Zeka;
- bireyin doğuştan sahip olduğu,
- sinir sisteminin işlevlerini kapsayan,
- deneyim, öğrenme ve çevre etkisiyle biçimlenen bir bileşimdir.
Zekâ yaşamın ilk 10 yılında büyük bir gelişme kaydeder. En hızlı gelişim de ilk 2 yılda gerçekleşir.
Amerikalı psikolog David Wechsler zekayı şöyle tanımlar: “Zeka, bireyin amaçlı davranma, mantıklı düşünme ve çevresiyle etkili olma kapasitesinin tümüdür.”
Bu yazımızda bebek zeka gelişimini desteklemek için yapılabilecekleri araştırdık. İyi okumalar.
Bebeğin Zeka Gelişimi Ne Zaman Başlar?
Bebeğin zeka gelişimi anne karnında başlar.
Beyin hücrelerinin anne karnında oluşumu ilk 3 aydan itibaren gerçekleşir. Bu hücreler bebeğin zeka gelişiminin temelidir. Bu nedenle gebelik döneminde annenin kendine çok dikkat etmesi ve iyi bakması gerekir.
California Childcare Health Program‘ın haberine göre annenin hamileyken,
- Kendine fiziksel, zihinsel ve ruhsal açılardan iyi bakması,
- Doğru beslenmesi,
- Doktor kontrolünde düzenli egzersiz yapması
bebeğin fiziksel gelişimi kadar zeka gelişimini de doğrudan destekler.
Hamilelikte Zeka Gelişimi
Hamilelikte zeka gelişimini desteklemek için yapılabilecekler elbette var.
Ve tabii ki en başta annenin her açıdan kendine dikkat etmesi, ruhsal ve zihinsel sağlığını gözetmesi geliyor.
Hamilelikte bebeğin sağlıklı gelişimini desteklemek için:
- Süt, yumurta ve tavuk gibi protein yönünden zengin besinler düzenli olarak alınmalı.
- Haftada en az bir kez balık yenmeli.
Balıkta bulunan Omega 3 yağ asitleri, folik asit, kalsiyum ve fosfor bebeğin beyin ve sinir sistemi gelişimi için oldukça önemli.
- Anne hamilelik süresince alkol, sigara ve aşırı kafein tüketiminden uzak durmalı.
- Stres ve kaygı yaratan durumlardan kaçınmalı.
- Hamilelik döneminde anne karnındaki bebeğe müzik dinletmenin zeka gelişimi açısından büyük etkisi bulunur. Aynı zamanda bebeğin beyin kıvrımlarının gelişmesine ve analitik düşünmesine yardımcı olur.
Bebek Zeka Gelişim Süreci – Dönemsel
Aşağıda Pittsburgh University araştırmalarına göre bebeklerin dönemsel gelişim süreçlerini bulacaksınız.
0 – 3 Ay Zeka Gelişimi
- Bebek duyduğu seslere tepki vermeye, sesin geldiği yöne doğru başını çevirmeye başlar.
- Anne ve babayı gözleriyle takip etmeyi ve onların hareketlerini taklit etmeyi öğrenir.
- Yabancı birinin varlığından genellikle tedirgin olmaz.
3 – 6 Ay Zeka Gelişimi
3-6 aylık dönemde bebeğin algı düzeyi belirgin şekilde genişler.
- Ellerini artık tamamen kullanmaya başlar ve kavrama yeteneği gelişir.
- Sesleri ciddi şekilde anlamaya başlar ve seslerin kime, neye ait olduğunu ayırt edebilir.
- Annesinin, babasının ve sürekli gördüğü kişilerin yüzlerini tanımaya başlar.
- 6. ayda oyuncaklarını ayırt etmeye ve nesneleri tutmaya başlar.
7 – 9 Ay Zeka Gelişimi
7-9. aylar bebeğin daha hareketli olmaya başladığı, yeni besinlerle tanıştığı, yeni oyunlar öğrendiği ve insanlarla iletişim kurmayı öğrenip geliştirdiği aylardır.
- Bebek artık adını bilir.
- Annesi ona gülümsediği zaman bilinçli olarak ona karşılık verir.
- Bebek, kucağına almasını istediği zaman annesine doğru kollarını uzatır.
- Yabancılardan korkabilir, huzursuz olabilir.
- Bu dönemde emekleme nedeniyle güvenlik önlemleri önemli olmaya başlar. Keşfetme ve merak duygusuyla bebek her yere girip çıkmaya, ellerini sokmaya çalışır.
9 – 12 Ay Zeka Gelişimi
Bu dönemde bebeğin gelişimi konuşma üzerine yoğunlaşır.
- Bebeğin hem karşıdakini anlama oranı hem de sözcük kullanma isteği artar.
- Bebeğin artan iletişim yeteneği duygusal ve sosyal özelliklerinde de ilerleme yaratır.
