Bebeklik ve çocukluk çağı hastalıkları deyince akla ilk gelenler kızamık, kızıl, el-ayak-ağız hastalığı, krup, suçiçeği, boğmaca, kızamıkçık, 5. hastalık, 6. hastalık ve kabakulak.
Ancak bunlardan daha fazlası var: Kawasaki ve Reye sendromları, impetigo, konjunktivit ve gastroenterit ve RSV.
Biz bu yazıda hepsine değinmeye çalıştık.
Bu içerik sadece genel bilgi vermek amaçlıdır.
Buradan yola çıkarak çocuğunuza teşhis koyamaz ya da onu tedavi edemezsiniz.
Lütfen çocuğunuzla ilgili tıbbi yardımı sadece tıp profesyonellerinden isteyin.
Çocuğunuzun sağlığıyla ve uygulanacak tedaviyle ilgili merak ettiğiniz soruları doktorunuza sormaktan çekinmeyin.
Dileğimiz hiçbir çocuk hasta olmasın. Olursa da en iyi ve en bütüncül tıbbi bakımı alabilsin.
Günümüzde bebeklik ve çocukluk çağı hastalıkları olarak nitelendirilen pek çok hastalığın aşısı aşı takviminde yer alıyor.
Ülkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından belirtildiği üzere 13 hastalığa rutin aşı uygulaması yapılıyor.
Kızamık, kabakulak, kızamıkçık, suçiçeği ve boğmaca bu hastalıklar arasında.
Kızamık Hastalığı Nedir?
Kızamık tüm dünyada görülen bulaşıcı bir hastalıktır.
Rubeola olarak da bilinir.
Virüs kaynaklıdır. Solunum yolu ile kolayca bulaşabilir.
Kızamık Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Kızamık belirtileri virüsün bulaşmasından yaklaşık 10-14 gün sonra ortaya çıkar.
• Ateş
• Kuru öksürük
• Boğaz ağrısı
• Halsizlik
• Burun akıntısı
• Gözlerde ve göz çevresinde ağrı ile seyreden kızarıklık
Bu belirtilerin ardından yüzde döküntü olarak ifade edilen kırmızı lekeler meydana gelir.
Bu lekeler kısa sürede tüm vücuda yayılır.
Kızamık Hastalığının Evreleri Nelerdir?
Kızamık enfeksiyonu 2-3 haftalık bir zaman diliminde aşamalar halinde gerçekleşir:
Enfeksiyon ve kuluçka evresi: Enfekte olduktan sonraki ilk 10-14 gün kızamığın kuluçka evresidir. Bu süreçte kızamık herhangi bir belirti vermez.
Net olmayan semptomlar: Kızamık tipik olarak hafif ateşle başlar.
Israrlı bir öksürük, burun akıntısı, boğaz ağrısı ve gözde yangı, ateşe eşlik eder.
Bu evre yaklaşık 2 ya da 3 gün sürebilir.
Akut evre ve döküntü: Döküntü kırmızı lekelerden oluşur.
Bunların bazıları hafif kabarıktır. İlk önce yüzde görülürler.
Birkaç gün sonra döküntü kollardan başlamak üzere vücudun diğer bölümlerine yayılır. Ateş birden bire yükselir. Öyle ki 40-41 dereceyi bulabilir.
Döküntüler önce yüzü, en son da bacak ve ayakları terk eder.
Bulaşma evresi: Kızamık olan kişi virüsü 8 gün boyunca bulaştırır.
Döküntüler başlamadan önceki 4 gün ve döküntüler başladıktan sonraki 4 gün bulaşma evresidir.
Kızamık Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Kızamık virüsü taşıyan çocuk bir ortamda öksürdüğünde, hapşırdığında ya da konuştuğunda enfekte olmuş damlacıklar havaya saçılır.
Ortamdaki diğer çocuklar bu damlacıkları soluyabilir ve böylece hastalık başka bir kişiye bulaşmış olabilir.
Dünyanın en saygın tıp kuruluşlarından Mayo Klinik verilerine göre, kızamık ciddiye alınması ve takip edilmesi gereken bir hastalıktır.
Aşı uygulaması sayesinde tüm dünyada ölüm oranları düşmüş olsa da kızamık yılda 100.000’den fazla kişinin ölümüne yol açar.
Ve bu kişilerin çoğunu 5 yaşın altındaki çocuklar oluşturur.
Kızamık Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Kızamık belirtilerini fark ettiğiniz anda çocuğunuzu mutlaka bir doktora götürün. En uygun tedaviyi doktorunuz önerecektir.
Genellikle evde tedavi verilir.
Çocuğun mutlaka dinlenmesini sağlayın.
Bulaşıcı olması nedenİyle kızamık olan çocuğunuzu başkalarıyla görüştürmeyİn.
Bol bol su içmesini sağlayın.
Bağışıklığı yükselten sağlıklı yiyecekler yemesine destek olun.
Kızamık Hastalığından Korunmanın Yolları
Kızamık hastalığından korunmanın en etkin yolu aşı yaptırmaktır.
Kızamık aşısı çocukluk dönemi aşı takviminde KKK (kızamık, kızamıkçık, kabakulak) aşısı olarak yer alır.
Mayo Klinik uzmanlarına göre kızamığın risk faktörleri şöyledir:
• Aşı yaptırmamış olmak
• Kızamık hastalık oranlarının yoğun olduğu ülkelere seyahat etmek
• A vitamini eksikliği
Kabakulak Nedir?
Kabakulak, kabakulak virüsünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır.
Kulakların yakınındaki tükürük bezlerinin şişmesine yol açar.
Böylece yanaklar şişer, çene hassaslaşır.
Kabakulak her yaşta çocuğu ve yetişkinleri etkileyebilir.
Kabakulak belirtisi gösteren kişilerin mutlaka doktora başvurması gerekir.
Kabakulak Belirtileri Nelerdir?
Kabakulak olan bazı kişiler hastalığa dair hiçbir belirti taşımayabilir ya da belirtiler çok hafif olabilir.
Hastalık belirtileri genellikle virüsün bulaşmasından 2-3 hafta sonra ortaya çıkar.
Kabakulağın başlıca belirtisi avurtların da şişmesine yol açan şişkin tükürük bezleridir.
Diğer belirtiler şöyledir:
• Yüzün her iki tarafındaki ya da tek taraftaki şişkin tükürük bezlerinde oluşan ağrı
• Yutkunurken ya da çiğnerken acı
• Ateş
• Baş ağrısı
• Kas ağrıları
• Güçsüzlük ve halsizlik
• İştah kaybı
Kabakulak Nasıl Bulaşır?
Kabakulak virüsü almış kişilerle temas, hastalığın bulaşmasına sebep olabilir.
Virüsü almış kişiler öksürdüğünde veya hapşırdığında ya da konuştuğunda boğaz, burun ve ağızlarından çıkan tükürük ya da salgıların damlacıkları havaya karışabilir.
Bu damlacıklar diğer kişilerle buluştuğunda virüsün bulaşması gerçekleşmiş olur.
Ayrıca eşyaların üzerine gelen damlacıklar da belli bir süre canlı kaldığı için bu eşyalarla temas virüsün bulaşmasına yol açar.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre duyarlı bir toplumda bir kabakulak vakası yaklaşık 4-7 kişiye bu hastalığı bulaştırabilir.
Bir kabakulak hastası tükürük bezlerİnİn şİşmesİnden öncekİ ve sonrakİ 5 gün boyunca hastalığı yaymaya devam eder.
Kabakulak Nasıl Tedavi Edilir?
