir.
Beslenmek için daha sık uyanırlar.
Prematüre bebeklerin uykularının belli bir düzene oturması diğer bebeklere göre daha uzun bir zaman alır. Bazı kaynaklar bu sürenin 10-12. ayı bulabileceğini söylüyor.
Beslenme yöntemi ve uyku
Beslenme yöntemi de bebeğin geceleri uyanma sıklığı ve uyku süreleri üzerinde etkili bir faktördür.
Anne sütüyle beslenen bebekler daha çabuk acıkır. Çünkü anne sütü, bebeğin henüz olgunlaşmamış sindirim sistemi için rahat bir besindir. Yani bebek anne sütünü kolay hazmeder. Bu nedenle daha çabuk acıkır ve beslenme ihtiyacıyla uyanabilir.
Formül mamayla beslenen bebekler daha uzun süreyle uyur. Çünkü bebeğin formül mamayı sindirmesi zaman alır. Yani daha uzun süreyle tok kalır. Fakat buradan formül mamanın bebeğin toplam uyku süresini etkileyen sihirli bir formül olduğu anlamı çıkmasın.
Çünkü ister formül mama ister anne sütü, bebek günlük toplamda aynı sürede uyur.
İlk 3 ay bebekte bir uyku düzeni oluşturmak için uygun bir zaman değildir.
Bebeğin yaşamı uyku ve yemek döngüsünde geçer.
Bebek ancak 3 aylık olduğunda uykusu biraz düzene girer.
Bebeklerde Uyku Saati
Bebeklerin aylarına göre uyku süreleri ve uyku düzenleri farklıdır.
Buna bir de her bebeğin ve aile düzeninin farklı olabileceğini ekleyin.
Gerçekten herkes için geçerli uyku süreleri ve uyku düzeni vermek mümkün değil.
Ancak araştırmalara göre ayına göre bebeklerde ideal uyku süreleri ile uyku saatleri şöyle olabilir demek mümkün.
Aşağıdaki tabloda bebeğin ayına göre ihtiyacı olan ideal uyku sürelerini bulacaksınız.
Ardından bir bebek için ayına göre ideal uyku düzeni saatlerini göreceksiniz.
Lütfen bebeğiniz bu saatleri yakalayamadı ya da bu düzenleri oluşturamadık diyerek kendinizi hırpalamayın. Kendi düzeninize dair bir mutsuzluğunuz varsa, uzman birinden yardım alın. Bebeğiniz özelinde bir doktorla görüşün.
Uyku Süreleri Tablosu
| Yaş | Toplam uyku | Toplam gece uykusu | Toplam gündüz uykusu |
| Yeni doğan | 16 saat | 8-9 saat | 8 saat |
| 1 aylık | 15.5 saat | 8-9 saat | 7 saat |
| 3 aylık | 15 saat | 9-10 saat | 4-5 saat |
| 6 aylık | 14 saat | 10 saat | 4 saat |
| 9 aylık | 14 saat | 11 saat | 3 saat |
| 1 yaş | 14 saat | 11 saat | 3 saat |
| 1.5 yaş | 13.5 saat | 11 saat | 2.5 saat |
| 2 yaş | 13 saat | 11 saat | 2 saat |
Kaynak: Stanford Üniversitesi
İdeal Uyku Düzeni
Her bebeğin farklı olduğunu hep hatırınızda tutun.
En başta aileler, ailevi alışkanlıklar farklı.
Sizin için ideal düzeni oluştururken aşağıdaki bilgileri referans alabilirsiniz.
0-2 Ay (yenidoğan)
Yenidoğan bebek günde yaklaşık 16 saat uyur.
Her bir uyuma birkaç saati geçmez.
Gün ve gece boyunca oldukça eşit bölünmüş biçimde 7’şer kez uyanır.
Uyku aralıkları 30 dakika-1 saat arasında değişebilir.
Dr. Ferber’e göre, bu dönemdeki bir bebek birkaç saat iyi uyusa da kısa uyanışlar yaşayabilir.
Bebek 24 saat içinde çeşitli zamanlarda kısa ve uzun uykular uyuyabilir.
Bu dönemdeki bir bebek için gündüz kestirmeleri ya da akşam uykusu saatleri vermek pek mümkün değildir.
Önemli İpucu: Yenidoğan dönemi bir nevi yaşama adaptasyon dönemidir. Bebeğin uyku ve beslenme gibi temel ihtiyaçlarının zamanında karşılanması çok önemlidir.
Bu kadar küçük bir bebeğe bakım verirken uyku ile ilgili tek kuralınız, bebeğe güvenli bir uyku ortamı yaratmanızdır.
- Bebek sırtüstü yatmalı.
- Karyola ya da beşiğinde yastık, yorgan, peluş oyuncak vs. bulunmamalı.
- Bebeğin uyuduğu oda temiz, iyi havalandırılmış ve uyaranların azaltıldığı bir ortama sahip olmalı.
- Bebek ağladığında ağlamalarına hemen yanıt verilmeli.
3. Ay
Bebek 3 aylık olunca gündüzleri 3 kez kestirmeye başlar.
Sabah ortası ve öğle yemeği sonrası iki ana kestirme, akşamüzeri de kısa kestirme olabilir.
Bebek son gündüz kestirmesinden akşamüstü 17’de uyanırsa, yaklaşık 1.5 saat sonra gece uykusuna geçebilir. Yani yaklaşık 18.30-19.00 gibi bebek gece uykusuna yatabilir.
4.- 5. Ay
Bebeğin uykuları artık daha düzenli ve uzundur. Bu dönemde bir bebek 4-5 saatlik uyku uyuyabilir.
Bebek gündüz ve gece farkını algılayabilir durumdadır.
Gündüzleri yaklaşık 3 uyku uyur.
Son gündüz uykusunun akşamüstü 17’den önce bitmiş olması gerekir.
Bu uykunun üstünden 2-2.5 saat geçtikten sonra bebek gece uykusu için hazır hale gelebilir.
Bebek 4 aylık olduğunda saat 19.30 civarı gece uykusuna geçebilir.
Bebeğin geceleri beslenmek için iki kez uyanması olağan bir durumdur.
6-9. Aylar
6. ayda genel olarak bütün bebeklerin uykuları düzene girer.
Gece uykularının süresi uzar.
Uyku düzeni her bebek ve ailesi için farklıdır. Bebeklerine uyku eğitim vermek ihtiyacı duyanlar için eğitime başlama zamanı 6. ay olarak düşünülebilir.
Bebek sağlıklı uyku alışkanlıkları geliştirmesi için gereken gelişimsel kilometre taşlarını yakalamıştır.