- Bu dönemde bebek anne ve babasından uzak olmak istemez.
- Yabancılardan çekinir.
- Ailesini taklit eder.
12 – 18 Ay Zeka Gelişimi
Bu dönemde bebekler etraftaki objeleri dokunarak algılamak yerine işlevini düşünerek tanımaya başlar.
- Hafıza ve sosyal algıları gelişir.
- Nesneler üzerinde düşünmeye ve neden-sonuç ilişkisi kurmaya başlar.
- Her şeyi tatma, koklama ve dokunma isteği her geçen gün artar.
- Sözcükleri tam söyleyemese bile derdini anlatıp, sizi anlayabilir.
18 – 24 Ay Zeka Gelişimi
Bebek artık fiziksel olarak iyice büyümüştür. Sosyal açıdan ise büyük gelişme kaydedeceği bir dönemdedir.
- Sıkı bir gözlemciniz var. Bebeğin bu aylarda taklit yeteneği iyice gelişir.
- İstemediği durumlar karşısında öfke nöbetleri ortaya çıkabilir.
- Bu dönemde rahatlıkla merdivenden inip-çıkmaya başlar, koltuk veya sandalyelerin üzerine çıkabilir.
- Akran sosyalleşmesine çok ihtiyaç duyulan bir dönemdir. Çocuğun sosyal açıdan gelişimi için bu, en etkili yöntemdir.
24 – 36 Ay Zeka Gelişimi
Bu dönemde bebekler daha bağımsız olmaya ve fiziksel ihtiyaçlarını daha rahat karşılamaya başlar.
- Kendisini rahatlıkla ifade edebilir, yaş- cinsiyet ayrımını kolaylıkla yapabilir.
- Hayali oyunlar kurup oynayabilir.
Kendini ispatlama süreci başladığı için bebekle olabildiğince,
- İnatlaşmadan ve
- Olumsuz davranışlarının altını çizmeden olumlu olanlara yöneltmeniz öfke nöbetlerini azaltır.
Bu dönemde çocuğunuz karşısında,
- Sakin ve kararlı bir tutum içinde olun.
- Daima göz kontağı kurun. (Bu demektir ki konuşurken de onun boyu seviyesine inin.)
Ay Ay Bebek Zeka Gelişimi
Ay ay bebek zeka gelişimini bilmeniz hem sürece hakim olmanızı hem de duygusal olarak da bebeğinizin ihtiyaçlarına hazır olmanızı sağlar.
1. Ay Zeka Gelişimi
Uzun bir hamilelik dönemi ve doğum sürecinin ardından bebeğinize kavuştunuz.
1 aylık bebeğinizin görme duyusu tam anlamıyla gelişmiş olmasa da insan sesine, özellikle de annesinin sesine son derece duyarlıdır.
Ağlarken annesinin ses ve kokusunu duymak onu sakinleştirir.
Bebeğin sağlıklı fiziksel, zihinsel ve ruhsal gelişimi için onunla konuşun. Ona sesli kitap okuyun, ninni söyleyin. Ten temasına önem verin.
2. Ay Zeka Gelişimi
Bebeğin uyku düzeni bu ayda yavaş yavaş oluşmaya başlar. Gündüzleri daha az uyuyan bebeğin gece uyku süresi artabilir.
Bebek daha fazla hareket eder, tepkiler verir, karşısındakini izler.
Bu dönemde bebeğinizle göz teması kurmanız, onunla konuşmanız, onu kucağınıza almanız gelişimi açısından çok önemlidir.
Gülümsemelerinize karşılık vermeye başlar. Dokunmayı keşfederek elleri ve ayakları ile oynayabilir.
3. Ay Zeka Gelişimi
Sesleri iyice tanımaya başlayan bebek başını sesin geldiği yöne doğru rahatlıkla çevirir.
Gülerek ve çeşitli seslerle tepkilerini ortaya koyar.
Yavaş yavaş renkleri tanımaya başlar. Ana renkler ilgisini çeker.
Beyin gelişimi gözle görülür bir artış gösterir.
4. Ay Zeka Gelişimi
Bebeğin işitme yetisi bu ayda gelişir.
Bebek seslere karşı duyarlıdır ve çıkan sesleri taklit etmeye çalışır.
İletişim kurma yeteneği gelişir ve tanıdığı kişilere tepki vermeye başlar. Görme yetisi de bu ayda tamamlanır ve artık her şeyi renkleriyle görmeye başlar.
Bebek bu aydan itibaren oyun oynamaya başlar. Sizin ona yaptığınız oyunlara ve verdiğiniz tepkilere sesle ya da hareketle karşılık verir. ve artık yüksek sesle gülerek size tepkiler vermeye başlayacaktır.
5. Ay Zeka Gelişimi
Bebek ses tonunuzdan duygularınızı ayırmaya başlar.