Kabakulak tedavisinin esasını destek tedavisi oluşturur.
Hasta dinlenmeli, bol su içmelidir.
Herhangi bir komplikasyon durumunda mutlaka doktorla iletişime geçilmelidir.
Hasta belirtilerin başlamasından itibaren evden çıkmamalı; sağlıklı kişilerle kısıtlı ve dikkatli iletişim içinde olmalıdır.
Kabakulak genellikle 1-2 hafta içinde iyileşen bir hastalıktır. Ancak gerekli önlemler alınmadığında ciddi durumlara da yol açabilir.
Kabakulaktan Korunmanın Yolları
Kabakulaktan korunmanın tek yolu aşıdır.
Kabakulak aşısı çocukluk dönemi aşı takviminde KKK (kızamık, kızamıkçık, kabakulak) aşısı olarak yer alır.
Sağlık Bakanlığı’na göre kabakulaktan korunmak önemlidir çünkü testis iltihabı gibi ciddi tablolara yol açabilir (ergenlik sonrası kabakulak geçiren her 5 erkekten birinde testis iltihabı gelişebilir).
Nadir görülen diğer ciddi durumlar ise beyin iltihabı, menenjit, pankreas iltihabı, yumurtalık iltihabı, geçici ve kalıcı işitme azlığı ve çok nadir de işitme kaybıdır.
Kızamıkçık Nedir?
Kızamıkçık akut, bulaşıcı bir viral enfeksiyondur.
Vücutta döküntüler ve ateş gibi belirtilerle kızamık hastalığına benzer, ancak daha hafiftir.
4-5 günde kendiliğinden geçer.
Hastalık küçük çocuklarda kayda değer herhangi bir belirti göstermeden hafif seyredebilir.
Aşı hastalıktan korunmanın temel yoludur.
Kızamıkçık Belirtileri Nelerdir?
Kızamıkçık hastalığının kuluçka dönemi genellikle 14 gündür.
Belirtiler ortaya çıktıktan sonraki 1-5 gün içinde ortadan kaybolur.
• Hafif ateş (38-39 derece ya da altı)
• Baş ağrısı
• Burun akıntısı ya da burun tıkanıklığı
• Kırmızı, iltihaplı gözler
• Hassas lenf nodülleri (daha çok ense kökünde ve kulakların arkasında)
• Yüzde başlayıp ardından gövde, kollar ve bacaklara yayılan pembe bir döküntü
Kızamıkçık Nasıl Bulaşır?
Kızamıkçık (Rubella) virüsü insandan insana bulaşır.
Enfekte bir kişi öksürdüğünde ya da hapşırdığında havaya karışan damlacıklar başka bir kişinin solunum yoluyla enfekte olmasına yol açabilir.
Hamile bir kadın kan yoluyla doğmamış çocuğuna kızamıkçık bulaştırabilir.
Kızamıkçık olan bir kişinin bulaştırıcılığı döküntüler ortaya çıkmadan yaklaşık bir hafta önce başlar, döküntüler başladıktan sonra bir hafta daha devam eder.
Kızamıkçığın fazla bİr belİrtİ göstermeden seyrettİğİ küçük çocuklar, hastalığı hızla etrafa yayarlar.
Kızamıkçık Nasıl Tedavi Edilir?
Çocuk kızamıkçık olduysa bol bol dinlenmesi, sıvı alması ve başkalarıyla görüşmemesi sağlanmalıdır.
Doktorlar genellikle virüsün belirtilerine yönelik olarak destek tedaviler sunar.
Kızamıkçıktan Korunmanın Yolları
Kızamıkçık için alınabilecek en etkili önlem aşıdır.
Kızamıkçık aşısı çocukluk dönemi aşı takviminde KKK (kızamık, kızamıkçık, kabakulak) şeklinde bulunur.
Kızıl Hastalığı
Kızıl, A grubu streptokok bakterisinin neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır.
Beta mikrobunun neden olduğu enfeksiyonun döküntülü formu olarak da tanımlanabilir.
Döküntüye her zaman boğaz ağrısı ve yüksek ateş eşlik eder.
Kızıl Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Çocuğunuzda aşağıdaki belirtileri gördüğünüzde mutlaka bir doktora danışın.
• Kırmızı döküntü: Döküntülerin görünümü güneş yanığı ya da zımpara kağıdı gibidir.
Yüzde veya boyunda başlar; ardından gövde, kollar ve bacaklara geçer.
Rengi kırmızıya dönen cilde baskı uygulandığında o bölgenin rengi soluklaşır.
• Kırmızı hatlar: Kasık, koltukaltı, dirsek, diz ve boyun diğer bölgelere göre daha kırmızıdır.
• Kırmızı yüz: Yüz kızarır, ağız çevresi solgundur.
• Çilek dil: Çocuğun dili kırmızı ve yer yer kabarıktır.
Dil genellikle hastalığın ilk evresinde beyaz bir tabakayla kaplıdır.
Yüz ve dildeki döküntü ile kırmızılık yaklaşık bir hafta sürer. Bu belirtiler yok olduğunda, döküntünün etkilediği cilt, soluklaşır.
• Ateş: Genellikle üşümeyle beraber gelen 38 derece ve üstü ateş görülür.
• Boğaz ağrısı: Kırmızı ve ağrılı boğaz hastalığın en önemli belirtilerindendir. Bazen boğazda beyaz ya da sarıya dönen benekler oluşur.
• Yutkunmada zorluk
• Boyundaki salgı bezlerinde dokunmaya karşı hassasiyet
• Mide bulantısı ya da kusma
• Baş ağrısı
Kızıl Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Kızıl hastalığı, enfekte kişi öksürdüğünde ya da hapşırdığında ortaya çıkan damlacıklar yoluyla kişiden kişiye bulaşır.
Kızıl hastalığının kuluçka evresİ, genellİkle 2-4 gün arasındadır.
Mayo Klinik uzmanlarına göre en çok 5-15 yaş grubu çocuklarda görülür.
Kızıl Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Kızıl hastalığının belirtileri oluştuğunda çocuğunuzu mutlaka doktora götürün.
Ve doktorunuzun vereceği tedaviyi mutlaka düzenli uygulayın.
Antibiyotik tedavisi hastalığın riskini önemli ölçüde azaltır.
Hastalık tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlar oluşabilir.
Kızıl Hastalığından Korunmanın Yolları
Kızıl hastalığının bir aşısı yoktur.
Kızıl hastalığından korunmak için alınabilecek önlemler diğer tüm enfeksiyonlarla aynı, standart önlemlerdir:
• El yıkamak: Çocuğunuza enfeksiyon riskine karşı ellerini en az 20 saniye süreyle sabunla nasıl yıkaması gerektiğini mutlaka öğretin.
• Kişisel eşyaları paylaşmamak: Çocuğunuza su bardağını, yemek yediği çatal, kaşık ve bıçağını paylaşmamayı öğretin.
• Ağzını ve burnunu kapatmak: Çocuğunuza öksürürken ya da hapşırırken ağzını ve burnunu kapatmasını öğretin.
Bu şekilde olası bakteri ve virüslerin bulaşmasının önüne geçilmiş olur.
ÖNEMLİ NOT: Çocuğunuz kızıl hastalığı geçiriyorsa, yemek yerken kullandığı eşyaları ve su bardağını, hatta mümkünse oyuncaklarını evdeki diğer bireylerin eşyalarından ayrı olacak şekilde sıcak sabunlu suda yıkayın.
El, Ayak, Ağız Hastalığı Nedir?