Bebek bu dönemde 2 gündüz uykusu uyur. Bu uykular biri sabah, biri de öğleden sonra olmak üzere 1 veya 2 saat sürebilir.
Bu yaşta akşamüstü uykusu genellikle kalmaz.
Sabah uykusu 9.30-10.30 arasında, öğle uykusu da 14.00-15.00 arasında olabilir.
Düzen durumu her bebek için farklıdır. Örneğin sizin bebeğiniz sabaha kadar kesintisiz uyuyabilirken arkadaşınızın bebeği en fazla 4 saat kesintisiz uyuyabilir.
6. ay itibariyle (bu zamana kadar yapmadıysanız) bebeğiniz için tutarlı bir uyku öncesi rutini uygulamaya başlayabilirsiniz.
Bebek akşam 19.30-20.00 arası gece uykusuna geçebilir.
Bu dönemde bebeğinizin uykuyla ilgili ipuçlarını takip etmeniz ve günlük programı ona göre oluşturmanız en doğrusudur.
10-12. Aylar
Bu dönemdeki bebekler daha uzun süreler uyanık kalır. Çevreleriyle çok ilgilidir. Uyumak yerine çevrelerine keşfetmeyi tercih eder.
Uykuları, öğle kestirmeleri dışında az çok yetişkinlerinkine benzemeye başlar.
10-12 ay arasındaki bebekler gündüzleri 1-2 kez kestirebilir. Bu kestirmeler 1-2 saat sürebilir.
Bazı bebekler tek bir gündüz uykusuna dönebilir ancak bu bebek için çok yorucu olabilir. Akşamüstü uykusu uyuması ise gece uykusuna geçiş saatinin geç olmasına yol açabilir.
Bu nedenle bebeğin uyku ve açlığa dair ipuçlarını takip etmeniz uyku saatlerini düzenlemeniz açısından önemlidir.
Uzmanlar genellikle bu dönemdeki bir bebeğin akşam saat 20.00-21.00 arası akşam uykusuna geçmesini önerir.
Bebeklerin Uyku Düzeninde Doğru Bilinen Yanlışlar
Yenidoğan döneminin ardından aileleri bir telaş alır. Özellikle de anneleri.
Bu bebek nasıl uyuyacak? Uyku düzeni nasıl oturacak?
Çünkü özellikle bazı bebekler açısından uyku öğrenilmesi gereken bir süreç.
Uyku düzeni oturtmak da bir o kadar emek gerektiren bir iş.
İşte, film de genellikle burada kopuyor. Çünkü uyku konusunda doğru bilinen pek çok yanlış var. Ve bu yanlışlar nesilden nesile aktarılırken olan çocuk ve ebeveynlere oluyor.
Tamamen iyi niyetle hayata geçirilmeye çalışılan yanlış bilgiler, ebeveynlerin kendilerini uyku düzeni konusunda başarısız bulmasına; uykusuz gecelerin herkesi tüketmesine yol açıyor.
Oysa belki de yapılması gereken bebeğe biraz daha yakından bakmak, genel eğilimini anlamaya çalışmak.
Sonra, annelik içgüdülerine güvenmek. Kendine de bebeğe de şans tanımak.
Ve tek başına işin içinden çıkamayınca yardım almak.
- Uyku konusuna kafa yormuş,
- Bebeği de ebeveyni de aynı derecede önemseyen;
- “Bu bebek bu düzende uyuyacak” anlayışından çok “bebeğe büyümek ve gelişmek için ihtiyaç duyduğu uykuyu almasını sağlayacak uyku alışkanlıklarını geliştirmesinde şefkat ve sevgiyle yardımcı olacak” bir uyku uzmanına başvurmak doğru bir hareket olur.
Gelin biz yine de uyku düzeninde doğru bilenen yanlışlardan bazılarına bakalım. Uyku düzeni oturtma yolunda çıkış noktamız burası olsun: Doğru bilinen yanlışlar.
Ne Kadar Geç Uyursa O Kadar Geç Uyanır?
Yanlış. Bebeği ne kadar geç uyutursanız uyutun sabahın ilk ışıklarıyla birlikte uyanacaktır.
Çünkü yorgun bebek iyi uyuyamaz.
Ve gece geç uykuya yatırıldığı için alması gereken uykuyu da alamaz.
Ek Gıda Alan Bebekler Daha Çok Uyur?
Yanlış. Aslında kısmen yanlış; konuyu nereden ele aldığınıza bağlı olarak.
Burada dikkatimizi vermemiz gereken nokta, bebeğin beslenmesi.
Anne sütüyle beslenen bebekler kendileri için gereken tüm gıdayı alırlar. Anne sütü, bebek için hazmı en rahat ve en kolay besin kaynağıdır. Ve bebek tabii ki ek gıda alan bebeğe göre daha çabuk acıkır.
Acıkan bebek de uyanır, uyanması gerekir. Çünkü gereken besinleri alıp gelişip büyümesi gerekir.
Bebek Gündüz Uykusunu Aydınlıkta Uyumalı ki Gece-Gündüz Ayrımını Bilsin
Kısmen yanlış. Yenidoğan bir bebek gündüz veya gece uykusu hakkında pek bir bilgiye sahip değildir. Ya da biraz daha büyük bir bebeğin bu konuda çok az farkındalığı vardır. Yani odanın karanlık ya da aydınlık olması çok da birşey değiştirmez.
Burada konu, bebeğin karanlık odada daha rahat etmesi ve dolayısıyla daha rahat uykuya geçmesi.
Özellikle bebek 2 aydan büyükse, karanlık melatonin salgısını artırır. Melatonin bebeğin sakinleşip iyi uyuması için gerekli bir hormondur.
Bebeğe gündüz-gece ayrımını fark ettirmenin en iyi yolu, sirkadiyen ritmini düzenlemektir.
Bu ne demek? a) Bebeği sabahları daima aynı saatte uyandırmak, b) Bebeği geceleri tutarlı bir şekilde aynı saatte uykuya yatırmak.
Gece İyi Uyuması İçin Gündüz Uyutma
Yanlış. Gündüz uyumayan bebek yorgun olur.
Yorgun bebek uykuya kolay geçemez.
Geceleri de daha sık uyanır.
Sağlıklı bir uyku düzeninde gündüz uykularının (kestirmelerin) yeri önemlidir. Gündüz kestirmeleri sağlıklı gelişimin temellerindendir.
Mama İle Beslenen Bebekler Geceleri Daha İyi Uyur
Kısmen yanlış. Mama ile beslenen bebeklerin geceleri daha iyi uyuduğuna dair bilgi aslında mamanın formülüyle anne sütünün bileşenlerinin farklı olmasından kaynaklanır.