Bu demektir ki bebekle iletişiminizde kullandığınız ses tonu önemlidir.
Bebeğin hafızası gelişmeye başladığı için artık yaşadığı anları, yüzleri ve cisimleri aklında daha rahat tutar.
Bu dönemde bebeğiniz mutlu olduğu veya hoşuna giden durumlarda gülerek tepki verir. Olumsuz algıladığı durumlarda kaşlarını çatabilir, ağlayabilir.
6. Ay Zeka Gelişimi
Bebeğiniz artık fiziksel, zihinsel ve ruhsal olarak oldukça aktif durumdadır.
Öğrenme duyuları açık ve 5 duyusunu koordine etmeye hazırdır.
Daha karmaşık görselleri algılayabilir, onları inceleyebilir.
Seslere tepki verir ve hafızası geliştikçe kadın-erkek sesini de ayırt edebilecek duruma gelir.
Bu dönemde birlikte geçirdiğiniz vakitlerde ve oyunlarda sizi taklit etmeye bayılır.
7. Ay Zeka Gelişimi
Uzaktaki insanları ve nesneleri artık çok daha net olarak seçip görebilir.
Sesleri taklit etme eğilimi hayli üst seviyede olduğu için onunla sürekli konuşun, ona kitap okuyun, şarkılar söyleyin. Tüm bunların dil gelişimi üzerindeki etkisi büyüktür.
Yabancı korkusu bebeğin 7. ayda oldukça yüksek olabilir.
Bu da demektir ki tanımadığı insanların kucağında mutsuz, huzursuz olup ağlayabilir.
8. Ay Zeka Gelişimi
Bu dönemdeki bebek daha bilinçli ve amaca yönelik hareketler yapmaya başlar.
8. ayındaki bebeğin görme ve işitme yeteneği artık bir yetişkin kadar gelişmiştir.
Derinlik algısı ve görüp duyduğu şeylere ulaşma becerisi artmıştır.
Keşif duygusu iyice gelişmiştir ve gördüğü her şeyi eline almak ve hatta çoğu zaman size geri vermemek ister.
9. Ay Zeka Gelişimi
Artık bebek emeklemeye başlayabilir. Yani sizin için keyifli ama bir o kadar da yorucu bir dönemin kapıları açılmış olabilir.
Evinizde bebek için her türlü güvenlik önlemini aldığınızdan emin olun.
Çünkü merak ve keşfetme duygusuyla her şeyi eline almak isteyecek, dolap ve çekmeceleri karıştıracaktır.
Ses tonunuzdan ne anlatmak istediğiniz anlayacak, aile dışından insanlarla da iletişim kurmaya başlayacaktır.
10. Ay Zeka Gelişimi
Bu dönemde bebek çoğu şeyi tek başına yapmak ister.
Hayır kelimesini çok rahat algılayabilir ama çoğu zaman ciddiye almaz.
Artık istediklerini işaret ederek rahatlıkla gösterebilir. Ağlamak tek iletişim yolu olmaktan çoktan çıkmıştır.
11. Ay Zeka Gelişimi
11 aylık çoğu bebek yardım almadan belirli süre ayakta kalabilir ve tek başına yürüme denemelerine girişebilir.
Bu dönemde bebek nesneler arasındaki farkları çok daha kolay ayırt edebilir.
Bebeğin dil ve konuşma becerilerinin gelişimi için ona kitap okumanız çok faydalıdır.
Bebek sebep-sonuç ilişkilerini çok daha kolay kavrayabilir.
12. Ay Zeka Gelişimi
İşte bebeğin öğrenmeye en açık olduğu zaman dilimi başladı.
Bebek bu dönemde oyuncaklarıyla ilgilenmeye ve sosyalleşmeye fazlasıyla açıktır. Fakat henüz paylaşma gibi kavramları gelişmemiştir.
Bebeği belli sınırlar çerçevesinde özgür bırakmak , kendi kendine birşeyleri başarmasına izin vermek özgüven gelişimi açısından önemlidir.
Bebek Zeka Gelişimi İçin Kanıtlanmış 50 Yöntem Ve Yapabilecekleriniz
Her ebeveyn için zeka gelişimi deyince akan sular durar değil mi?
Aşağıda bebeğin zeka gelişiminin yanı sıra fiziksel ve ruhsal iyilik halini de destekleyen 50 yöntemi bulacaksınız. Dikkat edince göreceksiniz ki bu yöntemlerin hiçbiri zor değil. Sadece sizin bunları benimsemeniz ve zaman ayırmanız gerekiyor. Bebek büyütmek de tam olarak bu değil mi?
Bebeği Ekrandan Uzak Tutun
İlk 3 yıl ekrandan uzak olmak bebeğin her türlü gelişimi için son derece önemli.