El, ayak, ağız hastalığı Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı verilerine göre genellikle 2-10 yaş arasındaki çocukları, özellikle de 5 yaşın altındaki çocukları etkileyen bulaşıcı bir viral hastalıktır.
Hastalık bazen yetişkinlerde de görülür.
El, ayak ve ağız hastalığına enterovirüs cinsi virüsler neden olur.
Hastalık en sık enterovirüs 71 veya koksaki virüs A grup 16 ile meydana gelir.
Bakanlığın sitesinde yer alan bilgiye göre hastalık sıklıkla yaz ve sonbahar aylarında görülür.
El, Ayak, Ağız Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
El, ayak, ağız hastalığında aşağıdaki belirtilerden tamamı da görülebilir, birkaçı da.
Lütfen her koşulda tanı ve destek için doktorunuza danışın.
• Hafif ateş (38-39 derece)
• Boğaz ağrısı
• İştah kaybı
• Hafif halsizlik
• Kimi zaman karın ağrısı ve öksürük
• Ağızda herpanjina adı verilen ağrılı, içi su dolu döküntüler
• Ayak tabanı ve ellerde önce küçük kırmızı noktalar olarak başlayan sonra içi su dolu kabarcıklara dönüşen döküntüler
• Bazen dizlerde, dirseklerde, kalçada ve genital bölgede de döküntü olabilir.
El ve ayaklardaki döküntüler genellikle 5-7 gün içinde kendiliğinden geçer.
Küçük çocuklar için en zorlayıcı olan ağızdaki yaralardır.
Çocuk yemek yemekte ve su içmekte zorluk yaşar.
El, Ayak, Ağız Hastalığı Nasıl Bulaşır?
El, ayak, ağız hastalığı solunum yoluyla, tükürükle, yakın temasla ve dışkıyla bulaşabilir.
Yazın özellikle havuz suyundan bulaşma tehlikesi vardır.
Yoğunlaşan virüslerle hastalık salgına dönüşme riski taşır.
El, Ayak, Ağız Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
El, ayak, ağız hastalığında tedavi hastanın durumuna ve şikayetlerine göre oluşturulur.
Hastalığın aşısı olmadığı gibi belli bir ilaç tedavisi de yoktur.
El, Ayak, Ağız Hastalığından Korunmanın Yolları
Bu hastalığa karşı alınabilecek en önemli önlem hijyen kurallarına uymaktır:
• Eller, özellikle tuvalet kullanımı sonrası, bez değiştirdikten sonra, yemek hazırlamadan ve yemekten önce mutlaka su ve sabunla yıkanmalıdır.
• Hasta kişilerle temastan kaçınılmalıdır.
• Ortak bardak, tabak, çatal, kaşık, bıçak kullanımı olmamalıdır.
• Çocuğun oyuncakları sık aralıklarla temizlenmelidir.
• Ortak yaşam alanları sık sık havalandırılmalı ve temizliğine dikkat edilmelidir.
• Okul ve kreşlerde ortam yüzeylerinin günlük temizliği sağlanmalıdır.
• Çocuklar hijyen kuralları hakkında bilgilendirilmeleri, el yıkamak konusunda desteklenmelidir.
Suçiçeği Hastalığı Nedir?
Suçiçeği, varisella zorter virüsünün (VZV) neden olduğu çok bulaşıcı bir hastalıktır.
Deride yaygın ve kaşıntılı, içi sıvı dolu döküntüler oluşur.
Genellikle döküntülere ateş eşlik eder.
Suçiçeği, tüm dünyada olduğu gİbİ ülkemizde de yaygın olarak daha çok kış ve İlkbahar aylarında görülür.
Genellikle 1-9 yaş arasını etkiler. Ancak erişkinlerde de hastalık oluşabilir.
Suçiçeğinin Belirtileri Nelerdir?
Suçiçeğinde döküntüler genellikle virüsle temastan 14-16 gün sonra ortaya çıkar.
Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre hastalığın belirtileri ve seyri şöyledir:
• Döküntüler başlamadan 1-2 gün önce ateş, halsizlik, iştahsızlık, baş ağrısı ve bazen hafif karın ağrısı görülebilir.
• Ciltte kaşıntılı kızarıklıklar olarak başlayan döküntüler hafif kabarır ve içi sıvı dolu kabarcıklar halini alır.
• Kabuklanma 24-48 saat sonra başlar.
• İlk oluşan döküntüler kabuklanmaya başlarken yaklaşık 5-7 güne kadar yeni döküntüler ortaya çıkar.
• Aynı bölgede farklı evrelerdeki döküntülerin bir arada görülmesi suçiçeği hastalığının tipik özelliğidir.
• Döküntüler saçlı deriden başlayarak yüz ve gövdeye doğru yayılır.
• Döküntüler ilk günlerde daha yoğun olmak üzere 7. güne kadar devam eder.
• Suçiçeği hastalığının şiddeti yaşla birlikte artar.
Suçiçeği Nasıl Bulaşır?
Tek bulaşma yolu enfekte olmuş kişiyle temastır.
Solunum yoluyla ya da derideki kabarcıkların içinde yer alan sıvıyla temas sonucu hastalık başkasına bulaşabilir.
Hastalığın bulaşıcılığı döküntüler ortaya çıkmadan 1-2 gün önce başlar ve tüm döküntüler kabuklanana kadar devam eder.
Suçiçeği Nasıl Tedavi Edilir?
Suçiçeğinin tedavisinde şu yollar izlenir:
• Hastaya bulgulara göre tedavi önerilir. Ateş düşürücü, kaşıntı giderici ilaçlar hastanın genel sağlık durumuna ve hastalığın seyrine göre doktor tarafından reçetelendirilir.
• Derideki kaşıntıyı önlemek için hastaya günlük banyo önerilir.
Suçiçeğinden Korunmanın Yolları
Suçiçeği için alınabilecek en önemli önlem aşıdır.
Enfekte olmuş kişilerden uzak durmak gerekir.
Tüm bulaşıcı hastalıklarda olduğu gibi el yıkamak, kişisel hijyene dikkat etmek önemlidir.
Enfekte olmuş çocuklar hastalık tam geçmeden okula gönderİlmez.
Çocuğa bağışıklığını güçlendirecek, sindirimi kolay besinler önerilir.
Krup Hastalığı Nedir?
Krup hastalığı enfeksiyon kaynaklı bir üst solunum yolu hastalığıdır.
Nefes borusu ve ses tellerindeki ödem sonucu solunum yolu tıkanır, ses kalınlaşır ve çocukta özellikle geceleri artan havlama benzeri bir öksürük oluşur.
Çocuk solunum yapmakta güçlük geçer. Solunum sıklığı artar.
Krup halk arasında yalancı kuşpalazı, yalancı difteri veya akut larenjit olarak da bilinir.
En sık 6 ay-3 yaş arasındaki küçük çocuklarda görülür. Daha büyük çocuklar da krup olabilir.
Krup Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Krup hastalığı tipik bir soğuk algınlığı gibi başlar. İltihaplanma ve öksürük belli bir seviyeye ulaştığında çocukta şu belirtiler görülür:
• Havlama benzeri bir öksürük. Giderek kötüleşen öksürük nedeniyle çocuk kaygılı hale gelir. Öksürüğe ağlama eşlik edebilir.
• Ateş
• Ses kısıklığı
• Solunumda güçlük
• Sesli nefes alma
• Yutkunmada zorluk
• Burun ve ağız çevresinde mavi ya da griye dönen renklenme
Krup belirtileri geceleri daha kötü olur.
Hastalık genellikle 3-5 gün sürer.
Öksürüğün birkaç hafta devam etmesi mümkündür.