Anne sütü, annenin emzirmesi mümkünse, bebek için en sağlıklı besin kaynağıdır. İçeriği bebeğin ihtiyaçlarına göre kendiliğinden güncellenen özel bir besindir. Bakınız Anne Sütü yazımız.
Bu nedenle de hazmı kolaydır. Bebeğin henüz gelişmekte olan sindirim sistemi için çok önemli bir konu bu.
Diğer yandan formül mamanın sindirimi anne sütüne göre daha zordur. Bebeği daha uzun süre tok tutar.
Bebek anne sütüyle daha sık acıkacağı için gece de daha çok uyanabilir.
Formül mamayla beslenen bebeklerde açlık nedeniyle uyanma daha az olabilir.
Yani bu önermeye yanlıştan çok “bir tercih meselesi” demek daha doğru olabilir. Seçim sizin…
Uyuyan Bebek Asla Uyandırılmaz
Yanlış. Sebebine gelince: Bebeğin yaş dönemine bağlı olarak sağlıklı büyüme ve gelişim için gereken uyku ihtiyacını bilmek gerekir.
Bebek harika bir gündüz uykucusu olabilir. Ama gündüzleri ihtiyacının ötesinde uyursa gece uykuya yatma saatleri sarkabilir.
Bu nedenle bebeğinizi takip ederek gündüz ne kadar uyuduğunda gece uykusuna zamanında ve rahat geçtiğini keşfedin.
Bebeğin gündüz uykusu “uzadığında” onu tatlı bir şekilde uyandırmaktan çekinmeyin.
“Bırak kızım uyusun” ifadelerine kapılırsanız, bir bakmışsınız gece yarısı minicik bebekle “parti” halindesiniz. Ve onun değilse de sizin gözlerinizden uyku akıyordur.
Yenidoğan Bebeğine Kendi Kendine Sakinleşmeyi Öğretmelisin
Yanlış. 12 haftadan küçük bir bebekten öz düzenleme yapmasını beklemek doğru olmaz.
Hatta 3 ay ve 3 ayın üstünde bir bebekten bile bunu tam anlamıyla beklemek çok mümkün değil.
Ama şunu yapabilirsiniz: Bebeği her seferinde derin uykuya geçerken yatağa koymak yerine belli bir rutin izlemeye başlayabilirsiniz.
Nasıl mı?
Diyelim ki,
- Yenidoğan bebeğinizle ihtiyacı olan ten tene teması sağladınız.
- Bebek kalp atışlarınızı duydu.
- Sıcaklığınızı hissetti.
- Göz göze temas içinde olup onunla sakin bir sesle konuştunuz.
- Karnını doyurdunuz.
- Bezini değiştirdiniz.
- Ve sıra bebeğin uykusuna geldi.
İşte bu noktada mümkünse, bebek uykuya dalmadan ancak uykuluyken yatağa yatırmaya çalışın. Ki bebek uykuya dalmadan önceki son anları yatağında geçirsin. Bu ilerleyen aylarda bebeğin kendi kendine uykuya dalabilmesinin öncüsü olabilir.
Ama sakın bunun için kendinizi ve bebeği zorlamayın olur mu? Yenidoğan bebek için uyku eğitimi gibi bir algı oluşmasın, çünkü bu doğru değil.
Bebek Gece Açlıktan Uyanıyordur
Bu kısmen yanlış. Çünkü bebek geceleri açlıktan uyanır ama sadece bunun için uyanmaz.
Bebeğin gece uyanmalarının olası nedenlerini Aletha Solter Bilinçli Bebek kitabında şöyle sıralar.
- Açlık (daha çok 6 aydan küçük bebeklerde)
- Hastalık, ağrı, rahatsızlık
- Fiziksel yakınlık isteği
- Kabus ya da korku
- Kucakta ağlayarak stres atma ihtiyacı
Bebekler Karanlıktan Korkar
Yanlış. Bebekler karanlıktan korkmaz. Yani bebeklerin böyle bir korku geliştirmeleri için bir dayanakları yok.
Anne karnında zaten karanlıktalardı. Hatta orada gürültü de vardı. Beyaz ses ya da gürültü bebeğin kolay uykuya geçmesi ve kolik bebekleri sakinleştirmek için bu nedenle kullanılıyor.
Bebek Sese Alışsın
Yanlış. Sese alışsın diye gürültülü bir ortamda, TV karşısında uyutulan bebekler kaliteli uyku uyuyamaz.
Herkes gibi bebekler için de sağlıklı uyku ortamı önemlidir.
Evet bazen uyku saatinde dışarıda olabiliyoruz, bebek pusette ya da kucakta uyumak durumunda kalabiliyor. Konu bu değil.
Konu, çocuğu, evinde huzurlu ve sessiz bir ortam yerine bilerek gürültünün göbeğinde uyutmak.
Bebeği o an için imkanlarınız uygunsa kendi odasında, kendi yatağında gündüz veya gece uykusuna yatırın. Uyku ortamının kalitesi uykunun kalitesi açısından önemlidir.
Bebekleri Sallayarak Uyutmak Doğru mu?
Bebekleri “sallayarak uyutmak” konusuna doğru ya da yanlış penceresinden bakmak ne kadar “doğru” tartışılır. Şöyle ki…
Kucağınızda küçücük bir bebek var. En büyük ihtiyaçlarından biri de ten tene temas.
Doğal Ebeveynlik Uzmanı Aletha Solter “Bilinçli Bebek” kitabında anlattığı fikirleri dört temel varsayıma dayandırır.
Bunlar:
- Bebekler neye ihtiyaçları olduğunu bilirler.
- İhtiyaçları karşılanır ve incitilmezlerse bebekler zeki ve sevecen olurlar, ileriki yaşamlarında şiddet kullanmazlar.
- Bebekler aşırı kırılgandır, erken dönemde yaşadıkların travmaların ve karşılanmayan ihtiyaçların kalıcı olumsuz etkileri olabilir.
- Bebeklerin stres ve travmanın birçok etkisinden kurtulma yetenekleri vardır.