Araştırmalar; TV, bilgisayar, cep telefonu vs gibi cihazlara maruz kalan bebeklerin dil gelişimlerinin gecikebildiğini, hiperaktivite gibi sorunların ortaya çıkabildiğini gösteriyor.
Bebeğin Yeterince Anne Sütü Aldığından Emin Olun
Anne sütü, bir bebek için en uygun besindir.
Durham Üniversitesi’nin bir araştırmasında, emzirme süresi ile beyin gelişimi arasında bir bağlantı tespit edilmiş. Araştırmaya göre 2 yıl anne sütü ile beslenen bebeklerin bilişsel fonksiyonlarında artış görülmüş.
Duygusal Zeka Gelişimi Açısından Bebeğinizle Konuşun
1995’te yapılan bir çalışmada, çocuğun akademik başarısının ve zekasının, bebekken duyduğu kelime sayısıyla bağlantılı olduğu tespit edilmiş.
Konuşmak bebekle aranızda duygusal bağ oluşmasına neden olur. Aynı zamanda bebek konuştuğunuz dili ve nasıl konuştuğunuzu öğrenmeye başlar.
Göz Teması Bebekle Aranızdaki Duygusal Bağı Geliştirir
Bebeğinizle göz teması kurun. Çünkü bu şekilde;
- Bebek, yüzleri erken tanımaya başlar.
- Bebeğin hafızası gelişir.
- Bebekle aranızdaki duygusal bağ güçlenir.
- Bebeğin güvenlik ihtiyacı karşılanır.
Bebeğin Taklit Yeteneğinin Gelişimine Fırsat Tanıyın
Bebek sizin mimik ve jestlerinizi taklit eder. İşte bu nedenle yüz yüze ve yakın iletişim çok önemlidir.
Duygularınızı farklı mimiklerle ifade etmeniz bebeğin ilgisini çeker. Bebeğin yetişkinleri taklit etmesi, erken sorun çözme yetisi geliştirmesini sağlar.
Bebekle Oyun Oynayın
Bebeğin yaşına uygun aktivite ve oyunlar zeka gelişimini destekler. Ayrıca birlikte oynadığınız oyunların da önemi büyüktür. Hem aranızdaki bağı güçlendirir hem de sağlıklı zihinsel ve ruhsal gelişimi sağlar.
Yaptığınız Tasvirler Dil Gelişimi ve Kavrayışı Destekler
Diyelim ki bebekle birlikte evden çıktınız ve parka gidiyorsunuz. Bebek pusetinde oturuyor.
Geçtiğiniz yollarda gördüklerinizi bebeğe anlatın. Onunla sohbet edin.
Basit kelimeler, şefkatli bir ses tonu bebeğe inanılmaz bir deneyim sunar. Kelime dağarcığı gelişirken, yaşadığı çevreyi tanımaya başlar. Aranızdaki paylaşım duygusal açıdan bir doygunluk ve rahatlama sağlar.
Müziğin Zeka Gelişimi Üzerinde Muazzam Bir Etkisi Vardır
Yapılan araştırmalara göre müzik, bebeklerde dikkat ve hafıza gelişimi açısından son derece etkili.
Dahası müzik ritimleri matematiksel öğrenmeyi de destekliyor. Haydi bakalım erken dönemden itibaren bebeklere uygun müzikleri dinletmeye…
Bebeğe Kitap Okuyun
Henüz minicikken bile bebeğe kitap okuyun. Anlamaz etmez demeyin. Zaten okuduğunuz kitap bir bebek kitabı olacağı için son derece kısa olacaktır.
Kitaplar, kelime dağarcığı ve kavrayış açısından çok destekleyici.
Bazı araştırmalar 8. aydan itibaren bebeklerin bir hikayeyi 2-3 kez dinledikten sonra, hikayede geçen kelimeleri öğrenmeye başladıklarını gösteriyor.
Duyu Gelişimi İçin Yemeğiyle Oynamasına İzin Verin
Bebeğinizi mama sandalyesine oturtun. Ve önüne koyduğunuz yiyeceklere dokunmasına, onları ellemesine, sıkmasına izin verin. Evet, her yer kirlenecek. Size iş çıkacak. Ama sonuçta bebek için eşsiz bir deneyim ortamı sağlamış olacaksınız.
Bebek gıdalara dokunarak dokunma, tatma, koklama duyularını geliştirir. Tüm bu duyularını aktif tutabilmesi gelişimine büyük destek sağlar.
Bebeğin Motor Becerilerinin Gelişebilmesi İçin Evinizde Oyun Parkurları Oluşturun
Evinizde minderler, oyuncaklar, yastıklar ile hazırlayacağınız oyun parkurları ile bebeğin motor becerilerinin gelişmesini sağlayabilirsiniz.