Krup Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Krup hastalığı virüs kaynaklıdır.
Hasta kişinin öksürmesi veya hapşırmasıyla havaya karışan damlacıklar ya da doğrudan temasla bulaşır.
Krup Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Krup acil tıbbi yardım gerektiren bir hastalıktır.
Antibiyotik tedavisi gerektirmez.
Genellikle doktorlar ilk etapta ödem azaltıcı bir tedaviyle çocuğu rahatlatmaya çalışır.
Tedaviye çocuğun durumuna ve hastalığın seyrine özel şekilde doktor kontrolünde devam edilmelidir.
Krup Hastalığından Korunmanın Yolları
Aileler bu hastalık karşısında ne gibi önlemler alabilir ve hastalık durumunda neler yapabilir?
• Çocuklara sık sık sabunla el yıkama alışkanlığı kazandırmak her türlü bulaşıcı hastalık açısından önemli.
• Çocuğunuz hapşırdığında ya da öksürdüğünde ağzını dirsek içine doğru kapatmayı ya da mendil kullanmayı bilmeli.
• Kapalı ortamlar sürekli havalandırılmalı. Hava çok soğuk dahi olsa 10-15 dakika pencere açıp içeri temiz havanın girmesi sağlanmalı.
• Kuru hava öksürüğü tetikleyebileceği için ortamın havası bir nem cihazıyla nemlendirilmeli.
• Çocuk dinlenmeye teşvik edilmeli.
• Bol sıvı tüketimi çok önemli.
• Çocuğun konforu hastalığın belirtileri nedeniyle bozulacağından huysuz olması olasıdır. Bu durumda ebeveynlerin sakin kalıp çocuğa destek olması gerekir.
Beşinci Hastalık Nedir?
Beşinci hastalık, parvovirüs B19’un sebep olduğu döküntülü ve bulaşıcı bir enfeksiyondur.
Döküntülerin yanakta oluşturduğu görüntü nedeniyle “tokatlanmış yanak sendromu” olarak da bilinir.
Genellikle 5-15 yaş arasındaki çocuklar arasında yaygındır.
Beşinci hastalık adını, çocuklar arasındaki yaygın döküntülü hastalıklar sıralamasında 5. sırada geldiği için alır.
Bir çocuk parvovirüs B19’a maruz kaldıktan sonra 14 gün içinde hastalanır.
Beşinci Hastalık Belirtileri Nelerdir?
Beşinci hastalık belirtileri genellikle orta şiddette seyreder.
• Ateş
• Burun akıntısı
• Baş ağrısı
• Döküntü
Yüzün yanak bölgesİnde oluşan kızarıklık şeklİndeki döküntü, beşİncİ hastalığın en bİlİnen belirtİsİdİr.
Yanaklarda tokatlanmış gibi bir görüntü olur.
Döküntüler daha sonra göğüs, sırt, kalça, kol ve bacaklara yayılır.
Kimi zaman bu döküntüler kaşıntı yapabilir. Yaklaşık bir hafta içinde hiçbir iz bırakmadan kaybolur.
Ateş her çocukta görülmez. Bazı çocuklarda da döküntülü dönemden önce başlayan ve devam eden ateş, 38.5 derecenin üstüne çıkmaz.
Beşinci Hastalık Nasıl Bulaşır?
Beşinci hastalığı yol açan parvovirüs B19, diğer tüm viral enfeksiyonlarda olduğu gibi solunum yoluyla ya da doğrudan temas ile bulaşır.
Enfekte kişinin tükürük, balgam, mukus gibi solunum salgıları hapşırdığında ya da öksürdüğünde bulunduğu ortama damlacıklar halinde yayılır.
Kuluçka evresi 14 gündür.
Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin (CDC) verdiği bilgiye göre hastalığın en bulaşıcı olduğu dönem, enfekte kişinin sadece basit soğuk algınlığı belirtileri gösterdiği döküntü öncesi dönemdir.
Döküntüler ortaya çıktıktan sonra bulaşıcılık oranı azalır. Ancak bağışıklığı zayıf çocukların virüsü bulaştırma süresi daha uzundur.
Çocuk, bir kere parvovirüs B19 aldıktan ve iyileştikten sonra genellikle bu virüse karşı bağışıklık geliştirmiş olur.
Beşinci Hastalık Nasıl Tedavi Edilir?
Hastalık bir virüs nedeniyle oluştuğu için tedavisinde antibiyotik kullanılmaz.
Aşısı yoktur.
Genellikle hastanın şikayet ve belirtilerine yönelik bir tedavi programı çıkartılır. Örneğin döküntüler çok kaşıntılıysa ve çocuk çok zorlanıyorsa onu rahatlatmaya yönelik bir tedavi uygulanır.
Beşinci hastalık teşhisi almış çocukların hastalığı yaymamak için evde dinlenmeleri ve diğer kişilerle temas etmemeleri gerekir.
Beşinci Hastalıktan Korunmanın Yolları
Beşinci hastalığın bulaşmasını engellemek, virüsle enfekte olanların hastalık belirtileri göstermeden önce hastalığı yaymaları nedeniyle zordur.
Ancak tüm hastalıklardan korunmak için alınabilecek en önemli önlem, kişisel hijyene dikkat etmektir.
• Eller sık sık en az 20 saniye süreyle su ve sabunla yıkanmalı.
• Ellerin yüze götürülmemesine dikkat etmeli.
• Enfekte olmuş kişilerle temastan kaçınılmalı, bu gibi durumlarda maske kullanılmalı.
Altıncı Hastalık Nedir?
Altıncı hastalık herpes grubu virüslerin neden olduğu döküntülü hastalıktır.
Roseola olarak da bilinir.
En tanımlayıcı özelliği birden bire ortaya çıkan yüksek ateş ve onu takip eden döküntüdür.
Genellikle 6 ay ile 2 yaş arasındaki küçük çocukları etkiler.
4 yaşından sonra çok nadir görülür.
Bulaşıcıdır.
Kuluçka evresi yaklaşık 14 gündür.
Altıncı Hastalığın Belirtileri Nelerdir?
Altıncı hastalık genellikle hafif bir üst solunum yolu enfeksiyonuyla ortaya çıkar.
Bunu yüksek ateş takip eder. Bu süreçte,
• Burun akıntısı
• Boğaz ağrısı
• Hafif öksürük
• Huysuzluk
• İştah kaybı
• 39 derecenin üstünde ateş
• Salgı bezlerinde şişlik görülür.
Yüksek ateş 3-7 gün sürebilir.
Ateş bittiğinde çocuğun bedeninde döküntü ortaya çıkar.
• Döküntüler çocuğun gövdesinde başlar, ardında boyun, yüz, kollar ve bacaklara yayılabilir.
• Döküntüler küçük pembe lekeler şeklindedir.
• Dokunulduğunda soluk renk alırlar.
• Döküntülerin çevresinde beyaz hale bulunur.
• Döküntüler en geç 2-3 gün içinde kaybolur.
Altıncı Hastalık Nasıl Bulaşır?
Altıncı hastalık hasta çocuğun solunum salgıları ve tükürüğünün başka bir çocuğa temas etmesiyle bulaşır.
Örneğin Roseola enfeksiyonu geçiren bir çocuğun su içtiği bardağı başka bir çocuk kullanırsa, hastalık sağlıklı çocuğa bulaşır.
Altıncı hastalık alametİ farİkası olan döküntü ortaya çıkmadan önce de bulaşıcıdır. Hasta çocuk sadece ateşİ olduğunda da hastalığı yayar.