Şimdi uzun yılların araştırmalarını okuyucularıyla buluşturan Bilinçli Bebek kitabının dayandığı varsayımları gözden geçirdiğimize göre yenidoğan bebeklerin ihtiyaçlarına tekrar bakalım:
- Sıcaklık
- Fiziksel temas (dokunma ve kucağa alma)
- Yumuşak hareketler (sallama)
- Kalp atışı sesi
- Annenin ve babanın sakin sesleri
- Yetişkinlerin duyarlı tepkileri
- Ağlamalarına hemen yanıt verilmesi
- Acıktıklarında emzirilmeleri
- Aşırı uyarandan korunmaları
Yenidoğan bebekler günün büyük bölümünü uykuda geçirir. Bu nedenle fiziksel yakınlık kurmak ihtiyacıyla kucağınıza aldığınız bebeğinizi sallarken kendinizi bulabilirsiniz.
Ve bir bakmışsınız bebek uykuya dalmış. Sonra onu usulca yatağına yatırırsınız. Artık ne kadar uyursa.
Biliyorsunuz, uzmanlar yenidoğan bir bebeğin uyku ihtiyacı için ortalama rakamlar verse de (en fazla 3’er saat olabilecek şekilde günlük 16 saatlik bir uyku) her bebek için süreler değişir.
Yenidoğan aşamasında bu durumlar normal.
Ancak yenidoğan aşamasının ardından “sallanmak” bebeğin bir uyku rutini haline geldiyse, işler karışıyor.
Neden?
Dr. Richard Ferber, bazı rutin ve yaklaşımların çocukta iyi uyuma alışkanlıkları geliştireceğini ve büyüyünce ortaya çıkabilecek uyku sorunlarını önleyebileğini söylüyor.
Örneğin,
- çocuğu uyutmak için her gece 20-30 dakika sallıyorsanız,
- gece uyandığında uyuması için aynı şeyin yapılması gerekiyorsa, “çocuğun uyuma yeteneğine müdahale edip kendi başına uyumasını engelliyorsunuz” demektir.
Dr. Ferber de ilk birkaç ay bebeği uyuyana kadar kucakta hafif hafif sallamayı normal karşılıyor.
Ancak “5-6 aylık bebek gece birkaç kez uyanıyor ve kendi başına uykuya dönemiyorsa, yatak rutininizi gözden geçirin” diyor.
Aletha Solter “kontrol kalıbı” ifadesini kullanıyor. Ve diyor ki “Bebeğiniz sallanmak ya da meme emmek gibi kontrol kalıpları geliştirdiyse, geceleri sık sık uyanıp ağlaması daha yüksek bir olasılıktır”.
Özetle,
- Neredeyse tüm uzmanlar uykunun bebek için öğrenilebilir bir süreç olduğundan söz ediyor.
- Gün boyu çocuğunuza ihtiyacı olan ilgiyi ve şefkati koşulsuzca vermeniz uyku kalitesini de etkiler.
- Uyku ritüelleri her aile için farklı olabilir. Bu nedenle nasıl bir ritüelin bebeğinizi uykuya daha rahat hazırladığını deneyerek siz bulun.
- Uyku ilişkilendirmeleri önemlidir. Bebeğinizi sallayarak uyutuyorsanız, yani bebek “sallanma ile uykuyu” ilişkilendirdiyse uyumak için sizden bunu talep edecektir.
- Bebek geceleri uyku döngüleri sırasında yaşanan doğal, kısa uyanıklıklardan sonra uykuya kendi başına dönemeyecek ve uyumak için sizden onu sallamanızı isteyecektir.
Bebeklerde Uyku Sorunu
Bebeklerde pek çok nedenle uyku sorunu gelişebilir.
- Bebeğin gelişim aşamasında olması (büyüme atağı),
- Yanlış uyku ilişkilendirmesi (bebeğin uykuyu beslenme, sallanmak, sırtının sıvazlanması vs. ile ilişkilendirmesi),
- Ayrılık endişesi,
- Bebeğin gün içinde aşırı ya da yetersiz uyarana maruz kalması,
- Uygunsuz uyku ortamı,
- Ebeveyn davranışları (çatışmalar, gergin ortam vs.),
- Bakıcı değişimi gibi nedenlerle uyku sorunları gelişebilir.
Uyku Sorunlarının Belirtileri Nelerdir?
Bebek aralarında yukarıda sıralanan faktörlerin de bulunduğu nedenlerle uykuya dalmakta zorluk çekebilir. Ya da kesintisiz uyuyamaz, sık sık uyanır.
Bakalım uyku sorunlarına dair başka belirtiler neler olabilir?
- Geceleri kesintisiz uykuya geçmişken, 1 veya daha çok kez uyanmak
- Ebeveyn ya da bakım veren kişi odadan çıktığında ağlamak
- Yanında ebeveynlerinden biri olmadan uyumayı reddetmek
- Ebeveynin gitmesi ihtimaline karşın ona adeta yapışmak
Hastalık dönemleri de bebeklerde uyku sorunların gelişimine yol açabilir.
Böyle dönemlerde lütfen bebeğin doktoruyla iletişimde olun ve bebeğin genel haliyle ilgili doktorunuzdan bilgi alın.
Bebeğin Uykuya Hazır Olduğuna Dair İşaretler
Bebeğin uyku sorunları yaşadığı dönemde onu yakından takip ederek uyuması ve dinlenmesi için destek verebilirsiniz.
Unutmayın uyku doğal bir ihtiyaç olmanın yanı sıra öğrenilen bir süreçtir. Bebeğin sağlıklı uyku alışkanlıkları kazanması sizin özveriniz ve bu sürece tam anlamıyla yatırım yapmanızla da ilgilidir.
Bebeğin verdiği uyku sinyallerini zamanında yakalar ve onu uygun uyku ortamında uyumaya teşvik ederseniz, bebeğin sağlıklı uyku alışkanlıkları kazanmasında ciddi ve önemli bir adım atmış olursunuz.
Bakalım bebeğin uykusu geldiği hal ve tavırlarından nasıl anlarız?
- Bebek gözlerini ovuşturur.
- Esner.
- Uzaklara bakar, sanki dalar gider.
- Huysuzlaşır.
Bebeğin Uykuya Dalmasına Nasıl Yardım Ederim?
Bebekler kendi uyku ve uyanma düzenlerini yaratmak konusunda yetkin olmayabilir. Hatta bazı bebekler kendi kendilerine uykuya bile dalamayabilir.
Başlangıçta ebeveynler için en kolayı bebeği sallamak ya da beslemektir. Özellikle anne sütü alan bebekler söz konusu olduğunda genel eğilim bebeği emzirerek gece uykusuna yatırmaktır.
Bu yenidoğan bebekler için normaldir. Ancak bebek büyüdükçe, uyku döngüleri arasındaki uyanmalarda da alışık olduğu üzere emerek, sallanarak, sırtı sıvazlanarak uykuya geri dönmek ister. Aksi takdirde huzursuzlanır, ağlar, bir türlü uykuya dalamaz.