Yeterli ve Kaliteli Bir Uyku Her Bebeğin En Büyük İhtiyacı
Yeterli ve kesintisiz uyku, bebeğinizin bedensel gelişimi kadar zeka gelişiminde de büyük rol oynar.
0-3 yaş dönemi, zihinsel gelişim ve sağlıklı büyüme için çok kritiktir. Beyin gelişiminin büyük bölümü bu dönemde gerçekleşir. İşte bu nedenle de yeterli ve kaliteli uyku düzeni elzemdir.
Sigara ve Alkolden Uzak Durun
Zeka gelişimi anne karnında başlar.
Bu nedenle hamileyken sağlığınıza dikkat etmeniz çok önemli.
Alkol ve sigaradan, fazla kafein tüketiminden uzak durmanız gerekir. Bu maddeler bebeğin fiziksel ve zihinsel sağlığı üzerinde olumsuz etki yaratma potansiyeline sahiptir.
Bebek Beslenmesinin İnceliklerini Öğrenin
Bebeği ilk 6 ay anne sütü ya da formül mama ile beslediniz. Ardından katı gıdaya geçiş süreciniz başladı. Bu noktada bebeğe sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırmak, bebeği temiz içerikli gıdalarla tanıştırmak çok önemli.
Unutmayın sağlıklı beslenmek gelişimin ve sağlığın temeli.
Katı gıdaya geçiş sürecinde tüm merak ettiklerinizi buradan öğrenebilirsiniz.
Bebek İşaret Dilinin Zeka Gelişimi Açısından Önemini Kavrayın
Konuşma öncesi dönemde bebekle aranızdaki iletişimi güçlendirmenin bir yolu da işaret dilini kullanmak. Yani el, yüz ve beden hareketleriyle iletişim kurarak bebeğin görsel zekasının gelişimine destek olmak mümkün.
Ce-ee Oynamanın Önemi
Ce-ee bir bebek oyun klasiği. Ve önemi tartışmasız büyük.
Bebek bu oyunla eğlenmenin yanı sıra bir kişinin, bir nesnenin gözden kaybolabileceğini, ancak sonra yeniden geri gelebileceğini öğrenir.
Bebek Ağlarken Onu Yalnız Bırakmayın
Ağlamak fiziksel ihtiyaçların ifadesi olabildiği gibi bebeğin gün boyu biriktirdiği stres ve endişenin dışavurumu da olabilir. Bu nedenle çok değerlidir. Sağlık için önemlidir.
Ancak burada dikkat edilmesi gereken konu, bebeğin ağlarken yalnız bırakılmamasıdır. Zamanla ayırt edebileceğiniz stres ağlamalarında bebeğin yanında olmaya, ona varlığınızı hissettirmeye özen gösterin.
“Ben buradayım, seninleyim, seni çok seviyorum, benim yanımda güvendesin…” duygusu bebeğe geçmeli. Hep hatırlayın, bebekler ebeveynleriyle ve diğer yetişkinlerle kurdukları ilişki üzerinden dünyayı tanımlamaya başlar. Güvendeyim, yalnız değilim, seviliyorum gibi hisler sizin bebekle kurduğunuz ilişki üzerinden gelişir.
Ayrıca beyinde nöronlar arasındaki bağlantılar güven duygusu üzerinden kurulursa sağlıklı bir zihinsel gelişimden de söz edebiliriz.
Uyku Öncesi Aktivitelere Önem Verin
2015 tarihinde Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı’nda yayınlanan bir araştırmaya göre, bebeklerin uyumadan önce yaptığı aktiviteler bebeğin zihninde daha çok yer eder. Ve bu durum gelişim için önemlidir.
Yani uyku öncesi aktivitelerine önem verin, zaman ayırın.
Fotoğraf Albümü Oluşturmak Bebeğinizin Hafızası İçin Çok Yararlı
Bebeğinizin, akrabalarınızın, aile dostlarınızın fotoğraflarının olduğu bir albüm hazırlamak ve buna zaman zaman bebeğinizle bakmak onun hafızasının güçlenmesine çok büyük etki eder.
Bebeğinizle Sık Sık Dışarı Çıkın
Bebekle ev dışı aktivitelerde bulunmak önemli.
Koşullarınıza bağlı olarak her gün bebekle dışarı çıkmak bebeğin gelişimine destek verir. Farklı sesler, yüzler, kokular ve renkler ilgisini çeker; dağarcığının gelişmesine yardımcı olur.
Evcil Hayvan Beslemek Zeka Gelişiminde Önemlidir
Araştırmalara göre evcil hayvanla büyüyen çocuklarda aşağıdaki gelişimler görülür:
- Çocuk, sorumluluk almayı yaşıtlarına göre daha erken yaşta öğrenir.
- Çocukta empati yeteneği gelişir. Çift yönlü ilişki ve iletişimin temellerini kavrar.