Hastalığın kuluçka evresi 14 gündür.
Altıncı hastalık; kızamık, kızamıkçık, su çiçeği gibi hızla yayılıp salgınlara neden olan diğer çocukluk çağı viral hastalıklarından farklı olarak nadiren topluluk çapında salgınlarla sonuçlanır.
Altıncı Hastalık Nasıl Tedavi Edilir?
Diğer tüm viral hastalıklarda olduğu gibi altıncı hastalıkta da antibiyotik tedavisi uygulanmaz.
Aşısı yoktur.
Altıncı hastalık belirtileriyle doktora başvuran çocuklarda uygulanan tedavi daha çok çocuğu rahatlatmaya yöneliktir.
Çocuk için evde yapılabilecekler ise şöyledir:
• Bol bol dinlenme
• Sıvı alımı
• Ortamın havasını nemli tutmak
• Ateşi düşürmeye yönelik uygulamalar (çocuğu çok giydirmemek, başına nemli bez koymak, ılık banyo gibi)
Altıncı Hastalıktan Korunmanın Yolları
Çocuğu altıncı hastalıktan korumak için alınabilecek önlemler tıpkı diğer viral enfeksiyonlarda olduğu gibidir.
Kişisel hijyene dikkat edilmeli.
Çocuğun elleri sık sık su ve sabunla yıkanmalı.
Mümkünse ve farkındaysanız enfeksiyon şüphesi taşıyan kişilerle aynı ortamı paylaşmamaya dikkat edilmeli.
Boğmaca Nedir?
Boğmaca yüksek oranda bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır.
Her yaştaki duyarlı bireyi etkiler.
Özellikle çocukluk çağında ve 5 yaşından küçük çocuklarda ağır seyreder.
En tipik belirtisi boğulurcasına gerçekleşen öksürük nöbetleridir.
Boğmacanın Belirtileri Nelerdir?
Boğmaca bulaştıktan sonra yaklaşık 7 ila 10 gün içinde belirtiler kendini göstermeye başlar. Bazen bu süre biraz daha uzun olabilir.
Belirtiler başlangıçta hafiftir ve soğık algınlığını andırır:
• Burun akıntısı
• Burun tıkanıklığı
• Kırmızı, sulanan gözler
• Ateş
• Öksürük
Yaklaşık 1 ya da 2 hafta sonra belirtiler artar.
Solunum sistemindeki kalın mukus tabakası şiddetli öksürüğe neden olur.
Bu öksürük nöbetleri;
• Kusmaya
• Yüzün kızarmasına ya da morarmasına,
• Aşırı yorgunluğa,
• Sesli nefes almaya neden olabilir.
Boğmaca Nasıl Bulaşır?
Boğmacanın nedeni Bordetella pertussis bakterisidir ve bu bakteri solunum yoluyla alınır.
Çok bulaşıcıdır.
Boğazda yerleşir.
Kuluçka evresi 7-10 gündür.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre boğmaca hastalığı tüm dünyada yaygın görülür ve 3-4 yılda bir salgınlara yol açar.
Bu nedenle çocuklar açısından ciddi bir halk sağlığı sorunu yaratır.
1 yaşından küçük ve henüz aşıları tamamlanmamış çocuklarda cİddİ komplİkasyonlar açısından yüksek rİsk oluşturur.
Boğmaca Nasıl Tedavi Edilir?
Sağlık Bakanlığı’nın sitesinde verilen bilgiye göre 6 aydan küçük bebeklerin mutlaka hastanede tedavi görmesi gerekir.
Bakteri enfeksiyonu olduğu için antibiyotik tedavisi uygulanır.
Küçük bebeklerde solunum ve beslenme sorunlarıyla hastalık ağır bir tablo oluşturabilir.
Doktorlar öksürük nöbetlerini hafifletmeye yönelik tedavi uygulayabilir.
Daha büyük çocuklar ve yetişkinlerin tedavisi genellikle evde doktorun önerdiği reçeteyle ve çocuğu izole ederek gerçekleşir.
Bol bol dinlenme sağlayarak, ortam havasının temiz olmasına dikkat ederek, sıvı alımını destekleyerek evdeki tedavi sürecine devam edilmesi gerekir.
Boğmacadan Korunmanın Yolları
Boğmacadan korunmanın tek yolu aşıdır.
Boğmaca aşısı 5’li karma aşı (DaBT-İPA-Hib) şeklinde 2, 4, 6. ve 18. ayda uygulanır.
Hijyen tüm hastalıklarda olduğu gibi boğmacada da en etkin korunma yöntemini oluşturur.
Kawasaki Hastalığı nedir?
Kawasaki Sendromu olarak da bilinir.
Genellikle 5 yaşın altındaki çocukları etkileyen nadir bir hastalıktır.
Kalbe kan pompalayan koroner arter damarlar da dahİl olmak üzere orta büyüklüktekİ damarların çeperlerİnde İltİhaplanmaya neden olur.
Bu hastalık ilk kez 1967 yılında Japonya’da, çocuk doktoru Tomisaku Kawasaki tarafından tanımlanmıştır.
Tedavi edilmediği zaman çocuklarda uzun süreli kalp rahatsızlıklarına yol açabilir. Kan damarları ve kalp kası iltihabı ile kalp kapakçığı sorunları bunlar arasındadır.
Erken tedavi uzun vadeli sorunların oluşmasını engeller.
Kawasaki Hastalığının Nedeni Nedir?
Kawasaki hastalığının nedeni tam olarak bilinmez.
Hastalığın herhangi bir bulaşıcılığı yoktur.
Genetik yatkınlığın yanı sıra çevresel faktörler ile bakteri ve virüslerin de hastalığın ortaya çıkmasında rol oynayabileceği düşünülür. Ancak bu bilgiler henüz kanıtlanmış değildir.
Mayo Klinik uzmanları Kawasaki’nin risk faktörlerini şöyle belirtir:
• Yaş: En çok 5 yaşın altındaki çocuklar risk altındadır.
• Cinsiyet: Erkek çocuklarda Kawasaki hastalığı görülme olasılığı biraz daha yüksektir.
• Etnik köken: Japonya ya da Kore gibi Uzakdoğu ülkelerinde daha çok görülür.
Kawasaki Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Kawasaki hastalığının belirtileri genellikle 3 evrede ortaya çıkar.
1. evre
1. evrede belirtiler şunlardır:
• Genellikle 3 günden uzun süren 39 derecenin üstünde ateş
• Gözlerde aşırı kızarıklık (akıntı olmadan)
• Gövdede ve genital bölgede döküntü
• Kurumuş, çatlamış, kırmızı dudaklar ve şişmiş, kırmızı dil
• Lenf bezlerinde şişkinlik
• El ve ayaklarda şişlik ve kızarıklık
• Huysuzluk
2. evre
2. evrede çocuğunuzda aşağıdaki belirtiler görülebilir:
• Ellerde ve ayaklarda derinin soyulması, özellikle parmak uçlarında ve genellikle büyük tabakalar halinde
• Eklem ağrısı
• İshal
• Kusma
• Karın ağrısı
3. evre
Komplikasyon gelişmediği takdirde 3. evrede hastalığın belirtileri yavaş yavaş kaybolur.
Çocuğun enerjisinin yerine gelmesi ve normale dönmesi için 8 hafta gibi bir süre gerekebilir.
Kawasaki Hastalığının Tedavisi Nedir?
Çocuğunuzun 3 gündür düşmeyen yüksek ateşi varsa, mutlaka doktorunuza başvurun.