Bebek uyku ile sallanmayı, beslenmeyi, sırtının sıvazlanması gibi durumları ilişkilendirmiştir. Bu durum uzun vadede yorucu ve yıpratıcı olabilir.
Bir bebeğin sağlıklı uyku alışkanlıkları kazanmasında ve kendi kendine uyumasında ona yardımcı olmak ebeveynin en temel görevlerinden biridir.
Şimdi bunu nasıl yapabileceğimize bakalım…
- Bebeğin ayına göre ihtiyacı olan gündüz uykusunu uyumasını sağlayarak,
- Uyku vaktine yakın uyarıcı aktiviteleri ortadan kaldırarak,
- Aileye ve bebeğin ihtiyaçlarına uygun bir uyku rutini oluşturarak,
- Uyku ortamında yumuşak bir müzik çalarak,
- Bebek uykuya dalmadan önceki aşamada, yani hafif uyanıkken onu yatağa yatırarak,
- Korktuğunda, endişelendiğinde bebeğe güvende olduğunu hissettirerek, onu rahatlatarak,
- Gece uyanmalarında bebeğin sırtını sıvazlayarak ve onunla sakin bir tonda konuşarak (ama bebeği yatağından mümkünse çıkarmayarak),
- Rutinlerde ve tepkilerinizde tutarlı olarak uyku alışkanlıkları geliştirmesi konusunda bebeğe yardımcı olabilirsiniz.
Bebeklerin Uykusu Ne Zaman Düzene Girer?
Altıncı ayda hemen hemen bütün bebeklerin uykusu düzene girer.
Gece uykularının süresi uzar.
Ne var ki düzenin anlamı her çocuk ve aile için farklıdır.
Bazı bebekler birdenbire tüm gece uyumaya başlarlar. Adeta gece beslenmelerini hemen unuturlar.
Bazı bebeklerin geceleri uzun süreyle ya da kesintisiz uyuması ise zaman alır.
Yine de uzmanlar bebeklerin 3-6 ay arasında daha iyi uyumaya başladığını söylüyor.
3. ay bebeğin uyku döngüsünün değiştiği, bebeğin önce REM uykusu yerine, tıpkı yetişkinler gibi, Non-REM uykuya girdiği dönem.
Dr. Richard Ferber, “Çocuklarda Uyku Sorunları ve Çözümleri” kitabında çocuğun uykusunun yeniden yapılandırılmasından söz eder.
İlk 3 ay sonunda bebekler gece-gündüz farkı, ışık, ses, sessizlik gibi dış işaretleri algılar.
4 aylık olunca gece uykusu uzar. Bu dönemde bebekler günde 3-4 gündüz uykusu uyurlar.
İşte Ferber ebeveynlerin, bebeğin mevcut uyku alışkanlıklarını gözeterek bu dönemde uyku düzenlemeleri yapmaya başlayabileceğini söylüyor.
Bebeğin,
- Uyanma
- Hareket etme
- Yeme
- Uyuma sürelerini izleyerek ihtiyaçlarını fark eder ve bu ihtiyaçlarını giderirsiniz.
Bebek beslenme saatinde ağlamasa da beslemeniz gerekir.
Gündüz uykusu saati geldiğinde çok yorulmadı diyerek uykuyu es geçmek yerine bebeği uyumaya teşvik etmelisiniz.
6 aylık bir bebek geceleyin yaklaşık 9-10 saat uyuyabilir. Gündüz iki kez kestirebilir. Ve bu kestirmelerin süresi 1 veya 2 saat olabilir.
Bir bebeğin uykusunun düzene girmesini etkileyebilecek pek çok faktör var.
Buradan okuyabilirsiniz.
4. Ay Uyku Gerilemesi
Healthline uzmanları “ister inanın ister inanmayın, 4. ay uyku gerilemesi diye bir şey var” diyor.
Bakalım 4. ay uyku gerilemesi bize neler anlatıyor?
Uzmanlar uyku gerilemesini şöyle tanımlıyor:
- Bebeğinizin eski uyku düzeni kalmadıysa,
- Bebek geceleri daha sık uyanıyorsa,
- Bebek uykuya dönmekte güçlük yaşıyorsa,
uyku gerilemesi yaşıyorsunuz demektir.
İyi haber şu ki uyku gerilemesi bebeğin bir büyüme atağından geçtiği ya da beyninin geliştiği anlamına gelebilir.
Bebeğin beyni sürekli gelişim halindedir. Bebek çevresine uyum çabaları içindeyken yeni beceriler geliştiririr. Örneğin 4. ayda olduğu yerde dönmeyi ya da kendi başına oturmayı geliştirmeye çalışıyor olabilir.
Öğrenmenin ve yeni beceriler geliştirmenin bazı aşamaları stresli, sinir bozucu olabilir. Çoğu zaman bebeğin uyku düzeninin gündüz yaşadıklarından etkilenmesi mümkündür.
İlk uyku gerİlemesİ genellİkle
bebek 4 aylıkken gerçekleşİr.
İlk olduğu İçİn de ebeveynlerİ
oldukça zorlar.
Healthline uzmanları uyku gerilemelerinin 2-4 hafta arasında sürebileceğini, yaygın görüldüklerini ancak her bebeğin de böyle bir durum yaşamadığını söylüyor.
Uyku Gerilemesi Belirtileri Nelerdir?
Uyku gerilemesini en kolay, geceleri uzun süreyle uyuyan bir bebekte tespit edebilirsiniz.
En önemli belirti 4. ayda birden bire bebeğin uyku düzeninde beliren olumsuz değişimdir.
- Bebek huysuzdur.
- Gece birkaç kereden fazla uyanmaya başlar.
- Gündüz kestirmeleri azalır.
- Bebeğin iştahı değişir (azalır ya da çoğalır).
Neyse ki bu belirgin gerilemenin sebebi bebeğin büyüyor ve yeni şeyler öğreniyor olması. Artık bebek çevresiyle daha fazla iletişim halindedir.
Bebeklerde Uykuya Dalma Güçlüğü
Aletha Solter “Bilinçli Bebek” kitabında bir bebeğin aşağıdaki nedenlerle uykuya dalma güçlüğü yaşayabileceğini söyler.
- Bebeğin uykusu yoktur.
- Ortamda fazla uyaran vardır.
- Bebeğin fiziksel temasa ihtiyacı vardır.
- Bebeğin ağlayarak stresini atmaya ihtiyacı vardır.
- Anne baba gergin ve endişelidir.
- Bebek söyleneni yapmaya itiraz eder (bu daha çok 12. aydan sonra rastlanan bir durumdur.)