- Hayvan sevgisi beraberinde hoşgörülü olmayı, saygı duymayı öğretir. Ayrımcılık, şiddet gibi olumsuz duyguların önüne geçer.
- Çocukta değer gelişimini sağlar.
- Paylaşımcı olma, beklentisiz sevgi gibi duygu durumları yaşıtlarına göre daha erken bir dönemde gelişir.
- Ayrıca bazı uzmanlara göre evcil hayvanla büyüyen çocukların IQ seviyeleri, evcil hayvanla büyümemiş çocuklara oranla daha yüksektir.
Dokunmanın Önemini Kavrayın
Yenidoğan bir bebeğin en temel ihtiyacı ten tene temastır. Annesinin nefesini, kalp atışını duyan bebek sakinleşir; kendini güvende hisseder. Ve güvende hissetmenin değeri büyüktür.
Bu nedenle;
- Bebeğinize günde 3 kez 15 dakikalık hafif masajlar yapın, yani ona dokunun.
- Konuşurken bebekle fiziksel temas içinde olun.
- Onu sık sık kucağınıza alın.
Tüm bunlar aranızdaki bağı geliştirirken, bebeğin gelişimini de destek sağlar.
Bebeğinizin Yatağına Dönence Asın
Bebek, yatağının üstüne asılan dönenceleri gözleriyle takip eder. Bu da nesnelere odaklanmayı bebeğe öğretir.
Bebeğin göz kasları gelişirken, dönenceye dokunmak için uzanmaya çalışması beden kaslarının da gelişimini destekler.
Dönenceler bebeklerin motor gelişimlerine katkı sağlayan oyuncaklardır.
Bebeğinize Sürekli “Hayır” Demekten Vazgeçin
Bebeğinize sürekli hayır diyerek onu durdurmak, onu uzun süre mama sandalyesinde veya yatağında yalnız bırakmak, ağladığında onunla ilgilenmemek gelişimini olumsuz etkiler.
Çünkü bir kere çocuğun güven duygusunun sarsar. Önemsenmediğini, sevilmeye değer olmadığını hissetmeye başlar.
Çekirdek Aile Kavramının Önemini Kavrayın
Çekirdek ailenin insan gelişimindeki olmulu etkisi tartışılmaz.
Birbirine karşı sevgi ve saygı dolu bireylerden oluşan bir aile ortamında büyüyen çocuk hayata donanımlı bir şekilde başlar.
Bu nedenle bebeğin çok erken dönemlerinden itibaren,
- yemeklerde bir masa etrafında buluşup birlikte olmaya,
- aile saatleri yaratmaya özen gösterin.
Araştırmalar tüm bireylerin birbirine sevgi ve ilgisini göstermekten çekinmediği bir aile ortamında büyüyen çocukların, ileride okul başarılarının daha yüksek olduğunu, benlik kavramlarının ve sosyal becerilerinin daha hızlı geliştiğini gösteriyor.
Bebeği Hava Kirliliğinin Olumsuz Etkilerinden Korumaya Çalışın
Hava kirliliği daha anne karnında bile bebeği olumsuz etkiler.
Araştırmalar hava kirliliğinin akciğer gelişiminin yanı sıra DNA’yı da etkilediğini gösteriyor. Aynı zamanda hava kirliliği öğrenme güçlüğü gibi sorunları da beraberinde getiriyor.
Bebeğinizin Odasına Ayna Koyun
Bebeğin odasında, güvenli bir noktaya bir ayna koyun ve bebeğin kendisini izlemesini sağlayın.
Aynada kendini ilk kez gören bebek, kendisiyle konuşmaya başlar. Bu durumun beyin gelişimi üzerindeki etkileri muazzam.
İki Fotoğraf Arasındaki Farkı Bulma Oyunu Oynayın
Birbirinin aynısı gibi duran fakat aralarında küçük farklar bulunan iki fotoğrafı bebeğe doğru tutun.
Henüz birkaç aylık bir bebek bile bir birine bir ötekine bakacak, anlatmak istediğiniz şeyi anlamaya çalışacak ve sonunda ayırt edici ayrıntıyı görecektir.
Bu aktivite ona okumaya başlarken katkı sağlar.
Bebek Zeka Gelişiminde “Mozart Etkisi”ni Öğrenin
Bebeğinize klasik müzik dinletmek hem zeka gelişimi açısından hem de sakinleşmesi açısından son derece önemli.
Ayrıca araştırmalar Mozart’ın müziğinin beyin gelişiminde etkili olabildiğini söylüyor.
Çocuğun İlgi Alanını Keşfetmek İçin Farklı Seçenekleri Değerlendirin
Bebeklerde zeka gelişimi konusunda uzman John Medina, “Bebeğin odasında birçok farklı seçenek olmalıdır” diye savunur.
Bunlar neler?
- Resim
- Boyama
- Müzik
- Kostüm
- Lego alanları gibi..