Kawasaki hastalığını, belirtiler ortaya çıktıktan sonraki 10 gün içinde tedaviye başlamak uzun dönemli hasarları önlemek açısından son derece önemlidir.
Bu hastalığın herhangi bir aşısı yoktur.
Tedavide ilk hedef ateşi, iltihabı düşürmek ve kalpte hasar oluşmasını engellemektir.
İleriye yönelik komplikasyonlar açısından çocuğun hastanede tedavi görmesi önemlidir.
Kawasaki Hastalığından Korunmanın Yolları
Kawasaki hastalığının nedenleri tam olarak bilinmez.
Kanıtlanmamış bilgilere göre genetik yatkınlığın, çevresel faktörlerin (fazla kimyasala maruz kalmak gibi) ya da bakteri ve virüslerin etkili olabileceği düşünülür.
Bu nedenle Kawasaki hastalığından korunmak için belli bir yöntem önermek mümkün değildir.
Hep olması gerektiği gibi sağlıklı beslenme, uygun fiziksel egzersiz, yeterli uyku, sevgi ve özen görmek, şefkat, aile içi sağlıklı iletişim çocukların bağışıklık sistemini güçlü tutar.
Çocuk güçlü bağışıklık sİstemİyle hastalıklarla daha İyİ mücadele eder.
Ebeveyn olarak size önerimiz Kawasaki hastalığı belirtileri gösteren çocuğunuzu doktora götürürken birtakım notlar almanız.
Bu doktora teşhisinde yardımcı olmanız ve kendinizi doğru ifade etmeniz açısından önemli.
Doktor görüşmesine giderken size yardımcı olabilecekler
• Çocuğunuzda son günlerde gözlemlediğiniz tüm belirtileri yazın. Fiziksel belirtilerin yanı sıra (ateş, halsizlik, gözlerde kızarıklık vs.) hal ve tavırlarındaki gözlemlerinizi de mutlaka not edin.
• Çocuğunuzun kullandığı herhangi bir ilaç varsa mutlaka belirtin.
• Doktora sormak istediğiniz, aklınıza takılan soruları mutlaka defterinize not alın.
• Mümkünse yanınızda bir yetişkin daha olsun.
Reye Sendromu Nedir?
Reye sendromu beyin ve karaciğerde hasara yol açan, ender rastlanan ve ciddi bir sağlık sorunudur.
Reye sendromu yetİşkİnlerde de olur ancak en çok yakın zamanda grİp ve suçİçeğİ gİbİ vİral enfeksİyon atlatmış çocuk ve ergenlerde görülür.
Erken teşhis ve tedavi çok önemlidir.
Reye Sendromu riskini artırdığı düşünüldüğünden viral enfeksiyonlarda çocuklara ateşi düşürmek ve ağrıyı hafifletmek için aspirin vermek ciddi bir konudur.
Mayo Klinik uzmanlarına göre aspirin kullanımı 3 yaşından büyük çocuklarda onaylanmış olsa da suçiçeği ve grip benzeri enfeksiyonlar atlatmakta olan çocuk ve ergenlerin asla aspirin almaması gerekir.
Reye Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Reye sendromunun belirtileri grip ya da suçiçeği ya da başka herhangi bir üst solunum yolu enfeksiyonu başladıktan yaklaşık 3 ila 5 gün sonra kendini gösterir.
İlk semptomlar:
2 yaşından küçük çocuklarda,
• İshal
• Hızlı solunum görülebilir.
Daha büyük çocuklarda ve ergenlerde,
• Kusma
• Beklenmedik uyku hali ve uyuşukluk gözlenebilir.
Diğer belirtiler:
Sendrom ilerledikçe aşağıdaki daha ciddi belirtiler ortaya çıkmaya başlar:
• Sinirlilik, saldırganlık
• Kafa karışıklığı, oryantasyon bozukluğu ya da halüsinasyonlar
• Bacaklarda ve kollarda güçsüzlük ya da paralize olma hali
• Nöbet
• Aşırı uyuşukluk
• Bilinç kaybı
Bu belirtiler acil tıbbi müdahaleyi gerektirir.
Reye Sendromunun Nedenleri Nelerdir?
Mayo Klinik uzmanlarına göre Reye sendromunun tam sebebi bilinmez.
Pek çok farklı faktör hastalığın gelişiminde rol oynayabilir.
Başta grip ve suçiçeği gibi olmak üzere viral enfeksiyonların tedavisinde aspirin kullanımının Reye sendromunu tetiklediği düşünülür.
Bazı vakalarda Reye sendromunun bir viral enfeksiyonun açığa çıkardığı metabolik durumun sonucu olabileceği de mümkün görülür.
Böcek ve bitki ilaçları ve tiner gibi bazı toksinlere maruz kalmak da bu sendromun tetiklenmesine yol açabileceği düşünülür.
Reye Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?
Reye sendromunun tedavisi hastanede yapılır.
Çocuk tedavi için yoğun bakım ünitesine alınabilir.
Sendroma dair herhangi bir belirti gördüğünüzde lütfen en yakın sağlık kurumuna ulaşın.
Reye sendromunda amaç hızlı teşhis ve tedavi olmalıdır.
Uzmanlar belirtileri ve oluşabilecek komplikasyonları azaltmaya yönelik bir tedavi uygular.
Reye Sendromundan Korunmanın Yolları
Reye sendromundan korumak için çocuğunuza aspirin vermeden önce mutlaka doktor görüşü alın.
Çocuğunuzda bilinen bir yağ asidi oksidasyonu varsa aspirin ve aspirin içeren ürünler kullanmadığınızdan emin olun.
Herhangi bir hastalık şüphesinde çocuğa ezbere ilaç vermeyin.
Çocuğunuzda farklı bir durum gözlemlediğinizde mutlaka en kısa sürede bir sağlık kurumuna başvurun.
İmpetigo Nedir?
İmpetigo çocukları etkileyen, son derece bulaşıcı bir deri enfeksiyonudur.
Hastalık genellikle Staphylococcus aureus adı verilen bir bakteri yüzünden oluşur.
Çoğunlukla ağız, burun ve kulak çevresİ İle el ve ayaklarda kırmızı yaralar şeklİnde ortaya çıkar.
Daha çok okul çağındaki çocuklarda görüldüğü için okul yarası olarak da adlandırılır.
İmpetigo Belirtileri Nelerdir?
İmpetigo genellikle vücudun açıkta kalan görünür bölgelerine yerleşir.
Belirtileri şu şekildedir:
• Daha çok burun ve ağız çevresinde kırmızı yaralar oluşur. Bu yaralar birkaç gün akar ve ardından sarı-kahve renkte kabuklanr.
• Eller, giysiler ve havlu yoluyla vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir.
• Genellikle çok fazla kaşıntı ya da ağrı yapmaz. Ancak bazı vakalarda yaralar daha şiddetli bir seyir izleyebilir.
• Daha nadir görülen büllöz impetigo’da bebek ve küçük çocukların gövdesinde açık sarı renkli, içi su dolu kabarcıklar oluşur.
İmpetigo Riskini Artıran Faktörler Nelerdir?
İmpetigo çok bulaşıcıdır.
Hastalığın ortaya çıkmasını kolaylaştıran faktörler şöyledir:
• Kalabalık ortamlar: İmpetigo okul ve kreş gibi ortamlarda kolaylıkla yayılır.
• Sıcak, nemli hava: İmpetigo enfeksiyonu en çok yazın ortaya çıkar.
• Bazı sporlar: Futbol ya da güreş gibi ten tene temas içeren sporlar impetigo riskini artırır.