Şimdi bu nedenlere ve neler yapılabileceğine bir bakalım.
Bebeğin Uykusu Yoktur
Aletha Solter bebeklerden düzenli uyku alışkanlıkları beklemenin doğru olmayacağını ve bebeklerin uyku ihtiyacını etkileyen pek çok faktörün olduğunu söylüyor. Bunlar:
- Yaş
- Hareketlilik
- Temiz hava
- Güneş
- Sağlık durumu
- Büyüme hızı ve
- Ağlayarak geçirdikleri süredir.
Bu nedenlere bakıldığında “bebeğin uyuması gerektiğini düşündüğünüz zaman uykuya dalacağını zannetmemelisiniz” diyor Solter.
Bebeği yatırmadan önce uykusu olduğunu gösteren işaretleri takip etmelisiniz. Süreç bu şekilde daha rahat olacaktır.
Bebeğin,
- gözlerinin kapanmaya başlaması
- gözlerini ovuşturması,
- yere uzanması ya da
- size yapışması uykusu geldiğini gösterir.
Solter, bebeğin akşamüstü geç bir saatte uyumasının gece uykusuna yatış saatini etkileyeceğini belirtiyor.
Bebeğinizi akşamları henüz hazır değilken daha erken uyutmak için zorlamayın. Bunun yerine akşamüstü geç saatlerde uyumasını engellemeye çalışın.
Bebek büyüyüp günde yalnızca 1 kere uyuduğunda öğlen ya da öğleden sonra erken bir saatte uyumasını sağlayın.
Ortamda Çok Fazla Uyaran Vardır
Bebekler büyüdükçe insanları ve nesneleri ilginç bulmaya başlar.
Sosyal ilişkileri gelişir.
Yeni edindikleri iletişim ve hareket becerileri yeni heyecanlar getirir. 1 yaşından sonra uyumak yerine oyun oynamayı ve sosyal ilişkide bulunmayı tercih ederler.
Böyle zamanlarda bebeğin uykusuzluk belirtilerine dikkat etmeli ve uyaranları azaltmaya çalışmalısınız.
Karanlık ve sakin bir odada uykuya dalmak, aydınlık ve gürültülü bir odada uykuya dalmaktan daha kolaydır.
Bebeğin Fiziksel Temasa İhtiyacı Vardır
Solter bebeklerin uykuya dalarken fiziksel yakınlığa ihtiyaç duyduklarından söz ediyor. Bu nedenle de bebeği kucağa almayı ya da bebek uykuya dalana kadar yanına yatmayı tavsiye ediyor.
Ve ekliyor: “Bir bebeğin hiçbir kontrol kalıbı kullanmadan, tek başına uykuya dalması az rastlanan bir olaydır.”
Bebeğin Ağlamaya İhtiyacı Vardır
Solter, kimi zaman uykusu olan bebekle ağlama ihtiyacı olan bebeği birbirinden ayırmanın zor olabildiğini söylüyor.
- Huzursuzluk ve mızırdanma bebeğin ağlama ihtiyacı olduğunun göstergesidir, uykusu olduğunun değil.
- Huzursuz bebekler uykuları olsa da mızırdandıkları sürece uyumaya hazır değildir.
- Huzursuzluk genellikle akşam saatlerinde görülür. Bunun nedeni yorgunluğun bebeklerin duygularını kontrol etmesini zorlaştırmasıdır. Bebeğin çok enerjisi yoksa muhtemelen duygularının açığa çıkmasına izin verecek ve ağlayacaktır. Ancak ağlamadan uyumaya gerçekten hazır olmayacaktır.
- Bebeğinizi sallayarak ya da emzirerek uyuttuysanız ve onu yatırır yatırmaz uyanıp ağlamaya başladıysa, muhtemelen ağlamaya ihtiyacı vardır.
Bu durumda sallanmak ya da emmek birikimiş stresinin bastırmasına neden olmuştur. Bu sorunu bebeğinizi “sallamadan” ya da “emzirmeden” onunla ilgilenerek çözebilirsiniz. Böylece dikkati dağılmadan ağlayabilecek ve ağlamanın ardından derin bir uykuya dalacaktır. - Bebekler genellikle uyumadan önce ağlama ihtiyacı hissederler. Onun yanında olup ağlamasına izin verirseniz, ağladıktan sonra derin bir uykuya dalacaktır.
Anne-Baba Gergin ve Endişelidir
Bazı bebekler çevresinde bulunan kişilerin ruh hallerine karşı aşırı duyarlıdır. Ebeveynleri gergin ve stresliyse rahatça uykuya dalamaz.
- Bebeği hemen uyumalı diyerek kucağınıza alırsanız,
- Bebek kucağınızdayken gergin, endişeli, öfkeli ve stresliyseniz
bebek kolay kolay gevşeyemeyecektir.
Bunun için önce sizin gevşemeniz gerekir.
Uyumak ya da yalnız kalıp kafa dinlemek için yeterince zaman bulamıyorsanız, bu zamanı yaratmaya çalışın.
Telaş ve stresinizin azalması, bebeğin yatma saatinde daha sabırlı ve esnek olmanıza yardım eder.
Bebek Söyleneni Yapmaya İtiraz Eder
Bu daha çok 1 yaşından büyük bebeklerde karşılaşılan bir durumdur.
Solter, çocuk için yatmanın oynamaktan daha heyecanlı olması durumunda yatma saati alışkanlıklarını daha eğlenceli hale getirmeyi tavsiye ediyor.
Örneğin çocuğa küvette oynayabileceği eğlenceli bir oyun önererek onu banyo yapmaya ikna edebilirsiniz.
Ayrıca çocuğun ayrılık anlamına gelen yatma saatine itiraz etmesi doğaldır. Uykuya dalana kadar çocuğunuza sarılır ya da yanına uzanırsanız yatma saati heyecanla beklediği bir yakınlaşma zamanı haline gelebilir.
Bebeğim Uykuya Dalmıyor
Bebeğim uykuya dalmıyor derken bebeğin uykuya karşı savaş verdiğini mi kast ediyorsunuz?
Son uykusunun üzerinden epey zaman geçti. Karnı tok. Bezi temiz. Farkında olduğunuz tüm ihtiyaçlarını giderdiniz. Ancak bebek uykuya dalmıyor.
Bunun pek çok sebebi olabilir.
Biz burada en çok karşılaşılan 3 sebebi araştıracağız.
Bebek Çok Yorgun Olabilir mi?
Çok yorgun bebek sanılanın aksine kolay kolay uykuya dalamaz.