Böylece çocuk istediğini seçebilir; özgürce ve güven içinde oyun oynayabilir.
Ortamda farklı seçenekler olması ebeveynlerin de çocuğun ilgi alanlarını keşfetmesi açısından önemli.
Bunun için iyi gözlem yapmak gerekir.
Etkileşim İmkanı Sağlayan Oyuncakları Tercih Edin
Keşif ve merak duygusunu yaşatacak ortamlar ve oyunlar sunmak zeka gelişimi için önemli.
Elektronik oyuncaklar yerine etkileşime dayalı oyun ve oyuncakların tercih edilmesi çocuğunuzun merak ve yaratıcılığının gelişmesinde önemli rol oynar.
Çocuğunuza Resim Yapma İmkanı Tanıyın
Resim duygu ve düşüncelerin ifadesi açısından önemli bir araçtır. Tıpkı oyunda olduğu gibi…
Çocuğun gelişimsel ve duygusal açıdan hangi noktada olduğunu görmenizi sağlar. Onun iç dünyasını yansıtır. Çevresiyle etkileşiminin nasıl olduğunu, günlük deneyimlerinin üzerindeki etkisini anlamanızı sağlar. İyi bir anlatım aracıdır.
Çocuğunuza küçük yaşlardan itibaren kağıt ve kalem verin, kendisini ifade etmesi için alan yaratın.
0-2 Yaşın Bebek Zeka Gelişimindeki Önemini Anlayın
0-2 yaş bebeklerin hayal gücü ve zeka gelişimi açısından önemli bir dönem.
Oyun bu noktada önemli bir gelişim destekçisi.
- Yaratıcı, hayal gücünü geliştiren oyuncaklar,
- El ve parmak kuklaları,
- Doktor araçları,
- Bez bebekler oyun için çok destekleyicidir.
Huzurlu Bir Gebelik Döneminin Öneminin Farkına Varın
Beyin ve zeka gelişimi gebeliğin 3. ayında başlar.
Hamilelikte annenin fiziksel, zihinsel ve ruhsal sağlığı; kısacası iyilik hali bu nedenle çok önemli.
Hamile bir kadın, mümkün oldukça stres ve kaygı yaratan ortam ve durumlardan uzak durmalı; sağlıklı bir yaşam sürmeye özen göstermelidir.
Duygusal açıdan zorlu bir hamilelik süreci ilerleyen dönemlerde çocukta;
- Konsantrasyon bozukluğu,
- İçine dönüklük,
- Agresiflik gibi olumsuz durumlara yol açabilir.
Gebelik Esnasında Kaliteli Sosya İlişkiler Kurmak Önemli
Kişinin sosyal yaşam becerileri kendini gerçekleştirmesindeki en önemli etkenlerden.
Dengeli ve sevgi dolu arkadaşlıklar; kişiyi destekleyen her türlü sosyal ilişki gebelik esnasında bebeğin gelişimini de etkiler.
Bebeğin gelecek dönemdeki,
- İnsan ilişkilerinin,
- Sosyal zekasının,
- İlişki kaynaklı sorunlara çözüm geliştirme yetisinin temellerini etkileyebilir.
Gebelik Esnasında Doktor Kontrolünde Spor Yapın
Annenin kendine ve sürecine en uygun egzersiz programını uygulaması;
- Doğuma giden serüvenini fiziksel olarak daha rahat geçirmesini sağlar.
- Sağlıklı egzersiz programı bebeğe giden kan akışını destekleyeceği için bebeğin zeka gelişimini de etkileyebilir.
Ebeveyn Rol Model Olduğunu Fark Etmeli
Çocuklar söyleneni değil gördüklerini hayata geçirir. İşte bu nedenle çocuğunuzdan ne olmasını istiyorsanız önce kendiniz öyle olmalısınız.
Yani ebeveynleri çocuk için rol modeldir.
Çocuk doğduğu andan itibaren ebeveyn davranışlarını taklit eder.
Bebeği Yanında Rahat Etmediği Kişilerle Yalnız Bırakmayın
Bir bebeğin en büyük ihtiyacı güven duymaktır.
Ve bebekler iyi birer enerji okuyucudur. Bazı insanların yanında son derece mutlu ve güvende hissederken bazılarının yanında huzursuz olurlar.
Ebeveynlere düşen çocuğu iyi gözlemlemektir. Yani bebek yanında huzursuz olduğu kişilerle yalnız bırakılmamalıdır. Bu çocukta güven duygusunun gelişimi açısından önemlidir.
Zeka gelişiminde travma yaratma potansiyeline sahip her koşul önemli olduğu için özellikle ilk 3 aylık dönemlerinde ebeveynlerin bebeğe ulaşabilir mesafede olması gerekir.
Oyuncak ve Oyun Seçiminin Önemini Unutmayın
Bebeğin ilgisini çeken nesneler zamanla değişebilir.