• Deri sıyrıkları: İmpetigoya sebep olan bakteri küçük bir sıyrıktan, sinek ısırığından ya da kaşıntıdan derinin içine sızar.
İmpetigo Nasıl Bulaşır?
İmpetigo temas yoluyla bulaşır.
Çocuk kendi vücudunda bİr bölgeden dİğerİne bulaştırabİleceğİ gİbİ temas yoluyla başka çocukların da enfekte olmasına yol açabİlİr.
Enfekte olmuş çocuğun dokunduğu malzemeler de (oyuncak, havlu, giysi vs.) hastalığın yayılmasına neden olabilir.
İmpetigo Nasıl Tedavi Edilir?
Türk Dermatoloji Derneği tedavide antibakteriyel kremlerin kullanılmasını önerir.
Çok fazla yaranın oluştuğu, ateş, halsizlik ve iştahsızlık bulgularının olduğu durumlarda doktor antibiyotik tedavisine başlar.
Genellikle antibiyotiğe başladıktan sonra 24 saat içinde yaralarda iyileşme görülür.
Yaralar iyileşse de antibiyotik tedavisini tamamlamak gerekir.
İmpetigodan Korunmanın Yolları
Cildi temiz tutmak hastalıktan korunmanın en temel yoludur.
Ciltteki sinek ve böcek ısırıklarını, kesik, sıyrık ve diğer yaraları suyla yıkamak ve temiz tutmak impetigodan korunmak açısından çok önemlidir.
• Ciltteki enfeksiyona açık yaralı bölgeyi sabun ve suyla nazikçe yıkayıp gazlı bezle hafif şekilde kapatın.
• İmpetigo ile enfekte olmuş çocuğun giysilerini, çarşaflarını ve havlularını her gün, başka çamaşırlarla bir araya gelmeyecek şekilde yıkayın.
• Çocuğun yaralarına ilaç sürerken eldiven kullanın ve işlem sonrası ellerinizi mutlaka yıkayın.
• Enfekte çocuğun tırnaklarını kısa kesin, böylece cildine tırnaklarıyla zarar vermesini engelleyin.
• Çocuğun ellerini sık sık yıkamasını sağlayın.
• Doktor, artık bulaştırma riskinin ortadan kalktığını söyleyene kadar çocuğunuzun evde dinlenmesini sağlayın.
Göz Nezlesi (Konjonktivit) Nedir?
Konjonktivit özellikle 5 yaşın altındaki çocuklarda sık görülen bir göz enfeksiyonudur.
Gözün beyaz kısmını ve göz kapaklarının iç yüzeyini örten konjonktiva zarının iltihaplanarak şişmesi ve kızarmasını anlatır.
Gözün rengi pembe ya da kırmızı olabildiği için hastalık “pembe göz” olarak da bilinir.
Konjonktİvİt bulaşıcı ya da alerjİk olabİlİr. Çocuğun tedavİsİ konjonktİvİt türüne bağlı olarak yapılır.
Konjonktivit bulaşıcıysa, çok hızlı yayılabilir.
Konjonktivit Belirtileri Nelerdir?
Konjonktivitin en sık rastlanan belirtileri şöyledir:
• Tek gözde veya her iki gözde kızarıklık
• Göz kapaklarının şişmesi
• Göz kapağının altında kızarıklık
• Gözlerin normalden fazla sulanması
• Çocuk uyurken gözlerinin yeşil-sarı renkte akması ve güçlü çapak oluşumu
• Işığa karşı hassasiyet
• Gözlerde kaşıntı ve ovuşturma isteği
• Gözlerde sanki kum varmış gibi pütürlü his
Konjonktivit Neden Olur?
Konjonktivitin nedenleri arasında şunlar yer alır:
• Virüsler
• Bakteriler
• Alerjiler
• Kimyasallara maruz kalmak
• Göze yabancı bir nesnenin girmesi
• Yenidoğanlarda tıkalı gözyaşı kanalı
Konjoktivit bulaşıcı ve alerjik olmak üzere ikiye ayrılır.
Bulaşıcı konjonktivit: Nedeni bir virüs ya da bakteridir. Bulaşıcılık oranı çok yüksektir.
Çocuk şu durumlarda bulaşıcı konjonktivit olabilir:
• Hasta kişinin göz, burun ya da ağız akıntısının dokunma, öksürük ya da hapşırma yoluyla bulaşması
• Mikroplu parmaklar ya da nesneler
• Mikroplu su ya da havlular
Bulaşıcı konjonktİvİtİ olan kİşİ, gözlerİnde akıntı olduğu sürece hastalığı bulaştırır.
Çocuğunuzda böyle bir durum varsa, havlu, yastık, mendil gibi kişisel eşyalarını başkalarıyla paylaşmasın, siz de paylaşmayın.
Çocuğun hastalık süresince evde kalmasına özen gösterin.
Çocuğun ellerini sık sık yıkmasına özen gösterin.
Alerjik konjonktivit: Bulaşıcı değildir. Alerjik bir reaksiyondan dolayı oluşabilir.
Alerjik yapıdaki ve başka alerjileri olan çocuklarda daha çok görülebilir.
Genellikle burun akması, kaşıntısı, hapşırma, göz yaşarması ve kaşınması gibi nezle belirtileri verir.
Alerjİk konjonktİvİtİ olan çocuklar gözlerİnİ çok sık ovuşturur.
Konjonktivit Nasıl Tedavi Edilir?
Konjonktivit belirtileri hafifse çocuğun gözlerini ılık suya batırılmış temiz bir pamukla nazik bir şekilde silebilirsiniz.
Bu işlemi yaparken gözü, burun tarafından dışarı doğru silin, hareketin tek yönlü olmasına çok dikkat edin.
Diğer gözü silerken mutlaka bir başka temiz pamuk alın. Silme işlemi sırasında göze baskı uygulamayın, hareketin yumuşak olmasına özen gösterin.
Göz kapaklarının içini, konjonktiva zarına zarar vermemek için asla silmeyin.
Çocuğunuzun gözleri iki gün içinde düzelmezse mutlaka doktora başvurun.
Doktorunuz çocuğun ne tür bir konjonktiviti olduğunu belirledikten sonra gerekli tedaviyi uygulayacaktır.
Konjonktivitten Korunmanın Yolları
Kişisel hijyene gösterilen özen başlıca korunma yöntemidir.
• Özellikle kalabalık ortamlarda çocuğun ellerinin sık sık temizlendiğinden emin olun.
• Çocuk özellikle alerjik bir yapıdaysa havuza girerken yüzücü gözlüğü kullanmasını teşvik edin.
• Çocuğun havlu, yastık kılıfı, örtü gibi eşyalarını başka çocuklarla paylaşmayın.
• Çocuğunuzun gözlerine, özellikle evin dışındaysanız, ellerinizle dokunmayın.
• Dışarıdan geldiğinizde ellerinizi mutlaka su ve sabunla yıkayın.
Gastroenterit Nedir?
Gastroenterit bebek ve küçük çocuklarda görülen bir bağırsak enfeksiyonudur.
Kusma, İshal ve karın ağrısı en önemli belİrtİlerİdİr.
Çocuklarda gastroenteritin en sık rastlanan nedenleri virüsler, bakteriler ve bağırsak parazitleridir.
Gastroenterit Belirtileri Nelerdir?
Gastroenterit belirtileri şunlardır:
• İshal (en temel belirtidir. 24 saat içinde en az 3 kere olur.)
• Kusma
• Karın ağrısı
• Halsizlik
• Ateş
• Kollarda ve bacaklarda ağrı
Gastroenteritin Nedeni Nedir?