Yani durum biz yetişkinlerin tam aksi bir seyir gösterir.
Bu nedenle bebeğin yorgunluk belirtilerini kaçırmamaya bakın.
Bebeğin Uykusu Olmayabilir mi?
Uykusu olmayan bebek uyumayı reddeder! Bu kadar basit.
İşte yine konu bebeğin ipuçlarına geldi. Son birkaç saattir bebekle geçen zamanınızı gözden geçirin. Belki 15 dakikalık yumuşak bir aktivite zamanı bebeğin uyuyacak kadar yorulmasına yol açabilir.
Bebeğin Ayrılık Kaygısı Yaşamadığından Emin misiniz?
Ayrılık kaygısı bebeklerin uykuya dalmasını önemli oranda etkiler.
Bebek sizinle fiziksel temasa ihtiyacı olabilir. Kokunuzu duymak, kalp atışınızı hissetmek isteyebilir.
Uykuya dalmayan bebeğinizin uykuya dalmasını nasıl sağlayabilirsiniz?
Yukarıda sıraladığımız 3 sebep bebeğiniz söz konusu olunca size herhangi birşey ifade ediyor mu?
Belki de bebeğiniz bambaşka bir sebeple uykuya dalmıyor.
Ağlama ihtiyacı, merak, aşırı uyaran, hastalık gibi durumlar da söz konusu olabilir. Ya da bebeğiniz kişiliği nedeniyle uykuya karşı direniyordur.
Sebep her ne olursa olsun, bebeğinizin uykuya dalması için birşeyler yapabilirsiniz.
Aşağıda bazı öneriler bulacaksınız.
Yatma saatini değiştirin: Bebek yatma saatinde aşırı yorgunsa, uyku öncesi rutinini biraz erkene alabilirsiniz.
Yarım saat günlük bir rutin için uygun bir süredir.
Bebek uyuyacak kadar yorgun değilse, uyku ritüeline 15 dakika daha geç başlayabilirsiniz. Bu kadar kısa bir süre bile küçücük bir bebek için etkili olabilir.
Gündüz kestirmelerine dikkat edin: Gündüz düzenli uyuyan bebek, geceleri de iyi uyur.
İyi bir gündüz uykusu rutini, bebeğin aşırı yorulmasının ve günün sonunda aşırı yorgunluk nedeniyle huzursuz hale gelmesinin önüne geçebilir.
Bebek gündüz kestirmeleri nedeniyle akşam uyku vakti geldiğinde uykuya dalamayacak kadar zinde ise, o zaman gündüz uykularının süresine ve zamanına dikkat edin. Bebeği akşamüstü geç saatte uyutmayın.
Tüm günlük rutininizi gözden geçirin: Bebek gün sonunda her zaman aşırı yorgun oluyorsa, tüm gün neler yaptığınızı sıkı şekilde gözden geçirmeniz gerekiyor demektir.
Bakın bakalım gündüz uykularının arası kaç saat? Bu süreyi kısaltabilir misiniz?
Böylece bebek akşamları aşırı yorgun olmayabilir.
Gündüz uykularının sayısını erken bir zamanda mı azalttınız? 3 kestirmeden 2 kestirmeye dönmek bebek için zor mu oldu? Ya da 2’den 1’e mi indirdiniz? Tüm bunları gözden geçirin.
Akşamları uykuya dalmayacak kadar zinde olan bebekler içinse günlük daha fazla aktiviteye yer vermek fark yaratabilir.
Tüm bunlar sizin bebeğinizi gözlemleyerek yapabileceğiniz değişiklikler.
Ona varlığınızı hissettirin: Bebeğin ayrılık kaygısı nedeniyle uykuya dalma güçlüğü yaşadığını düşünüyorsanız, bilin ki birlikte olduğunuz zamanlar tüm dikkatinizi ona verdiğinizde işin rengi değişmeye başlayacak.
Ağladığında mutlaka yanında olun, ona ninni söyleyin, şefkatli bir tonda onunla konuşun.
Ayrılık kaygısı da sonsuza kadar sürmeyecek, emin olun.
Bebeğimin Uyku Döngüsü Bozuldu
Herkes gece boyu uykunun farklı evrelerini yaşar.
Yetişkinler önce Non-REM aşamasına, en son da REM uykusuna (hızlı göz hareketi) geçer. Bu süreç yaklaşık 90-120 dakikalık bir uyku döngüsünü oluşturur.
REM uykusunun sonunda hafif bir uyanıklık evresi yaşarız. Yetişkinler bu uyanıklık evresini rahatsızlık veren herhangi bir durum yoksa (yere düşen yastık, tuvalet ihtiyacı vs.) hatırlamayabilir bile. Hafif uyanıklıkla sağa sola dönebilir, belki yorganı biraz yukarı çekebilir ve gerisin geri uyumaya devam edebiliriz. Çünkü uykuya geri dönmek için kimsenin yardımına ihtiyacımız yoktur.
Bebeklerde durum biraz daha farklı. 3 aya kadar bebekler, önce uykunun REM aşamasını yaşar. Sonra Non-REM evresi gelir. Bebeğin bir uyku döngüsü yaklaşık 45-50 dakikadır. Ve bebek bir döngüyü tamamlayıp diğerine geçerken tıpkı bizim gibi hafif bir uyanıklık yaşar. Ve genellikle kendi başına uykuya geri dönemez.
3. aydan sonra bebeklerin uyku döngüsü yetişkinlerinkine benzemeye başlar. Örneğin uykuda ilk Non-REM aşamaya geçerler.
Ve uzmanlar 3-6 ay arasında bebeklerin uyku düzenlerinin oturmaya başladığından söz eder.
Özellikle 6. aydan itibaren geceleri kesintisiz uyumak pek çok bebek için mümkündür. Fakat bazı bebekler neden kesintisiz uyuyamaz?
Öncelikle şunu bilmek gerekir ki kesintisiz uyuyan bebekler de bir uyku döngüsünü bitirip diğerine geçmeden önce uyanır. Ne var ki o bebekler kendi başlarına uykuya geri dönmeyi başarır.
Yani sorun bebeğin geceleri uyanması değil (çünkü zaten herkes uyanıyor), kendi başına uykuya dönemiyor olmasıdır.
Bebeğiniz yanlış bir uyku ilişkilendirmesi yaptıysa, gece uyandığında tekrar uykuya dalmak için koşulların aynı olmasını isteyecektir; doğal olarak.
Diyelim ki bebeğinizi emzirerek ya da sallayarak uyutuyorsunuz, bu durumda bebek gece uyandığında tekrar uykuya dalabilmek için sallanmaya ya da emmeye ihtiyaç duyacaktır.