Örneğin yenidoğan döneminde hafif ve huzurlu seslerin eşlik edeceği yatak dönenceleri ya da ev tipi konforlu salıncaklar uygundur.
2 ayını tamamlamış bir bebeğe tutma-uzanma becerisine katkı sağlayacak çıngıraklı diş kaşıyıcıları, hareket alanı yaratabilecek oyun halıları daha çok katkı sağlar.
Bebeğin keşfetmeye yatkın ve istekli olduğu durumları oyuncakla desteklemek zeka gelişimine önemli katkıda bulunur.
Ebeveynle Girilen Sosyal Ortamların Önemi
Bebeğin anne ve babasıyla gireceği sağlıklı sosyal ortamlar; sosyal gelişimini destekler.
Sık sık bebeği uygun arkadaş ortamlarınıza sokmaya çalışın. Onunla birlikte olmaktan zevk alın.
Nesneleri ve İşlevlerini Basit Bir Dille Anlatın
Bebeğin neden-sonuç ilişkisi kurması açısından deneyim yaşaması önemli.
Ebeveynler çocuklarına deneyim yaşaması için fırsat tanımalı. Örneğin güvenli bir şekilde çevrelerindeki nesnelere dokunmalarına izin verilen bebekler, özgüven gelişim açısından avantajlı hale gelir.
Burada dikkat edilmesi gereken bir nokta da bebeğe nesneleri ve işlevlerini basit bir dille anlatmaktır.
Arkadaş Edinebileceği Ortamlar Yaratın
Bebeğin akranlarıyla iletişim kurmasını sağlamak zihinsel gelişimini destekler.
Bu nedenle akran sosyalleşmesi her yaşta çok önemlidir. Hep hatırlayın, insan ilişkilerde gelişir ve büyür. Bu her yaş için geçerlidir.
Bebeğinize İpuçları Verin
Bebeğinizle beraberken yapacağınız her şeyi önceden ona ipuçları şeklinde anlatın.
Örneğin ışıkları kapatmadan önce, “şimdi ışıkları kapatacağım” derseniz bu bebeğinizin neden-sonuç ilişkisini öğrenmesini sağlar.
Hayvanlar Kitabı Yaratın
Sokakta gördüğünüz hayvanların fotoğrafını çekin. Sonra bu fotoğrafları bastırıp çocuğunuzla birlikte bir hayvanlar kitabı yaratın.
Bu onun hafızasını destekleyecek, kelime dağarcığını ve el becerilerini artıracak bir aktivitedir.
Bebeğinizle Böcek Avına Çıkın
Kitap veya dergi üzerinden resimlerine bakarak, bebeğinize kelebek, uğur böceği, cırcır böceği gibi hayvanları öğretin. Sonra bu hayvanların canlısını göstermek için onunla parka gidin.
Her Şeyi Sayın
Bebeğinizin kaç tane blok tutabildiğini, parmaklarını, evde kaç basamak olduğunu vs. sayın.
Zamanla çocuğunuz da size eşlik eder.
Bebeğin Bezini Ona Anlatarak Değiştirin
Bebekle birlikte her ne yapıyorsanız, onunla konuşun. Bezini değiştirirken bile.
“Şimdi bezi açıyorum. Bezin ıslak. Değiştirmemiz gerekir…” gibi cümlelerle eylemlerinizin ne olduğunu ve neden yaptığınızı ona anlatın.
Bebeğinizin Eski Oyuncaklarını Atmayın
Bebeğinizin eski oyuncaklarının birkaçını mutlaka saklayın.
Ara sıra o oyuncakları ortaya çıkararak ona gösterin.
Böylece bebek büyüdüğünü anlar. Ve aynı oyuncaklarla farklı oyunlar geliştirebilir. Siz de bebeğinizdeki değişimi gözlemlemiş olursunuz.
Ölçülü bir Gıdıklama İyidir
Gülmek, hislerin gelişmesinde ilk adımdır.
Çocuğunuzla küçük domuzcuk oyununu oynayın, sonunda onu yakalayarak gıdıklayın.
Bu davranış çocuğunuza olayları tahmin etmeyi öğretir.
Gün Sonunda Çocuğunuzun Duygularını Anlatmasına İzin Verin
Yatmadan önce çocuğunuza sarılarak gün içerisinde onu neyin mutlu ettiğini, neyin üzdüğünü ya da kızdırdığını sorun.
Bu paylaşım çocuğun günü değerlendirmesine, duygularını ayrıştırmasına yardım eder.
Umarım size fayda sağlayan bir içerik okuduğunuzu düşünüyorsunuzdur ve yorumlarınızla katkıda bulunursunuz. Deneyimlerinizden faydalanmak bizi mutlu edecek ve kendimizi geliştirmemizi sağlayacaktır. Teşekkürler.