Virüsler ve bakteriler gastroenteritin nedenleri arasındadır.
• Virüsler: Rotavirüs çocuklardaki en yaygın nedendir.
Diğer bir neden de adenovirüslerdir.
Adenovirüs ve rotavirüs enfeksiyonları bebekler ve küçük çocuklarda ergenlik çağındaki çocuklara göre daha sık görülür.
• Bakteriler: Besin zehirlenmesi bazen gastroenterit vakalarına neden olur.
Besin zehirlenmesinin nedeni bakteriyel enfeksiyondur. Salmonella, E. coli bu bakterilerin en bilinenleridir.
Toksin ve parazitler de besin zehirlenmesinin nedenleri arasındadır.
Hijyen koşullarının zayıf olduğu ükelerde kirli sular da bu enfeksiyonun nedenleri arasında yer alır.
Gastroenterit Nasıl Tedavi Edilir?
Gastroenerit belirtileri yaşayan çocuğunuzu doktora götürdüğünüzde doktor belirtilere yönelik olarak bir tedavi belirler.
Çocukta aşırı su kaybı, kanlı ishal, yüksek ateş, bilinç kaybı gibi ciddi durumlar yoksa çocuk evde dinlendirilir.
Hastalığın ılımlı belirtileri genellikle birkaç gün içinde geçer.
Bu süreçte çocuğun sıvı alımına dikkat etmek gerekir.
Çünkü ishalden dolayı çocukta sıvı kaybı yaşanabilir.
Gastroenterit Bulaşıcı mıdır?
Gastroenterit kişiden kişiye temasla bulaşır.
Virüs enfekte kişinin ellerinden, dokunduğu nesnelerden diğerlerine geçer.
Bu nedenle enfekte çocuğun mutlaka evde dinlenmesi gerekir.
Gıdaların temizliğine dikkat etmek, tuvalet hijyeninde ve ellerin temizliğinde özenli olmak gastroenteritin bulaşmasını engellemek açısından önemli önlemlerdir.
Gastroenteritten Korunmanın Yolları
Çocuklarda gastroenteritin en yaygın nedenlerinden biri rotavirüstür.
Rotavirüs aşısıyla gastroenterite karşı da önlem alınmış olur.
Gastroenteritten korunmanın en önemli yolu hijyen kurallarını uygulamaktır.
• Gıda maddelerinin temizliği, iyi saklanması, iyi pişirilmesi önemlidir.
• Düzenli olarak el yıkamak büyük fark yaratır (bebeğin bezini değiştirdikten sonra, yemek yapmaya başlamaden önce, dışarıdan geldikten, hayvanlara dokunduktan sonra…).
• Anne sütü vermek de bebeği gastroenteritten korumak açısından önemlidir.
RSV (Respiratuar Sinsityal Virüs) Nedir?
RSV yaygın bir solunum yolu virüsüdür.
Akciğer ve bronşiyolleri etkiler.
Çocuklar da olduğu kadar yetişkinlerde de görülür.
Genellikle yaklaşık 2 yaşındaki çocuklarda etkindir.
RSV bulaşan çocukların büyük bölümünde güçlü bağışıklığa bağlı olarak soğuk algınlığı belİrtİlerİ ortaya çıkar.
İleri şiddette enfeksiyonlar zatürre ve bronşiyolite yol açabilir.
Prematüre ve 6 aydan küçük bebekler, kalp ya da akciğer rahatsızlığıyla doğanlar, bağışıklığı zayıf olanlar risk altındadır.
Mevsimsel bir hastalıktır. Sonbahar sonuna doğru ortaya çıkıp ilkbaharda kaybolur.
RSV Belirtileri Nelerdir?
RSV’nin en yaygın belirtileri şöyledir:
• Burun akıntısı
• İştah kaybı
• Öksürük ve hapşırık
• Ateş (kimi zaman hastada ateş olmaz)
Küçük bebeklerdeki belirtiler:
• Huysuzluk
• Halsizlik
• İştah kaybı
• Solunumda küçük aralar
Daha ileri şiddetteki RSV belirtileri:
• Kısa, sığ ve hızlı solunum
• Her nefeste genişleyen burun delikleri
• Karın nefesi
• Rengi maviye dönen dudaklar, ağız ve el tırnakları
• Hırıltı
• İştah kaybı
Büyük çocuklardaki belirtileri:
Bu grup genellikle soğuk algınlığına benzer hafif belirtiler gösterir.
• Burun akıntısı
• Hafif baş ağrısı
• Boğaz ağrısı
• Ateş
• Öksürük
• Yorgunluk
RSV Bulaşıcı mıdır?
RSV yüksek bulaşıcılığa sahiptir.
Virüse maruz kaldıktan sonra yaklaşık 2-8 günde belirtiler ortaya çıkmaya başlar.
Belirtiler genellikle 3-7 gün sürer.
Çoğu çocuk 1-2 hafta içinde tamamen iyileşir.
Bazı bebekler ve bağışıklığı zayıf kİşİler hastalığı 4 hafta kadar uzun bİr süre bulaştırır.
Virüs yakın temasla geçer.
Hasta çocuk öksürdüğünde ya da hapşırdığında virüs havaya karışır; gözler, burun ve ağız yoluyla ortamdaki diğer çocuklara bulaşır.
RSV yüzeylerde de saatlerce kalabildiği için eşyalara dokunup sonra elleri yüze götürmek enfekte olmak açısından tehlikelidir.
RSV Nasıl Tedavi Edilir?
Çocukta hafif belirtiler varsa ilaç reçete edilmez ancak çocuğun doktor kontrolünden geçmesi gerekir.
İlaç kullanımını gerektirmeyen durumlarda RSV, 1 ya da 2 haftada kendiliğinden geçer.
Viral enfeksiyonları tedavide antibiyotik kullanılmadığından RSV’de de kullanılmaz.
Ancak yapılan testler sonucunda çocuğun bakteriyel pnömoni ya da başka bir enfeksiyon geçirdiği ortaya çıkarsa antibiyotiklere başvurulabilir.
Bronşiyolit gelişen küçük çocukların oksijen takviyesi için hastaneye yatması gerekebilir.
Çoğu çocuk 2-3 gün hastanede yattıktan sonra taburcu olur.
RSV’den Korunmanın Yolları
RSV’nin bir aşısı yoktur.
RSV’den korunmak için diğer tüm bulaşıcı hastalıklarda olduğu gibi temizliğe dikkat etmek önemlidir.
• Elleri 20 saniye süreyle su ve sabunla yıkayın.
• Virüsün ellerden yayılımını önlemek için ağzınıza, burnunuza ve gözlerinize dokunmayın.
• Hapşırırken ya da öksürürken ağzınızı kapatmaya özen gösterin. Uygun yaşta ise çocuğunuza da bunu öğretin.
• Bardak, şişe, oyuncak gibi kişisel eşyaları başkalarıyla paylaşmayın.
• Oyncakları sık sık yıkayın.
• Her türlü yüzey temizliğine önem verin.
Umarım size fayda sağlayan bir içerik okuduğunuzu düşünüyorsunuzdur ve yorumlarınızla katkıda bulunursunuz. Deneyimlerinizden faydalanmak bizi mutlu edecek ve kendimizi geliştirmemizi sağlayacaktır. Teşekkürler.
Kaynaklar: asi.saglik.gov.tr ncc, ih.nih.gov, ghc.org, naturalremedies.org, hkpr.on.ca, ncbi.nlm.nih.gov, www.nhs.uk, mayoclinic.com, who.int.com, cdc.gov, clevelandclinic.org, rch.org.au