Bu nedenle yenidoğan döneminin ardından bebeğin kendi başına uykuya dalabilmesine yardım edecek rutinler oluşturmak çok önemlidir.
Bebeğin uyanık olduğu saatlerde ihtiyacı olan,
- Fiziksel temas
- Annenin kalp sesi
- Ebeveyn ve bakım verenlerin duyarlı tepkileri
- Şefkatli oyun
- Beslenme
- Ağladığında yanıt verilmesi
- Aşırı uyarandan korunması gibi ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra sağlıklı uyku alışkanlıkları için düzenlenecek uyku rutinleri işinizi kolaylaştırır.
Bebekler Geceleri Neden Uyanır?
Bebekler çeşitli sebeplerle geceleri uyanır.
Aşağıda bu sebepleri bulacaksınız.
Uyku döngüsü: Bebekler geceleri uyanır çünkü uykunun REM evresinden Non-REM evreye geçerken beyin dalgaları değişir.
Çoğu bebek uykunun evreleri arasındaki geçişlerde uyanır. Bu uyanıklık sırasında bazen ağlar, bazen mırıldanır bazen de açlık nedeniyle talepkar olur.
Yetişkinler de dahil herkes uyku döngüleri arasında hafif bir uyanıklık yaşar. Bu normaldir. Ve gecede yaklaşık 4-5 kez gerçekleşebilir.
Çoğu yetişkin, uyku döngüleri arasındaki geçişlerde uyandığını bile hatırlamadan uykusuna devam eder (eğer yastığı yere düşmemişse, tuvalete gitmesi gerekmiyorsa, yani uykuya daldığı zamanki koşullar aynıysa).
4. ayda pek çok ebeveyn bebeklerinin uyku gerilemesi yaşadığından söz eder. Bebek ilk derin uykudan sonra uzun uyanıklıklar yaşamaya başlamıştır. Bu normal bir durumdur ve sebebi delta dalga uykusunun gelişimine dayanır.
Ebeveyn olarak başından beri şefkatli bir tavırla bebeğin kendi kendini sakinleştirmesine yatırım yaptıysanız, işiniz nispeten daha kolay olur.
Burada konu ağlayan bebekle ilgilenmemek, kendi kendine susmasını beklemek asla değildir.
Tam aksine yenidoğan döneminin ardından bebek uyku geçişleri sırasında uyanıp mızırdandığında,
- Bebeğin yanında olmak
- Belki sırtına elinizi koyup kendi kendine tekrar uykuya geçme alışkanlığını kazanmasında ona destek vermektir.
Her bebeğin uykusu farklıdır: Uzmanlar bazı bebeklerin diğerlerine göre daha az uyuyabildiğini söylüyor. Ancak ekliyorlar: Bazı bebekler de iyi uyur ancak uyku alışkanlıkları o kadar da iyi değildir.
Ebeveynler olarak görevimiz bebeklerin iyi uyku alışkanlıkları geliştirmesine yardım etmek ve bunun için uygun koşulları yaratmak.
Bunun en önemli yollarından biri de tutarlı uyku rutini.
Özellikle yenidoğan aşamasından sonra bebeğin kurabileceği uyku ilişkilendirmelerine dikkat kesilmek gerekiyor.
Bebek sadece emmek ve sallanmak gibi faaliyetlerle uykuya geçebiliyorsa, geceleri uyku döngüleri sırasında uyandığında, yine emmeyi ya da sallanmayı talep edecektir.
Bunlar bebek çok küçükken ve ebeveyn henüz çok yorulmamışken yapılabilecek şeylerdir.
Ne var ki zaman geçtikçe ebeveynin toleransı azalacak, bebek kurduğu bu uyku bağlantılarının yoksunluğu durumunda güvenle uykuya geri dönemeyecektir.
Anne ve babanın rolü: Uzmanlar uykunun bebekler açısından öğrenilebilir bir süreç olduğundan söz eder.
Bazı bebekler doğuştan iyi uyur. Bunda herkes hemfikir. Ama bazı bebeklerin ailelerin desteği ve yol göstericiliğinde iyi uyku alışkanlıkları geliştirmeye ihtiyaçları var.
Uyku çocuk bakımının en temel konularından biri olmalı. En az beslenmek, soğuktan, virüslerden korunmak kadar önemli. Bu nedenle ciddi bir ebeveyn mesaisini gerektiriyor.
Bazı araştırmalara göre, bebeklerde uyku bozukluklarının temeli ebeveyn yaklaşımıyla ilgili.
Rutinler ve yaklaşımlar bebekte iyi uyuma alışkanlıkları geliştirebilir; büyüyünce ortaya çıkabilecek uyku sorunlarını engelleyebilir.
Gelişim aşamaları: Gelişim dönemleri uyku üzerinde etkilidir.
Örneğin 4. ayda bebekler tek seferde daha uzun uyumaya başlayabilir ancak uyku döngülerindeki değişim nedeniyle her birkaç saatte bir uyanabilir.
6. ayda bebekler daha uzun süreyle gece uykusu uyuyabilse de, çevreye karşı artan ilgileri nedeniyle her türlü eşyayı ağızlarına sokmaya çalışırlar. Bu da enfeksiyon riskini artırabilir.
Hastalık, uyku düzenini değiştirebilecek etkiye sahiptir. Ayrıca 6. ayda bebekler kendi kendilerine oturmayı öğrenir. Bu da bebeğin uyanmalarını tetikleyebilir.
9. ayda bebekler karyolada ayağa kalkma denemelerine başlar. Gecenin bir yarısı bebeği karyolasında ayağa kalkmış halde görürseniz şaşırmayın.
Diş çıkarma: Diş çıkarma dönemi bazı bebekler için zorlu geçebilir. Uyku düzeninin bu dönemde etkilenmesi muhtemeldir.
Umarım size fayda sağlayan bir içerik okuduğunuzu düşünüyorsunuzdur ve yorumlarınızla katkıda bulunursunuz. Deneyimlerinizden faydalanmak bizi mutlu edecek ve kendimizi geliştirmemizi sağlayacaktır. Teşekkürler.
Kaynaklar: raisingchildren.net.au, parents.com, parentingscience.com, urmc.rochester.edu, seattlechildrens.org, healthline.com, babycentre.co.uk, littleones.co, clevelandclinic.org, whattoexpect.com, nestedbean.com, naturepedic.com. todaysparent.com, Aletha Solter “Bilinçli Bebek”, Dr. Richard Ferber “Çocuklarda Uyku Sorunları ve Çözümleri”
